Jodłownik (województwo małopolskie)

Jodłownik – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Jodłownik.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Jodłownik.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Zakład Rolny Jodłownik. W 1993 po przekształceniu jako Ośrodek Hodowli Zarodowej Jodłownik wchodził w skład Przedsiębiorstwa Rolno-Przemysłowego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Straszęcin.

Nazwa

Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od rozległych lasów jodłowych, które kiedyś porastały okoliczne góry i wzniesienia.

Historia

Wieś istniała już w średniowieczu. Pierwsza pisemna wzmianka o niej pochodzi z 1361. Właścicielem tych okolic był wówczas rycerz Mikołaj z rodu Ratołdów. Następnie wieś stała sie własnością Lubomirskich.

W 1531 Jodłownik zakupili Niewiarowscy z Niewiarowa (herbu Półkozic). Przecław Niewiarowski w 1585 ufundował tu drewniany kościół, zachowany do dziś. W 1595 Przecław zmarł i zgodnie z testamentem cały jego majątek przeszedł w ręce zakonu Dominikanów z Krakowa. Jodłownik pozostawał w ich rękach aż do 1784, czyli do konfiskaty dóbr zakonnych przez rząd austriacki.

W 1630 wybitny matematyk i pisarz, profesor Akademii Krakowskiej, Jan Brożek, opracował zachowaną do dziś dokładną mapę Jodłownika.

W II połowie XVIII w., kiedy dobra Jodłownik były własnością dominikanów krakowskich, przez kilkanaście lat majątkiem tym zarządzał Stanisław Slaski, teolog i wykładowca w studium dominikańskim w Krakowie, który bardzo dobrym gospodarzem co miało wpływ na rozwój okolicy.

W XIX wieku Jodłownik był własnością zakonu Cystersów z pobliskiego Szczyrzyca. Przeprowadzili oni wówczas generalny remont kościoła, założyli cmentarz i zbudowali most na rzece.

W latach 1981-1987 mieszkańcy wsi zbudowali nowy kościół, który przejął funkcję kościoła parafialnego.

Obecnie większość miejszkańców Jodłownika utrzymuje się z rolnictwa: sadownictwa, krzewiarstwa i hodowli bydła.

Geografia

Jodłownik położony jest na pograniczu Beskidu Wyspowego i Pogórza Wielickiego, w odległości ok. 3 km od Szczyrzyca.

Religia

Kościół w Jodłowniku istniał już od 1585, ale dopiero w 1925 wieś doczekała się erygacji samodzielnej parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Aż do lat 80-tych XX wieku funkcję głównego kościoła we wsi spełniał modrzewiowy kościółek z XVI wieku. Był on własnością kolejno zakonu Dominikanów a następnie Cystersów z niedalekiego Szczyrzyca.

Obecnie jej kościołem parafialnym jest nowy kościół.

Turystyka