Ochotnica Górna

Ochotnica Górna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Ochotnica Dolna. Przez miejscowość przebiega Droga Knurowska (zobacz Przełęcz Knurowska) od Ochotnicy Dolnej do Harklowej.

W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia

Początkowo Ochotnica Dolna i Górna stanowiły jedną wieś, której dokument lokacyjny w 1416 r. wydał Władysław Jagiełło. Wieś nosiła wtedy nazwę Ochodnicza i składała się z dwóch osad, polskiej i wołoskiej (czy też ruskiej). Nazwa wsi w obecnej postaci występuje od połowy XVI w., kiedy w dolinie Ochotnicy powstała wieś Babieniec (obecnie Ochotnica Górna). Nazwa ta w języku serbskim oznacza halę wypasową, co sugeruje, że było to wcześniej miejsce wypasu używane przez pasterzy wołoskich. W XVIII w. z powodu napływu osadników polskich Wołosi i Rusini stanowili już w Ochotnicy mniejszość. 29 listopada 1859 w Ochotnicy urodził się Wiktor Grzesicki, oficer Legionów Polskich i generał major Cesarskiej Armii. W 1910 r. powstała druga parafia i Ochotnica została formalnie podzielona na Górną i Dolną.

Podczas okupacji hitlerowskiej, w październiku 1944 r. doszło do bitwy ochotnickiej pomiędzy oddziałami niemieckimi a IV batalionem 1. Pułku Strzelców Podhalańskich AK oraz partyzantami radzieckimi. Starcia toczyły się w rejonie Gorca, nad potokami Jamne i Jaszcze, oraz koło przysiółka Skała. W grudniu 1944 r. w odwecie za zabicie przez partyzantów sowieckich oficera SS, Niemcy przeprowadzili pacyfikację Ochotnicy Dolnej, znaną jako Krwawa Wigilia. Spalono ok. 50 gospodarstw, zginęło 56 osób. Męczeństwo wsi upamiętnia pomnik projektu Henryka Burzca, wzniesiony w 1964 r. w centrum Ochotnicy Dolnej.

Zabytki

Najstarszym zabytkiem Ochotnicy Górnej jest drewniana Kurnytowa Koliba z 1839 r. – duży szałas pasterski, który znajduje się na polanie powyżej przysiółka Forendówki.

Stary drewniany jednonawowy kościół wybudowany w 1909 r. został rozebrany w 2003, a w jego sąsiedztwie powstał nowy według projektu Zenona Trzupka.

Turystyka

Ochotnica Górna jest malowniczo położoną miejscowością u podnóży Gorców w wąskiej i długiej kotlinie rzeki Ochotnica oraz jej dopływów: Furcówka, Potok Forendówki, Jaszcze, Jamne, Jurkowski Potok. Od zachodniej i północnej strony tereny wsi podchodzą aż pod Przełęcz Knurowską (846 m n.p.m.) i wierzchołki głównego gorczańskiego grzbietu biegnącego od Gorca po Jaworzynę Kamienicką, od północy wciskają się w kotliny długiego Pasma Lubania. Nad osiedlem Jamne znajduje się schronisko Gorczańska Chata "GOCHA" (d. Hawiarska Koliba). Liczne pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne. Bezpośrednie połączenie autobusowe z Nowym Targiem, Nowym Sączem i Krakowem. Warto także przespacerować się ścieżką edukacyjną, która biegnie przez potok Jaszcze na Pańską Przechybkę, do miejsca katastrofy amerykańskiego bombowca B-24 "Liberator" w grudniu 1944 r. i zejść przez Holinę na Forendówki. Idąc od Kościoła w stronę Ustrzyka, skręcając w lewo można dojść do dwóch jezior: Iwankowskiego i Zawadowskiego (niestety teraz już coraz rzadziej występujących). Na przysiółku Studzionki znajduje się prywatny skansen etnograficzny, w skład którego wchodzą dom-muzeum, drewniana góralska kaplica oraz kuźnia. Skansen można zwiedzać po uprzednim umówieniu się z właścicielem.

• – żółty na Polanę Przysłop na grzbiecie Pasma Gorca.
• z Ochotnicy Górnej, praktycznie z każdego miejsca można dojść na Gorc, Lubań albo Turbacz.

Części wsi

TERYT wymienia następujące części miejscowości:

• Bartorzówka – część miejscowości
• Bartoszówka – przysiółek
• Białówka – część miejscowości
• Bielskie – część miejscowości
• Błaszczaki – część miejscowości
• Bukowinka – część miejscowości
• Czajki – część miejscowości
• Czepiele – część miejscowości
• Czuby – część miejscowości
• Forendówki – przysiółek
• Furcówka – przysiółek
• Gabrysie – część miejscowości
• Gronie – część miejscowości
• Groniówka – część miejscowości
• Holina – część miejscowości
• Hubiaki – część miejscowości
• Iwanki – część miejscowości
• Jamne – przysiółek
• Jaszcze – przysiółek
• Jaszcze Duże – przysiółek
• Jaszcze Małe – przysiółek
• Jędraczki – część miejscowości
• Jurkowski Potok – część miejscowości
• Kołodziejówka – część miejscowości
• Kopcówka – część miejscowości
• Kusówka – część miejscowości
• Lemierz – część miejscowości
• Majdówka – część miejscowości
• Marchewki – część miejscowości
• Marciny – część miejscowości
• Mostkowe – część miejscowości
• Na Karolkę – część miejscowości
• Piszczkówka – część miejscowości
• Polaki – część miejscowości
• Posadowskie – część miejscowości
• Puchry – część miejscowości
• Sikory – część miejscowości
• Skałka – przysiółek
• Sołtyska – część miejscowości
• Stalmachy – przysiółek
• Stasichy – część miejscowości
• Stolce – część miejscowości
• Studzionki – część miejscowości
• Szlagi – część miejscowości
• Szlagówka – część miejscowości
• Szpuntówka – część miejscowości
• Ustrzyk – część miejscowości
• Zawady – część miejscowości

Bibliografia

• Gorce. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2004. ISBN 83-89188-19-8

Zobacz też

• Ochotnica Dolna