Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Nowa Góra


Informacje o Nowa Góra:

Ilość kodów pocztowych: 1

Współrzedne geograficzne N: 50.171722

Współrzedne geograficzne E: 19.590055

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 12

Liczba ludności: 1637

Wysokośc npm: 449 m n.p.m.

Tablice rejestracyjne: KRA

Dzielnice, Nowa Góra

  • Dzielnica: Koniec

  • Dzielnica: Sikorowskie

  • Dzielnica: Wzgórze

  • Dzielnica: Za Kościołem

Nowa Góra (województwo małopolskie)

Nowa Góra – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Krzeszowice. Składa się z dwóch sołectw (Nowa Góra) z 1253 mieszkańcami i (Łany) – 384 osób. Ma terenie wsi znajduje się Zespół Szkół im. Marii Konopnickiej, biblioteka, parafia rzymskokatolicka wraz z kościołem parafialnym, oraz w przysiółku Łany Sala Królestwa Świadków Jehowy. Istnieje również nowogórski zespół regionalny.

Dawne miasteczko (do I wojny światowej), obecnie wieś leżąca na północny zachód od Krzeszowic. O tym, że wieś była kiedyś miastem, świadczy malowniczy i pielęgnowany przez mieszkańców ryneczek, znajdujący się w centrum miejscowości, tuż obok kościoła i zachowany układ urbanistyczny.

Nowa Góra posiada przysiółki: Paryż oraz przysiółek a zarazem osobne sołectwo: Łany.

Historia

Do 1795 r.

Osada została spalona podczas najazdu tatarskiego w XIII w. Parafia w Nowej Górze, należąca do dekanatu sławkowskiego, istniała już w 1313 r. Wkrótce potem (1335) miejscowość została siedzibą dekanatu nowogórskiego. Nowa Góra była miastem już w poł. XV w. założonym na prawie magdeburskim. Jest wspomniana przez Długosza w Liber Beneficiorum, gdzie kronikarz nazwał ją oppidum, czyli miasteczko, i wymienił, że posiada drewniany kościół. Pierwszy murowany kościół wzmiankowano w 1598 r. Od średniowiecza osada była znana z górnictwa galmanu i srebra. Z tego też powodu holenderski kartograf Andreas Cellarius znał Nową Górę i wymienił ją w swoim Descriptio Poloniae (Amsterdam 1639). W czasach Jana Kazimierza wydobywano w Nowej Górze sporo rud ołowiu, z których odlewano kule armatnie. Król nadał mieszkańcom przywilej na odbywanie jarmarków raz w miesiącu jako zadośćuczynienie za dewastację okolicznych gruntów przy wydobywaniu ołowiu. Króla Jana Kazimierza wspomina kolumna przez niego samego ufundowana i ustawiona na rynku w Nowej Górze. Przywilej królewski, wystawiony na pergaminie, był jeszcze na pocz. XX w. przechowywany przez lokalną gminę. Pod koniec istnienia I Rzeczypospolitej Nowa Góra była ważnym ośrodkiem rzemieślniczo-produkcyjnym, skupiającym 63 rzemieślników, w tym 22 tkaczy i 21 garbarzy. Miasteczko liczyło wówczas (ok. 1794 r.) 750 mieszkańców i było głównym ośrodkiem targowym dóbr tenczyńskich, a także ważnym ośrodkiem wydobycia galmanu. Jednak w 1827 r. pozostały w Nowej Górze już tylko 2 kopalnie galmanu, sygnalizując zmierzch tej dziedziny eksploatacji w miasteczku.

Od 1795 r.

W 1795 r. Nowa Góra została przyłączona do austriackiej Galicji, a w latach 1809–1815 należała do departamentu krakowskiego Księstwa Warszawskiego. Po pożarze w 1801 r. Nowa Góra, niegdyś drewniana, została odbudowana murowana z polecenia ks. Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej. Wydarzenie to upamiętniała marmurowa tablica umieszczona nad drzwiami drewnianego domu w rynku, zwanego ratuszem (istniała jeszcze na pocz. XX w.). Wielki pożar, poza zniszczeniem 1/3 zabudowy miasteczka, doprowadził do całkowitego upadku znaczenia gospodarczego Nowej Góry. W czasach Wolnego Miasta Krakowa miasteczko było prężnym ośrodkiem tkackim, lecz okres industrializacji w II połowie XIX w. odebrał Nowej Górze podstawy jej egzystencji. Na dodatek przeprowadzenie linii kolejowej łączącej Kraków ze Śląskiem przez Krzeszowice, doprowadziło do odsunięcia Nowej Góry od głównych szlaków komunikacyjnych i przypieczętowało jej upadek gospodarczy. Nowa Góra utraciła znaczenie jako ośrodek handlowy, targowy i górniczy. Zjawiska te doprowadziły do stałej lub sezonowej migracji miejscowej ludności, która w poszukiwaniu pracy udawała się do okolicznych miejscowości (Siersza, Trzebinia) lub poza granice regionu. W latach 1815-1846 Nowa Góra należała do Wolnego Miasta Krakowa, a od 1846 do 1918 do Wielkiego Księstwa Krakowskiego. Od lat 60. XIX w. do 1975 r. należała do powiatu chrzanowskiego (z przerwą w latach 1939-45, kiedy Nowa Góra została włączona do Generalnego Gubernatorstwa). W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Nowa Góra. W latach 1975–1998 położona była w województwie krakowskim.

Zabytki i ciekawostki

  • Kościół pw. Zesłania Ducha Św. neoromańsko-neogotycki, z lat 1885-95 fundacji Potockich. Pierwotny kościół erygowany w 1313 r. spłonął w 1875 r. Odbudowany został w 1885 r. wspólnymi siłami parafian i Potockich. Koszt odbudowy wyniósł 100 tys. koron. Początkowo odbudowę prowadzono wg projektu krakowskiego architekta Jacka Matusińskiego, lecz później wprowadzono szereg zmian w projekcie odbudowy i dzieło kontunuował dalej krzeszowicki architekt Kazimierz Piotrowski. Świątynia została poświęcona przez księcia biskupa krakowskiego Jana Puzynę 11 września 1896 r.. Drewniana dzwonnica, która pamięta czasy świetności dawnego miasta, znajduje się w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym (skansenie w Wygiełzowie).
  • Kolumna Jana Kazimierza z XVII w., kamienna z barokowym posążkiem Jezusa Frasobliwego, dwukrotnie odnowiona (1807, 1959), ustawiona na ryneczku. Ufundowana przez króla.
  • Pomnik pieczęci miasta Nowej Góry z 2001 r., również na rynku.

Ośrodek religijny w Nowej Górze

Kościół rzymskokatolicki
  • parafia Zesłania Ducha Świętego –

Msze święte: niedziela: 7.00, 9.00, 11.00, 16.30 (sobota 18.00 – zimą 17.00).

Świadkowie Jehowy
  • Sala Królestwa – (zbór Ostrężnica, zbór Niesułowice) – Nowa Góra-Łany 468

Zebrania: czwartek: 18.00, piątek 18.00 (Zborowe studium Biblii, Teokratyczna Szkoła Służby Kaznodziejskiej i zebranie służby); niedziela: 9.30, 13.00 (wykład biblijny i studium Strażnicy)

Kody pocztowe, Nowa Góra (wyświetlono 1/1)

Ocena internautów miejscowości Nowa Góra
Średnia ocena: 3.9
liczba ocen: 27

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Nowa Góra, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Nowa Góra

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 00:07:42

Szybka zmiana regionu Polski