Gmina Łososina Dolna

Gmina Łososina Dolna to gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim. Siedzibą gminy jest Łososina Dolna.

Sąsiaduje z gminami: Chełmiec, Czchów, Gródek nad Dunajcem, Iwkowa, Laskowa i Limanowa.

Geografia

Gmina Łososina Dolna leży na wschodnich krańcach Beskidu Wyspowego. Wschodnią granicę gminy stanowi Jezioro Rożnowskie. Góra Św. Justa (486 m n.p.m.) dzieli obszar na dolinę Łososiny i dolinę Dunajca. Krajobraz urozmaicają liczne wzgórza, wśród których wyróżniają się: Jaworz (921 m) i Chełm (793m) tworzące Pasmo Łososińskie oraz szczyty Ostrej (455m), Witkówki (471m) i Sadowej (490m).

Obszar gminy wynosi 84,31 km², w tym: użytki rolne 54%, użytki leśne: 31%. Stanowi to 5,44% powierzchni powiatu.

Demografia

Gminę zamieszkują (30 czerwca 2007) 13400 osoby, w tym 6579 kobiet i 6821 mężczyzn. Średni dochód na mieszkańca wynosi 2 115,5 zł (dane z 2007).

Sołectwa

Białawoda, Bilsko, Łęki, Łososina Dolna, Łyczanka, Michalczowa, Rąbkowa, Skrzętla-Rojówka, Stańkowa, Świdnik, Tabaszowa, Tęgoborze, Witowice Dolne, Witowice Górne, Wronowice, Zawadka, Znamirowice, Żbikowice.

Historia

Historia tych terenów sięga początków XIV wieku. To wtedy w dolinie rzeki Łososina powstała wieś Jakubkowice, później nazwana Łososina. Kilka kilometrów dalej została założona wieś Tęgoborze. Przez obszar ten wówczas przebiegał trakt, po którym poruszały się karawany kupieckie. Sprzyjało to rozwojowi kulturalnemu i gospodarczemu tych wsi.

Zabytki

• Drewniany kościółek konstrukcji zrębowej pw. św. Mikołaja, przeniesiony z miejscowości Tęgoborze do Tabaszowej. Pochodzi on z 1753 roku. Jednonawowy, posiada zamknięte wielobocznie prezbiterium. Wyposażenie świątyni rokokowe.
• Kościół na Juście pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Już w X wieku miał tu według tradycji, swą pustelnię św. Just i tu zakończył pustelnicze życie w lipcu 1007 r. W miejscu dawnej pustelni powstać miał w 1083 niewielki kościółek – zniszczony przez Tatarów. Kolejny wzniesiono ok. 1400 r., wreszcie w II połowie XVII wieku stanął istniejący do dziś kościółek pod wezwaniem Najświętszej Panny Marii.
• Klasycystyczny, murowany parterowy dwór w miejscowości Tęgoborze z przełomu XVIII i XIX wieku. Posiada on czterospadowy dach, ozdobiony czterokolumnowym portykiem. Obok murowana oficyna z początku XIX wieku.
• Stary dwór ziemiański w Witowicach Dolnych.
• Liczne kapliczki przydrożne.

Kultura

Największym wydarzeniem kulturalnym w gminie jest coroczne Święto Kwitnących Sadów organizowane na lotnisku Aeroklubu Podhalańskiego w Łososinie Dolnej. Jest to festyn ludowy, w trakcie którego prezentowany jest dorobek kulturalny gminy tj. występy miejscowych orkiestr, zespołów regionalnych, młodzieżowych oraz Kół Gospodyń Wiejskich. Dodatkowo goszczą na nim renomowane zespoły estradowe, kabarety. W czasie trwania festynu organizowane są wystawy z zakresu sadownictwa, kwiaciarstwa, krzewów ozdobnych oraz twórców ludowych. Dużą atrakcją będą pokazy lotnicze.

Gospodarka

Łososina Dolna to gmina o profilu rolniczo – sadowniczym oraz turystycznym. Warunki klimatyczno – glebowe sprzyjają rozwojowi sadownictwa. Sady owocowe zajmują obszar ponad 1000 ha, w tym 650 ha samych sadów jabłoniowych. Na mniejszych powierzchniach rozciągają się gruszkowe, śliwkowe, ponadto plantacje agrestu, truskawek, porzeczek i warzyw. Ok 30% ludności gminy zajmuje się rolnictwem.

Turystyka

W miejscowościach takich jak: Tęgoborze, Znamirowice, Tabaszowa, Witowice Dolne koncentruje się działalność turystyczna, rekreacyjna, bądź sportowa związana z dostępem do Jeziora Rożnowskiego i Czchowskiego.

Na lotnisku Aeroklubu Podhalańskiego w Łososinie Dolnej można skorzystać z lotów pasażerskich samolotami sportowymi.

Na terenie gminy znajduje się rezerwat przyrody Białowodzka Góra nad Dunajcem.

Gminy partnerskie

• Crescentino