Mystków

Mystków – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Kamionka Wielka.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.

Historia

Mystków to najstarsza miejscowość w gminie Kamionka Wielka. Wieś powstała ok. 1320 r., za panowania króla Władysława Łokietka. Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od jej pierwszego właściciela Mystka.

Z materiałów źródłowych wynika, że miejscowość powstała w 1324 roku. Król Władysław Łokietek nadał wójtowi Mikołajowi 40 łanów położonych między rzekami Osadlnica (obecnie Łubinka) i Jamnica (Jamnicki Potok). Szybko nastąpił karczunek lasu, zagospodarowanie terenu i w 1326 roku stanął w Mystkowie kościół parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja. Mystków leżał na szlaku handlowym biegnącym z Nowego Sącza, przez Falkową do Biecza. Już w XVI w. istniała tutaj biblioteka parafialna. W roku 1427 wieś została wykupiona przez króla Władysława Jagiełło. Początkowo wieś sąsiadowała z Wolą Mystkowską, która później zostaje jej przysiółkiem. Ówcześnie była to miejscowość duża i bogata, należąca do najstarszych w starostwie sądeckim. W Mystkowie istniał folwark, cegielnia, browar i karczma. W Mystkowie miały miejsce wypadki, zwane "rzezią galicyjską". Tylko dzięki proboszczowi parafii, baron, właściciel folwarku, uniknął śmierci.

Mystkowa nie ominęła zawierucha I wojny światowej, przetoczyły się przez nią wojska rosyjskie i austriackie. Na cmentarzu po tych wydarzeniach pozostały trzy mogiły. W czasie II wojny światowej w Mystkowie działało podziemie. Jego członkowie skupieni byli głównie w Batalionach Chłopskich.

Po wojnie we wsi wybudowano Dom Ludowy, szkołę, drogę, remizę strażacką, wodociąg i gazociąg.

Współczesność

Mystków rozciąga się pomiędzy dwiema rzekami: Łubinką i Kamionką, na kilkunastu wzgórzach. Najwyższe z nich ma wysokość ponad 550 m n.p.m.. Od strony zachodniej rozpościera się widok na Kotlinę Sądecką i panoramę Nowego Sącza. W dali widoczne jest pasmo Jaworzyny z Jaworzyną i Przechybą oraz Beskid Wyspowy i Gorce z Turbaczem. Do Mystkowa najlepiej przyjechać od strony Nowego Sącza, po drodze zwiedzając Muzeum Etnograficzne (skansen). Zgromadzono w nim zabytki związane z czterema grupami etnicznymi - góralami od Łącka, Lachami Sądeckimi, Pogórzanami i Łemkami. Jadąc szosą do Mystkowa mija się pobliskie wsie - Falkową i Kunów. W centrum wsi stoi okazały neobarokowy, stuletni kościół pod wezwaniem Filipa i Jakuba. W nim można obejrzeć zabytkowe ołtarze, malowidła sklepienia (projektowane przez prof. dr W. Zina) oraz przyciągające wzrok witraże z krakowskiej pracowni Stefana Matejki.

Tuż obok kościoła stoi kompleks budynków: drewniany Dom Ludowy, Remiza Strażacka i Biblioteka Wiejska. W budynku znajdującym się kilkadziesiąt metrów dalej mieści się Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Publiczne. W Domu Ludowym siedzibę swoją ma Dziecięcy Zespół Folklorystyczny "Mali Mystkowianie", którego członkami są dzieci ze szkoły podstawowej oraz młodzież tamtejszego gimnazjum. Uzdolnione plastycznie dzieci uczęszczają na Kółko Plastyczne prowadzone przez Tadeusza Górskiego (absolwenta Liceum Plastycznego w Tarnowie), który w wolnych chwilach tworzy pejzaże akwarelą. W Domu Ludowym ćwiczy również kilkudziesięcioosobowa Orkiestra Dęta, pod batutą Józefa Kalisza, skupiająca dzieci, młodzież i dorosłych płci męskiej z Mystkowa i Mszalnicy.

Mystków połączony jest z siąsiadującymi miejscowościami licznymi trasami rowerowymi. Wzdłuż tras znajdują się przydrożne kapliczki i pomniki przyrody.

Zobacz też

• Mystkowo