Młyńczyska

Młyńczyska – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Łukowica.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Części wsi: Cisowy Dział, Gądkówka, Kopiec, Kramarzówka, Morgi, Pod Górą, Pod Modynią i Spleżnia.

Położenie

Młyńczyska leżą w kotlinie między górami: Modynią (1029 m n.p.m.), Cichoniem (929 m n.p.m.), Ostrą (925 m n.p.m.), Jeżową Wodą (895 m n.p.m.), Skiełkiem (753 m n.p.m.) oraz Spleźnią (711 m n.p.m.). Urokliwą dolinę przecina potok Jastrzębik, wypływający u podnóży Modyni i wpadający do Dunajca. Młyńczyska leżą 14 km od Limanowej, 26 km od Nowego Sącza, 40 km od Szczawnicy i 90 km od Krakowa.

Historia

Pierwsze wzmianki o niej datuje się na wiek XV. Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od licznych młynów znajdujących się na tym terenie przed laty. Pierwszymi osadnikami była rodzina Toporczyków.

Młyńczyska przez bardzo długi okres czasu były biedną osadą liczącą niewielu mieszkańców. Wieś była podzielona na stronę Potocką i Łukowską. Dopiero z początkiem XX wieku zaczął się widoczny rozwój. W roku 1914 rozpoczęto budowę drewnianego kościoła, pierwszym księdzem w Młyńczyskach był Tobiasz Grunwaldzki. Do 1931 r. granicę wyznaczał potok Jastrzębik. Mieszkańcy po północnej części wsi chodzili do kościoła w Łukowicy, a po południowej do Czarnego Potoku. Wybudowanie kościoła spowodowało, że powstała jedna parafia (rzymskokatolicka)erygowana pierwszego listopada 1933 roku.

Pod koniec XIX (w latach 80.) wieku wieś liczyła 609 mieszkańców katolików, którzy należeli do parafii w Czarnym Potoku i Łukowicy. Znajdowała się tu gminna kasa pożyczkowa z kapitałem 592 zł (ówczesnych!). W Młyńczyskach znajdował się również browar, karczma i duże gospodarstwo folwarczne.Podczas II wojny światowej na terenie miejscowości działała dobrze zorganizowana partyzantka. W 1974 na otwarcie nowego budynku szkoły podstawowej przybył były zastępca Naczelnego Dowódcy WP gen. Zygmunt Berling. Obecnie Młyńczyska zamieszkuje 1000 osób. Miejscowość położona na obszarze gwary podegrodzkiej (pogranicze góralsko-lachowskie) zgodnie z jej granicami wytyczonymi przez dialektologów, natomiast etnograficznie znajduje się już w obrębie terenu Górali Białych.

Turystyka

Miejscowość przecinają liczne szlaki turystyczne min. Szlak niebieski- na Modyń z przełęczy Ostra- Cichoń, szlak żołty z Łącka na Modyń, szlak zielony z Łukowicy do Dobrej. Najbardziej znaną atrakcją turystyczną miejscowości jest 13-metrowy krzyż milenijny i położone nieopodal niego stacje drogi krzyżowej, ulokowane na przełęczy Cisowy Dział. Na przełęczy Ostra znajduje się punkt widokowy, z którego możemy oglądać panoramę miejscowości, a także Beskid Wyspowy, część Beskidu Sądeckiego, Gorce, a przy dobrej widoczności Tatry. Młyńczyska mają dobrze rozwinięte połączenia z Limanową i Nowym Sączem. Miejscowość posiada duży potencjał turystyczny, jednak nie jest on wykorzystany.

Sąsiednie miejscowości

Jastrzębie, Roztoka, Stara Wieś, Zalesie , Wola Kosnowa, Kicznia.

Zobacz też

• Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika w Młyńczyskach
• Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Młyńczyskach