Nielepice

Nielepice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Nielepice położone są na obniżeniu w Garbie Tenczyńskim, stanowiącym przedłużoną martwą dolinę z bocznymi parowami i skalistym wąwozem leśnym, łączącą Dolinę Nielepicką z Doliną Brzoskwinki. Nad wsią góruje duży drewniany krzyż na skale - Dymniok (Dębniak) (337 m n.p.m.) i wzgórze Chełm (372 m n.p.m.). W południowo-zachodniej części znajduje się Pierunkowy Dół.

Wieś posiada szkołę podstawową i budynek komunalny wraz ze świetlicą.

Historia

Osada była lokowana na skraju pradawnej puszczy, na prawym brzegu rzeki Rudawy. Akcję lokacyjną przeprowadził prawdopodobnie na początku XIV w. wojewoda sandomierski (późniejszy kasztelan krakowski) Nawój z Morawicy herbu Topór wspólnie z innymi przedstawicielami rodu Toporów. Toporowie z Morawicy i Brzoskwini założyli kolejno wsie: Nielepice, Nawojową Górę, a następnie w 1319 Tenczynek. Wsie Nielepice i Nawojowa Góra weszły w skład starej, XII-wiecznej parafii w Rudawie. W 1402 kasztelan krakowski Jan Tęczyński – wnuk Nawoja – w rozporządzeniu majątkowym zapisał m.in. część Nielepic swoim synom. Ta część Nielepic pozostawała w rękach rodziny Tęczyńskich aż do śmierci ostatniego z rodu – wojewody krakowskiego Jana w 1637. Następnie z całością dóbr tęczyńskich była dziedziczona przez rodziny Opalińskich h. Łodzia od 1639, Sieniawskich h. Leliwa od 1705, Czartoryskich h. Pogoń od 1729, Lubomirskich h. Drużyna od 1778 oraz Potockich h. Pilawa od 1816.

W 1394 w Księgach Ziemskich Krakowskich występuje Mikołaj z Radwanowic i Nielepic, jest to pierwszy zapis o osadzie. W 1576 właścicielem części wsi był szlachcic Nielepiecz de Nielepice. Rejestry poborowe z XVI i XVII w. potwierdzają, że większa część Nielepic pozostawała w składzie dóbr zamku tęczyńskiego, a pozostała była we władaniu szlachty zagrodowej nazywanej Nielepcami. Rodzina ta posiadała łan ziemiański roli i zagrodę, a w II połowie XVI w. była reprezentowana przez Andrzeja i Piotra Nielepców. Na podstawie faktu posiadania przez drobną szlachtę gruntów we wsi lokowanej przez sławny ród Toporczyków oraz tego, że należy do parafii w Rudawie a nie w Morawicy, można przypuszczać, że Nielepcowie mieszkali tu jeszcze przed jej lokacją, a nazwa Nielepice pochodzi od rodziny "Nielepców". W 1766 występują w rejestrach szlachcice Wojciech Kuszowski, Konstancja Jaworska i Jan Nielepiec. W 1770 roku właścicielem w Nielepicach był szlachcic Kazimierz Dylewski, a w 1797 rodzina Czerkawskich. W połowie XIX wieku przeprowadzono uwłaszczenie chłopów, po którym wg miary chełmińskiej do wsi Nielepice należało 488 morgów roli i 55 morgów łąk i ogrodów. W latach 1861 i 1867 odbyły się wybory do Sejmu Krajowego, z Nielepic uprawnionych do głosowania było 58 gospodarzy z 342 mieszkańców wsi. Pierwszy raz krzyż stanął na skale w Nielepicach dzięki staraniu księdza Franciszka Namysłowskiego, który był wikarym w Rudawie w latach 1874-1875. Po jego zniszczeniu przez piorun, na polecenie hr. Potockich z Krzeszowic ustawiono nowy krzyż. Trzeci około 1913 wystawiła własnym kosztem hrabina Krystyna Potocka. Obecny krzyż stoi od 21 kwietnia 1971. Od 1903 w wynajętych pomieszczeniach zaczęła funkcjonować szkoła wiejska. Nowy budynek dla szkoły oddano we wrześniu 1916. W XVI w. zanotowano we wsi Karczmę Górską – własność Gwizdałów, a na początku XIX w. wyszynk prowadzony przez Tomasza Korbiela. W 1916 Nielepice liczyły 587 mieszkańców. Na terenie wsi w roku 1936 oraz 1960 dokonano odkrycia kości mamuta.

Turystyka

W Nielepicach w Stadninie Koni Huculskich rozpoczyna się Transjurajski Szlak Konny.