Myślenice

Myślenice – miasto powiatowe w woj. małopolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Myślenice. Jest jednym z ośrodków miejskich aglomeracji krakowskiej.

Przez miejscowość przechodzi łącząca Kraków z Chyżnem droga krajowa nr 7 (fragment międzynarodowej trasy E77), stanowiąca na tym odcinku część Zakopianki. Swój początek ma tu również droga wojewódzka nr 967, biegnąca do Łapczycy.

Początki historycznej myślenickiej osady sięgają jeszcze czasów pogańskich. Pierwotnie powstała ona obok źródła (tzw. zimnej wody) na wschodnim zboczu Plebańskiej Góry, nad starym korytem Bysinki. W tym uroczysku, jak podaje tradycja, znajdowała się pogańska świątynia, gdzie oddawano cześć pogańskim bogom. W monograficznych opracowaniach, powołujących się na tradycję, spotykamy informacje, że na miejscu gontyny powstał pierwszy myślenicki kościół katolicki. Ostatecznie źródło ocembrowano, a następnie postawiono na nim kaplicę (ze źródłem pod posadzką). Obecna kaplica, zwana Studzienką, zbudowana została na miejscu poprzedniej w 2. poł. XVIII w. w stylu późnobarokowym, otrzymując za patronkę Matkę Bożą Śnieżną.

Zarabie to dzielnica turystyczna i jak sama nazwa wskazuje, oddzielona od pozostałej części miasta rzeką Rabą. Atrakcjami turystycznymi są: góra Chełm (654 m n.p.m. znajdująca się w części Zarabia również zwanej Chełmem) z wieżą widokową, wyciągami narciarskimi i najdłuższym w Polsce turystycznym wyciągiem krzesełkowym oraz Park Przygody z atrakcjami sportowymi i imprezami plenerowymi. W mieście działa też Zespół Pieśni i Tańca "Ziemia Myślenicka", który zdobywa liczne laury i nagrody w kraju i zagranicą.

Położenie

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. krakowskiego.

Miasto dzieli się na 6 dzielnic:

• Centrum,
• Dolne Przedmieście,
• Górne Przedmieście,
• Osiedle Tysiąclecia w Myślenicach,
• Zarabie,
• Chełm.

Historia

Pierwsza wzmianka o Myślenicach pojawiła się w latach 1253-1258 i mówiła o umocnieniach obronnych. Myślenice broniły bowiem w owym czasie dostępu do stolicy Polski, Krakowa, od strony południowej. W tamtym okresie w rejonie miasta istniał system umocnień, tak zwana brona myślenicka, której główną część stanowił zamek w Myślenicach, warownia u podnóża góry Uklejny, zwanej Zamczyskiem.

Kluczową datą w historii osady był rok 1342. To właśnie wtedy miała miejsce lokacja miasta. Przywilej lokacyjny nadał Myślenicom król Kazimierz Wielki. Sprzedał myślenickie sołectwo dwóm mieszczanom z Wieliczki (obaj nosili imię Hynko). Od 1342 roku Myślenice stały się zatem oficjalnie miastem. Od tego momentu miasteczko zaczęło się prężnie rozwijać i otwierało swoje podwoje wielu zacnym gościom. Myślenice odwiedził m.in. Mikołaj Rej, który właśnie tu kończył trzecią księgę „Żywotu człowieka poczciwego”. Oprócz niego w mieście przebywał król Władysław II Jagiełło i królowa Jadwiga, a także cesarz niemiecki Zygmunt Luksemburczyk, królowie Węgier i Danii oraz liczni książęta.

Okres świetności miasta skończył się w 1557 roku, kiedy to Spytek Wawrzyniec Jordan przekazał Myślenice kasztelanii krakowskiej. Krakowscy rządcy byli bardziej zajęci problemami wielkiego miasta, toteż Myślenice zaczęły podupadać. O miasteczku przypomniano sobie w latach trzydziestych i czterdziestych XVII wieku. Wtedy to bowiem do Myślenic trafił cudowny obraz Matki Boskiej. Jednak kolejną degradację miasto przeżyło po potopie szwedzkim, w wyniku którego spłonęły dwa kościoły, a maryjne wota zostały rozkradzione.

Podczas pierwszego rozbioru Myślenice zostały włączone do terytorium państwa austriackiego. Po I wojnie światowej burmistrzem miasta został Jan Dunin-Brzeziński, który w czasie wojny był dowódcą 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. O Myślenicach jeszcze raz było głośno w 1936 roku, kiedy Adam Doboszyński zorganizował słynny „Marsz na Myślenice”, w trakcie którego rozbrojono posterunek policji, zdemolowano kilka sklepów żydowskich na rynku oraz próbowano podpalić bożnicę.

Sport

• KS Dalin Myślenice – wielosekcyjny klub sportowy
• Sokół Myślenice – wielosekcyjny klub sportowy z Świetlicą Socjoterapeutyczną
• LKS Orzeł Myślenice – piłkarski klub sportowy
• UKS Zarabie - tenis stołowy

Edukacja

• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bohaterów Westerplatte w Myślenicach
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Myślenicach
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. św. Jadwigi Królowej w Myślenicach
• Szkoła Podstawowa nr 6 w Myślenicach (Chełm)
• Szkoła Podstawowa Specjalna nr 1 w Myślenicach
• Gimnazjum nr 1 im. Juliusza Słowackiego w Myślenicach
• Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II w Myślenicach
• Gimnazjum nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Myślenicach
• Gimnazjum Specjalne nr 1 w Myślenicach
• I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Myślenicach
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Tytusa Chałubińskiego w Myślenicach
• Zespół Szkół im. Mikołaja Reja w Myślenicach
• Zespół Szkół im. Andrzeja Średniawskiego w Myślenicach
• Zespół Szkół Prywatnych Teresy i Andrzeja Osińskich w Myślenicach

Wspólnoty religijne

Zdecydowaną większość mieszkańców Myślenic stanowią katolicy. Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą także placówki Kościoła Chrześcijan Baptystów i Świadków Jehowy.

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie:

• Bełchatów
• Tinqueux
• Csopak
• Ludenscheid

Zobacz też

• Zamek w Myślenicach
• Dom Grecki w Myślenicach
• Osiedle Tysiąclecia w Myślenicach
• Cmentarz żydowski w Myślenicach
• Cmentarz choleryczny w Myślenicach
• Zarabie
• Dalin Myślenice