Średnia ocena: 3.8
liczba ocen: 27
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 50.112782
Współrzedne geograficzne E: 20.325279
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 12
Liczba ludności: 3000
Tablice rejestracyjne: KRA
Dzielnica: Brzegi
Dzielnica: Błotko
Dzielnica: Grobla
Dzielnica: Hektary
Dzielnica: Kolonia
Dzielnica: Litwa
Dzielnica: Odwiśle
Dzielnica: Podgaje
Dzielnica: Ścieżczany
Dzielnica: Stara Wieś
Wawrzeńczyce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce przy drodze krajowej nr 79.
Do 1954 roku siedziba gminy Wawrzeńczyce. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.
Miejscowość położona na wschód od Krakowa nad lewym brzegu Wisły. Wieś znajduje się na płaskowzgórzu wznoszącym się nad łachą rzeki. Znajduje się tu ujście strumienia Kitlowiec.
W średniowieczu własność biskupów krakowskich. W dokumencie z 1245 r. występuje pod nazwą Laurinceviz, w 1281 r. jako Wawrzynczicze. Przy przeprawie przez Wisłę i łachę wytworzyło się tu targowisko, w którym ludność z prawego brzegu Wisły, z Puszczy Niepołomickiej, wymieniała towary na produkty rolniczej ziemi proszowickiej. Wieś początkowo zwała się Długą Wsią. Targowisko powstało w części zwanej Wawrzeńczycami i nazwa ta objęła z czasem całą miejscowość.
Według tradycji pierwszy kościół w Wawrzeńczycach powstał już wkrótce po zaprowadzeniu chrześcijaństwa. Parafia została urządzona prawdopodobnie w XII w. Murowany kościół, który zachował się w Wawrzeńczycach do dzisiaj wzniósł biskup Iwo Odrowąż około 1223 r.
W 1245 r. przebywał tu arcybiskup gnieźnieński Fulko wraz z kanonikami oraz biskup krakowski Jan Prandota. W 1281 r. dokonana tu została ugoda pomiędzy Piotrem, rektorem kościoła w Bodzanowie, a klasztorem staniątkowskim. W 1282 r. biskup krakowski Paweł z Przemankowa zawarł tu układ z klasztorem w Staniątkach.
Przez pewien czas miejscowość występowała w dokumentach jako miasto. Miastem nazywa Wawrzeńczyce Jan Długosz. Nie jest znana data nadania praw miejskich. Prawdopodobnie było to tylko targowisko. Wg Długosza nie było tu wymierzonych łanów, a tylko 7 domów mieszczańskich (domus civiles) z placami i kawałkami roli. Domy te nazywane były karczmami i należały do biskupa krakowskiego oddając mu czynsz. Miejscowy pleban posiadał 19 takich domów (karczem). Pozostawały one pod jego jurysdykcją, oddając mu czynsz o zróżnicowanej wysokości – od 5 groszy i dnia robocizny tygodniowo, do 1½ grzywny rocznie. Osady te były zobowiązane do dwóch "powab" dla biskupa. W Wawrzeńczycach znajdowała się łaźnia. Łaziennik płacił od niej trzy fertony i był zobowiązany do udostępniania łaźni za darmo plebanowi, wikariuszowi, ich służbie i scholarom. Wszystkie te karczmy funkcjonowały zapewne tylko w dni targów.
W samej wsi (Długawieś) należącej do biskupów krakowskich znajdowało się 26 łanów kmiecych i 20 zagrodników. Połowę dziesięciny o wartości 40 grzywien pobierał miejscowy pleban. Drugą połowę krakowska prebenda katedralna nazywana wawrzyniecką. Folwark biskupi oddawał dziesięcinę plebanowi. Do uposażenia plebana w Wawrzyńczycach należała też wieś Wygnanów o 6 łanach. Wawrzeńczyce połączone były z Krakowem publicznym traktem.
Rejestry poborowe z 1490 r. i późniejsze nie określają już Wawrzeńczyc jako miasta. W 1581 r. część biskupia Wawrzeńczyc płaciła podatek od 20 łanów kmiecych, 4 zagrodników z rolą, 6 czynszowników, 6 komorników z bydłem, 12 komorników bez bydła, 5 rzemieślników, 3 piekarzy, 2 półłanków karczemnych i jednego rzeźnika. Dwie części plebańskie płaciły od 15 zagrodników, 1 komornika z bydłem, 10 komorników bez bydła, 4 rzemieślników, 4 rzeźników i 1 dudy. W Wawrzeńczycach nie było już wówczas tylu karczmarzy co w czasach Długosza, ale duża liczba rzemieślników, piekarzy i rzeźników nadawała osadzie charakter targowiska.
Spis z 1827 r. wykazał tu 220 domów i 1561 mieszkańców. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z lat 80. XIX w. podaje, że wieś posiadała kościół parafialny, szkołę początkową oraz przytułek dla starców. Już w tym czasie wieś była siedzibą gminy. Gmina Wawrzeńczyce miała 3 779 mieszkańców i powierzchnię 5 075 mórg.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 23:04:17