Zabierzów (województwo małopolskie)

Zabierzów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów, nad Rudawą, ok. 3 km na zachód od granicy Krakowa oraz ok. 3 km na północ od portu lotniczego Kraków-Balice. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Zabierzów oraz Nadleśnictwa Krzeszowice.

Położenie

Miejscowość znajduje się na terenie Rowu Krzeszowickiego (obniżenie terenu pomiędzy Wyżyną Olkuską a Garbem Tenczyńskim) a także Garbu Tenczyńskiego, po obu brzegach rzeki Rudawy, do której na terenie Zabierzowa uchodzą dwa potoki spływające z Wyżyny Olkuskiej: Kobylanka i Kluczwoda. Przez miejscowość przebiegają dwie główne drogi: 79 i 774 i linia kolejowa Kraków - Katowice 133.

Historia

W XVI w. dziedzierżawcą dóbr Zabierzowa był Jakub Śladkowski. Od połowy owego wieku coraz bardziej popularna była przestronna, piaszczysta droga z Krakowa na Śląsk biegnąca przez wieś. 13 października 1847 otwarto stację kolejową. W latach 70 XX w. powstał zespół pracowniczych ogrodów działkowych ówczesnej Huty im. Lenina na tzw. Latynodze, na której powstały osiedla domów jednorodzinnych o zdegenorowanych formach zabudowy. Na początku XXI wieku w południowo-wschodniej części miejscowości otwarto kompleks biurowy Kraków Business Park i przystanek kolejowy o tej samej nazwie. We wrześniu 2008 rozpoczęła się budowa nowego centrum miejscowości z ratuszem i centrum handlowo-usługowym na terenie byłego zakładu produkcyjnego (Kamex-u). Planowane otwarcie na 2010 nie doszło do skutku z powodu znikomej realizacji inwestycji.

Turystyka

Cała część miejscowości po południowej stronie rzeki Rudawy znajduje się na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Zbocza i płaszczyzna wierzchołkowa Grzbietu Tenczyńskiego porośnięte są dużym kompleksem leśnym zwanym Lasem Zabierzowskim, stanowiącym ulubione miejsce relaksu mieszkańców i turystów. Przebiega przez niego szlak turystyczny, wyznaczono w nim szereg ścieżek dydaktycznych i tras rowerowych, znajdują się liczne skałki, wąwozy, a z odkrytych miejsc wierzchołkowych roztacza się szeroka panorama. Na wschodnim zboczu tego lasu, w miejscu gdzie Rudawa przełamuje Garb Tenczyński znajduje się krajobrazowy rezerwat przyrody Skała Kmity. Trasa rowerowa umożliwia również zwiedzenie Dolinek Krakowskich. Pomiędzy Zabierzowem a Balicami znajduje się również Dolina Grzybowska. W południowo-wschodniej części miejscowości znajduje się wzgórze Pod Rokoszem, w południowej części Pozornia, a na zachód od owego wzgórza wąwóz Zapustny Dół.

Szlaki turystyczne  - z Zabierzowa przez Las Zabierzowski, Kleszczów, Brzoskwinię, Dolinę Brzoskwinki, Chrosnę, Wąwóz Półrzeczki, Dolinę Mnikowską do Mnikowa.Szlaki rowerowe (rowerowy szlak brzozowy) - z Zabierzowa przez Bolechowice obok Bramy Bolechowickiej przez Karniowice, Dolinę Kobylańską, Las Krzemionka, Zelków i Gacki, skąd można do Zabierzowa powrócić dwoma wariantami: przez Bolechowice lub Ujazd.

Sport

• Stadion Kmity
• Basen sportowy

Ulice

• Bociania - w północnej części wsi - Nadwodzie, domy jednorodzinne;
• Boczna Leśna - w południowej części wsi - Pogorzany;
• Brzozowa - w południowej części wsi - Kamieniec, na wzgórzu Pod Rokoszem, domy jednorodzinne;
• Cmentarna - w południowo-centralnej części wsi, domy jednorodzinne, cmentarz, stadnina koni;
• Dębowa - w centrum wsi - Nawsie, domy jednorodzinne;
• Działkowa - w północno-zachodniej części wsi - Zamłynie;
• Gazowa - w zachodniej części wsi - Pasieka, domy jednorodzinne i rozdzielnia gazu;
• Jodłowa - w południowej części wsi - Wielkie Pola, domy jednorodzinne;
• Kalwaryjska - w południowo centalnej części wsi, domy jednorodzinne;
• Kamienna - w południowej części wsi - Kamieniec, ciągnąca się na wzgórze Pod Rokoszem, domy jednorodzinne;
• Kątowa - we wschodniej części wsi, budynki produkcyjne i domy jednorodzinne;
• Kolejowa - reprezentacyjna ulica w centrum Zabierzowa: Urząd Gminy, Gimnazjum, Bank Spółdzielczy, Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny, agencja pocztowa, apteka (wszystkie po południowej stronie linii kolejowej), a za wiaduktem kolejowym (po północnej stronie linii kolejowej): stacja kolejowa, budynki GS;
• Konwaliowa - w zachodniej części wsi - Gaj, pod Lasem Zabierzowskim;
• Krakowska - droga krajowa nr 79, biegnąca równoleżnikowo od centrum wsi na wschód, domy jednorodzinne, obiekty handlowe i produkcyjne, apteka, Kraków Business Park z przystankiem kolejowym o tej samej nazwie), oczyszczalnia ścieków, Biedronka;
• Krótka - w centrum wsi, domy jednorodzinne;
• Krzyżowa - w południowej części wsi - Wielkie Pola, domy jednorodzinne, ogródki działkowe;
• Lotniskowa - w południowej części wsi - Wielkie Pola, domy jednorodzinne, ogródki działkowe;
• Leśna - w południowej części wsi - Pogorzany, Nadleśnictwo Krzeszowice, stacja benzynowa, radar Zapałka, domy jednorozinne i budynki mieszkalne;
• Ładna - w południowej części wsi - Kamieniec, domy jednorodzinne;
• Łąkowa - w zachodniej części wsi - Moczydło, domy jednorodzinne;
• Malinowa - w południowej części wsi - Kamieniec, domy jednorodzinne;
• Mostowa - w zachodniej części wsi - Gaj (koło mostu kolejowego na rzece Rudawa), domy jednorodzinne i magazyny;
• Myszala - w centrum wsi, domy jednorodzinne;
• Nad Wodą - w północnej części wsi - Zamłynie, nad rzeką Rudawa, domy jednorodzinne, hurtownia odzieży używanej;
• Niecała - w północnej części wsi - Zamłynie, domy jednorodzinne;
• Ogrodowa - w centrum wsi, domy jednorodzinne;
• Parkowa - w centrum wsi, domy jednorodzinne;
• Piaski - w zachodniej części wsi - Moczydło, domy jednorodzinne;
• Polna - w południowej części wsi, domy jednorodzinne;
• Południowa - w południowej części wsi - Wielkie Pola, domy jednorodzinne;
• Poziomkowa - w zachodniej części wsi - Piaski, pod Lasem Zabierzowskim, przy południowym wylocie Zapustnego Dołu w Teńczyńskim Parku Krajobrazowym, domy jednorodzinne;
• Przy Torze - w północno-zachodniej części wsi - Zamłynie, przy linii kolejowej, ogródki działkowe, domy jednorodzinne;
• Radosna - w zachodniej części wsi - Pasieka, domy jednorodzinne;
• Rodziny Poganów - w północnej części wsi, domy jednorodzinny, były młyn, pomnik braci Poganów;
• Rzemieślnicza - we wschodniej części wsi - Zamoście, budynki produkcyjno-usługowe, domy jednorodzinne;
• Sadowa - w centrum wsi, domy jednorodzinne;
• os. Sienkiewicza - w północnej części wsi - pomiędzy stacją PKP a rzeką Rudawa, bloki mieszkalne;
• os. Lipowy Gaj - w zachodniej części wsi nie daleko ośrodka zdrowia i stacji benzynowej, os domów jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej;
• Stanisława Kmity - droga nr 774, w południowej części wsi - domy jednorodzinne, pomnik Lotników Polskich, Skała Kmity;
• Słoneczna - w zachodniej części wsi - Pasieka, domy jednorodzinne;
• Spokojna - w zachodniej części wsi - Gaj, domy jednorodzinne i firma FoodCare (dawne Gellwe);
• Sportowa - w centrum wsi - Nawsie, komisariat policji, stadion Kmita Zabierzów, domy jednorodzinne, przedszkole;
• Szkolna - w centrum wsi, szkoła podstawowa, Gminny Ośrodek Kultury, biblioteka, OSP, domy jednorodzinne;
• Śląska - droga krajowa nr 79, biegnąca równoleżnikowo od centrum wsi do Kochanowa (na zachodzie), domy jednorodzinne, ośrodek zdrowia, poczta, stacja benzynnowa, restauracja, apteka;
• Topolowa - w południowej części wsi - Kamieniec, domy jednorodzinne;
• Wapienna- w centrum wsi Lewiatan, domy jednorodzinne
• Wąska - w zachodniej części wsi - Pasieka, domy jednorodzinne;
• Widokowa - w południowej części wsi - Kamieniec, ciągnąca się na wzgórze Pod Rokoszem, domy jednorodzinne;
• Wielkie Pola - w południowej części wsi - Wielkie Pola, domy jednorodzinne, ogródki działkowe;
• Willowa - we wschodniej części wsi - Pobabie, domy jednorodzinne;
• Zachodnia - w zachodniej części wsi - Gaj, domy jednorodzinne i magazyny FoodCare;
• Zacisze - w południowej części wsi - Wielkie Pola, domy jednorodzinne;
• Zawiła - w południowo-centalnej części wsi, domy jednorodzinne;
• Źródlana - w zachodniej części wsi - Moczydło, domy jednorodzinne;

Struktury wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki

• Parafia św. Franciszka z Asyżu w Zabierzowie. Parafia erygowania została w 1908. Kościół parafialny wybudowany w latach 1908‑1938, a konsekrowany w 1938.

Świadkowie Jehowy

Grupa wyznawców należy do zboru Kraków-Bronowice.

Zobacz też

• Kraków Business Park
• Zabierzów (stacja kolejowa)
• Kraków Business Park (przystanek kolejowy)