Zalas (gmina Krzeszowice)

Zalas – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Krzeszowice.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.

We wschodniej części miejscowości znajduje się duży kamieniołom porfiru z bocznicą kolejową biegnącą z krzeszowickiej stacji kolejowej. Na południowym krańcu wsi znajduje się pomnik przyrody Łom z uskokiem na wzgórzu Zręby - widoczne w odsłonięciu skały: porfir i nakrywające go osady jury środkowej i górnej przecięte są uskokiem powstałym w trzeciorzędzie i obniżone o ok. 7 m. po jego prawej (południowej) stronie.

Wieś wzmiankowana została w 1254 roku. W 1791 roku liczyła 748 mieszkańców, w tym kilkunastów Żydów. Znana była z garncarstwa, a pod koniec XVIII w. było ich 30, w XIX w. było ponad 60 garncarzy . W miejscowości znajduje się wybudowany w latach 1905-1910 kościół neogotycki, fundacji Potockich z pobliskich Krzeszowic. Obok niego drewniana dzwonnica z poczatku XVIII w., w otoczeniu dwie lipy drobnolistne - pomnik przyrody z 29 maja 1967 roku, innym pomnikiem przyrody jest lipa wielkolistna (pomnik z 29 maja 1967 roku, przy domu nr 118). Przy miejscowej parafii działa jedyne w Polsce pokutne Bractwo św. Marii Magdaleny, zatwierdzone przez papieża Klemensa XI w 1710 roku. We wrześniu 2008 roku we wsi ustawiono postument upamiętniający pochodzącego z niej lotnika z czasów II wojny światowej Stanisława Józefa Chałupę . Miejscowi Świadkowie Jehowy należą do zboru Tenczynek z Salą Królestwa w pobliskim Rudnie.

Na północnych krańcach wsi przebiega autostrada A4E40 , a za nią rozciąga się Las Zwierzyniecki w Tenczyńskim Parkiem Krajobrazowym.

Części wsi: Cygański Koniec, Obora, Podlesie, Ścięgno.

Przysiółki: Rogatka i Tataruchy.

Galeria

• 

  Wiadukt kolejowy - Zalas-Tataruchy.

• 

  214,4 m wiadukt kolejowo-drogowy pod A4 (Zalas-Tataruchy; część drogowa).

• 

  Część kolejowa wiaduktu pod A4, z bocznicą kolejową (Zalas-Krzeszowice).

• 

  Zwałowisko. Kamieniołomu Zalas od strony przysiółka Tataruchy.

• 

  Zalas-Rogatka - w tle wiadukt pod A4.

• 

  Zalas-Podlesie - widok z Liguniowej Góry.

• 

  Zalas-Obora.

• 

  Buca Góra.

• 

  Zalaska.

• 

  Autostrada w Zalasie - widok w kierunku Krakowa (wschodnim).

• 

  Zalas - wiadukt nad A4.

• 

  Bezkwarcowy porfir, barwa brunatna pochodzi od tlenków żelaza, kop. Zalas.

• 

  Porfir o składzie mineralnym zbliżony do ryolitu, kop. Zalas.

• 

  Porfir bezkwarcowy zawierający skalenie, biotyt i pirokseny, kop. Zalas.

• 

  Porfir bezkwarcowy zawierający skalenie, biotyt i pirokseny, kop. Zalas.