Łososina Dolna

Łososina Dolna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. Jest siedzibą gminy Łososina Dolna. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Wieś liczy około 3400 mieszkańców (2009).

Łososina Dolna leży przy ujściu Łososiny do Dunajca, na pograniczu Beskidu Wyspowego i Pogórza Rożnowskiego, przy drodze krajowej 75.

Łososina Dolna to wieś o charakterze rolniczo-sadowniczym. Swoją siedzibę mają tu bank spółdzielczy, zespół szkół oraz liczne placówki handlowe. We wsi działa także Klub Sportowy "Łosoś" (założony w 1975 r.), występujący w małopolskiej IV lidze (Nowy Sącz - Tarnów).

Historia

Pierwotna nazwa parafii to Jakubkowice, gdyż Łososina to wieś należąca do tej parafii. Pierwsza wzmianka o niej pojawia się już w 1304 r.

W 1339 r. wieś otrzymała od królowej Jadwigi, wdowy po Władysławie Łokietku, prawa niemieckie. Jednocześnie królowa Jadwiga poleciła zbudować w Jakubkowicach kościół, uposażając go licznymi dobrami.

Wieś aż do 1945 r. była własnością kolejnych rodów szlacheckich. W latach 1470 - 1474 Jakubkowice stanowią własność klasztoru klarysek starosądeckich.

W 1846 r. Łososinę ogarnęła rzeź galicyjska, której przywódcą na tym terenie był żołnierz Wojciech Grzyb. Dzięki proboszczowi Franciszkowi Gabryelskiemu nie spalono kościoła, ale dwór w Łososinie i Łącznym nie uniknął rabunku.

W okresie II wojny światowej na terenie gminy Łososina działała placówka partyzantki AK "Dolina".

1 stycznia 1970 zmieniono nazwę parafii na Łososina Dolna, podczas ujednolicania nazewnictwa państwowego. Tym samym zniknęła wieś o nazwie Jakubkowice, na terenie której znajdował się tylko kościół, plebania i szkoła.

W tutejszym kościele parafialnym jest zabytkowy pochodzący z XV w. obraz Matki Bożej Pocieszenia, przy którym znajdują się liczne wota. W latach 70. planowano na terenie Łososiny budowę zbiornika wodnego, a tym samym zalanie miejscowości. Jednak zaniechano tych planów.

W 1997 r. przez dolinę Łososiny przeszła fala powodziowa, niszcząc wiele dróg i domów. Na terenie Łososiny Dolnej znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Podhalańskiego, będące kontynuacją przedwojennych tradycji lotniczych, kiedy na terenie góry Jodłowiec utworzono szkołę szybowcową. Dziś wieś jest siedzibą władz gminy.

W 2011 r. rozbił się tu samolot ultralekki.

Kultura

We wsi działa zespół pieśni i tańca "Jakubkowianie" oraz orkiestra parafialno–gminna.

Corocznie w maju na lotnisku Aeroklubu Podhalańskiego organizowane jest Święto Kwitnących Sadów. Jest to festyn ludowy, w trakcie którego prezentowany jest miejscowy dorobek kulturalny, tj. występy orkiestr, zespołów regionalnych, młodzieżowych oraz Kół Gospodyń Wiejskich. W czasie trwania festynu organizowane są także wystawy z zakresu sadownictwa, kwiaciarstwa, uprawy krzewów ozdobnych oraz działalności twórców ludowych. Organizowane są także pokazy lotnicze.