Ocena internautów powiatu Nowy Sącz
Średnia ocena: 3.6
liczba ocen: 10
Liczba gmin: 1
Liczba miejscowosci: 1
Liczba kodów pocztowych: 1
Tablice rejestracyjne: KN
Populacja: 84594
Gęstość zaludnienia: 1 468,5 os./km²
Powierzchnia: 57,58 km²
Adres: Rynek 1 33-300 Nowy Sącz
Nowy Sącz – miasto na prawach powiatu w województwie małopolskim, siedziba ziemskiego powiatu nowosądeckiego. Trzecie co do liczby mieszkańców i trzecie co do powierzchni miasto w województwie małopolskim. Węzeł komunikacyjny, główny ośrodek turystyczny Sądecczyzny. Jedno z najstarszych miast w Małopolsce – lokowane 8 listopada 1292 r.
Według danych z 30 czerwca 2010 roku miasto miało 84 594 mieszkańców.
Nowy Sącz położony jest w płaskim dnie Kotliny Sądeckiej, w widłach rzek Dunajca i Kamienicy Nawojowskiej na zróżnicowanej wysokości od 272 n.p.m.(Wielopole) do ok. 475 n.p.m. (wzgórze Majdan). Najstarsza część miasta leży na płaskim wyniesieniu pomiędzy korytami obu rzek, które posiada naturalne walory obronne, co zadecydowało o lokowaniu miasta przez króla Wacława II właśnie w tym miejscu. W dawnych czasach wzgórze miejskie było poprzecinane parowami (obecnie zasypanymi) pełniącymi role dodatkowych fos. Położenie w Kotlinie Sądeckiej powoduje pewną izolację Nowego Sącza od innych ośrodków osadniczych, jednak przebiegający tędy szlak komunikacyjny na południe Europy, spowodował, że miasto znalazło w średniowieczu dogodne warunki do rozwoju i wymiany handlowej – głównie z Węgrami.
Nowy Sącz położony jest u podnóża masywów górskich: na południu znajduję się Beskid Sądecki, na zachodzie Beskid Wyspowy, na wschodzie wcina się wąskim klinem Beskid Niski, a od północy przylega Pogórze Rożnowskie. W niewielkiej odległości znajduję się także Jezioro Rożnowskie, co podnosi walory turystyczne miasta.
Przed reformą administracyjną w 1998 r. stolica województwa nowosądeckiego. W latach 1973-1977 miasto było siedzibą gminy wiejskiej Nowy Sącz.
Klimatogram dla Nowego Sącza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
St | Lu | Ma | Kw | Ma | Cz | Li | Si | Wr | Pa | Li | Gr | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
33 8 -18 | 28 10 -16 | 35 18 -10 | 53 23 -3 | 78 26 0 | 109 29 4 | 108 31 7 | 95 30 5 | 56 28 1 | 39 26 -2 | 41 16 -8 | 41 11 -15 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: Weatherbase | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zgodnie z obowiązującym Statutem Nowego Sącza miasto dzieli się na 25 osiedli:
|
|
|
Początkowo, osada w miejscu dzisiejszego Nowego Sącza nosiła nazwę Kamienica. Nazwa miasta aktem lokacyjnym nadanym przez Wacława II, została przeniesiona z sąsiadującego Sandecz – Sącza (dzisiaj Starego Sącza). Aby odróżnić od poprzedniego miasta, dodano przymiotnik "Nowy", a miasto zaczęło nosić nazwę "Nova Sandecz".
Nowy Sącz został lokowany 8 listopada 1292 przez króla Wacława II. Miasto zawdzięczało szybki rozwój licznym przywilejom oraz położeniu na szlaku handlowym na Węgry. W XIV w., za panowania Kazimierza Wielkiego, wybudowany został zamek i mury obronne. W zamku sądeckim odbywały się liczne spotkania polskich władców z władcami innych narodów. W 1409 król Władysław Jagiełło oraz książę litewski Witold układali tutaj plany wojny z zakonem krzyżackim. W średniowieczu miasto kilkakrotnie nawiedzały powodzie, pożary oraz epidemie, co częściowo zahamowało jego rozwój.
W XVI i XVII w. w okolicach Nowego Sącza rozwijali działalność arianie (m.in. Jonasz i Wespazjan Schlichtyngowie). W mieście w latach 1556-1616 funkcjonowała tu szkoła i zbór ariański ukierunkowane na dyteizm.
13 grudnia 1655 mieszczanie sądeccy pod dowództwem braci Wąsowiczów, przy wsparciu oddziałami Gabriela Wojniłłowicza, uwolnili miasto (jako jedno z pierwszych w Rzeczypospolitej) od najeźdźców szwedzkich. Tym samym rozpoczął się zryw narodu polskiego przeciwko najeźdźcy z północy. Odwrót Szwedów spod Jasnej Góry rozpoczął się 13 dni po tym fakcie. 3 stycznia 1656 Król Jan Kazimierz przebywający w Krośnie, datował list z podziękowaniem dla ludności Nowego Sącza za obronę Polski. W 1683 miasto odwiedził powracający do kraju po zwycięskiej bitwie pod Wiedniem Jan III Sobieski.
W 1770 a więc jeszcze przed I rozbiorem Polski Austria zaanektowała powiaty spiski, nowotarski i sądecki, w wyniku czego Nowy Sącz znalazł się w granicach Austrii w Galicji – urzędowa niemiecka nazwa miasta brzmiała Neu Sandez. W 1876 utworzono C.K. Warsztaty Kolejowe, a rok później oddano do użytku sądecki odcinek kolei tarnowsko-leluchowskiej. 3 lipca 1893 w Nowym Sączu powstał Związek Stronnictwa Chłopskiego (ZSCh) – pierwsza w Europie polityczna organizacja chłopska. Utworzona została przez Jana i Stanisława Potoczków.
W 1889 Nowy Sącz stał się gminą miejską. W 1912 jako w jednym z pierwszych miast w Polsce wybudowano w rekordowym tempie własną elektrownię. 11 marca po raz pierwszy zapaliły się lampy elektryczne.
Podczas I wojny światowej, w latach 1914-1915, miasto przejściowo okupowali Rosjanie, następnie ponownie zajęte zostało przez wojska państw centralnych. Wyzwolony w 1918 powrócił do odrodzonej Rzeczypospolitej. 31 października 1918 w Nowym Sączu (3 dni po powołaniu Polskiej Komisji Likwidacyjnej), po raz pierwszy w niepodległej Polsce, orkiestra oficjalnie odegrała Mazurka Dąbrowskiego, który później stał się hymnem państwowym.
21 grudnia 1918 został wcielony do nowo powstałej Rusińskiej Ludowej Republiki Łemków. 12 marca 1920, gdy to republika ta została zlikwidowana przez wojska polskie stał się częścią II Rzeczypospolitej.
21 czerwca 1934 na "Starym Cmentarzu" został pochowany minister spraw wewnętrznych gen. Bronisław Pieracki. W tym dniu Polskie Radio przeprowadziło pierwszą w historii bezpośrednią transmisję wydarzenia spoza Warszawy.
6 września 1939 Nowy Sącz został zajęty przez wojska niemieckie. W latach okupacji niemieckiej przez Nowy Sącz prowadziły szlaki przerzutu żołnierzy na Węgry do organizowanej we Francji a potem Anglii armii polskiej. 20 stycznia 1945, po trzydniowych walkach, do miasta wkroczyły jednostki 38 Armii gen. płk. Kiryła Moskalenki. Za bohaterską postawę w czasie wojny w 1946 miasto odznaczone zostało Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy.
W 1951 Nowy Sącz został uznany za miasto na prawach powiatu. W latach 1958-1975 miał miejsce tzw. „eksperyment sądecki”. W latach 1975-1998 był stolicą województwa nowosądeckiego. W wyniku reformy administracyjnej od 1 stycznia 1999 Nowy Sącz jest powiatem grodzkim, będąc jednocześnie siedzibą powiatu nowosądeckiego ziemskiego.
Wykres liczby ludności Nowego Sącza na przestrzeni ostatnich 6 stuleci.
Największą populację Nowy Sącz odnotował w 2005 r. – wg danych GUS 84 729 mieszkańców.
Lista przedsiębiorstw w mieście zatrudniających ponad 500 osób:
Dla zgromadzenia nowych inwestycji, stworzenia nowych miejsc pracy, 19 września 2007 roku powstała w mieście "Podstrefa Nowy Sącz Krakowskiego Parku Technologicznego".
Miasto jest gospodarzem Targów Budownictwa oraz Targów Stolarki Budowlanej. W roku 2011 odbędzie się już 15 edycji Sądeckich Targów "Dom i Otoczenie", które skupiają branże: budownictwo, instalacje i wyposażenie wnęrz. Dodatkowo od kilku już lat z powodzeniem imprezie towarzyszy Wystawa Motoryzacyjna.
Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University i miasto Nowy Sącz są corocznym organizatorem Światowego Forum Ekonomicznego dla Młodzieży (równoległego do Forum Ekonomicznego w ).
Na terenie Nowego Sącza działa: 19 szkół podstawowych, 15 gimnazjów, 13 techników (wraz ze szkołami artystycznymi), 18 liceów, 10 zasadniczych szkół zawodowych, 13 liceów dla dorosłych, 7 techników dla dorosłych oraz 28 szkół pomaturalnych. Swoją siedzibę mają tu również uczelnie wyższe:
oraz ośrodki zamiejscowe uczelni:
W 2007 r. Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University została pierwszym (i jest obecnie jedynym) partnerem firmy Google w Europie Środkowej. Szeroka współpraca ze światowym potentatem w wyszukiwaniu będzie polegać m.in. na rozwijaniu nowoczesnych systemów komunikacji w WSB-NLU. Uczelniami współpracującymi z Google w Europie Zachodniej są m.in. uniwersytety Oksfordzki i Cambridge.
Na terenie miasta znajduje się jedna z dwóch w Polsce szkół należących do jezuitów. Nazywa się: Jezuickie Centrum Edukacji i znajduje sie w niej gimnazjum akademickie i liceum akademickie.
Nowy Sącz jest ośrodkiem kulturalnym ziemi sądeckiej i w Małopolsce.
W Nowym Sączu znajduje się szereg instytucji i placówek, mających istotny wpływ dla życia kulturalnego regionu.
Muzea i galerie sztuki:
Biblioteki:
Kina:
Wybrane zespoły teatralne i kabarety:
Wybrane kluby literackie i stowarzyszenia:
W Nowym Sączu działa również wiele zespołów muzycznych, orkiestr, chórów, zespołów folklorystycznych, zespołów tanecznych.
Sądecki Park Etnograficzny jest jednym z oddziałów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Jest to skansen regionalny o powierzchni ok. 20 hektarów, posiadający 68 obiektów tradycyjnego budownictwa wiejskiego i mieszczańskiego (prezentujących kulturę ludową historycznej Sądecczyzny) oraz amfiteatr leśny. Na terenie parku znajdują się m.in.: zagrody chłopskie, dwór szlachecki, folwark dworski, kościół rzymskokatolicki, cerkiew greckokatolicka, zbór protestancki oraz wiele innych.
Prasa:
Radio:
Telewizja:
Na terenie Nowego Sącza działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Korzystają one wspólnie z jednej Sali Królestwa (ul. Węgierska 213).
Historyczne obiekty sakralne:
Przez Nowy Sącz przechodzą drogi krajowe nr:
Droga | Trasa | Ulica |
---|---|---|
28 | Zator, Wadowice, Sucha Beskidzka, Jordanów, Rabka-Zdrój, Limanowa, Nowy Sącz, Gorlice, Jasło, Przemyśl | ul. Krakowska, ul. Legionów, ul. Bulwar Narwiku, ul. Kilińskiego, al. Prażmowskiego, ul. Lwowska |
75 | Cło (Kraków), Brzesko, Nowy Sącz, Mochnaczka Niżna, Muszynka, Granica PL-SK | ul. Tarnowska, ul. Witosa, ul. Pieczkowskiego, ul. Nowochruślicka, al. Prażmowskiego, al. Piłsudzkiego, ul. Nawojowska |
87 | Nowy Sącz, Stary Sącz, Rytro, Piwniczna-Zdrój, Granica PL-SK | ul. Królowej Jadwigi, ul. Limanowskiego, ul. Zygmuntowska, ul. św. Kunegudny, ul. Węgierska |
Komunikację miejską stanowią autobusy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK Nowy Sącz).
Początki organizowania komunikacji na terenie miasta sięgają Uchwały Miejskiej Rady Narodowej z 17.07.1947 roku, w której Miejski Zakład Komunikacyjny przystąpił do MRN. W roku 1948 pojawił się pierwszy autobus, obsługujący linię Rynek – Dworzec PKP. Po licznych reorganizacjach, ostatecznie w 1995 roku MZK przekształciło się w Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, którego jedynym właścicielem jest miasto Nowy Sącz.
Obecnie MPK obsługuje linie o numerach: od 1 do 44, będące zarówno trasami na terenie miasta, jak również pobliskich miejscowości.
Przez Nowy Sącz przechodzą 2 szlaki kolejowe:
W mieście znajdują się 3 czynne stacje i przystanki kolejowe dla ruchu pasażerskiego:
Oraz dwie nieczynne dla ruchu pasażerskiego:
Bezpośrednie połączenia z Nowego Sącza: Kraków, Krynica, Stróże, Tarnów, Warszawa, Malbork, Gdańsk, Sopot, Gdynia.
W miejscowości Łososina Dolna niedaleko miasta znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Podhalańskiego.
Prezydentem miasta jest Ryszard Nowak.
Nowy Sącz jest siedzibą sądu okręgowego oraz prokuratury okręgowej. W mieście znajduje się także urząd celny.
W Nowym Sączu mieści się Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej, w której strukturach działają dwie jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP. Działania pożarnicze wspomaga także OSP Biegonice.
Bezpieczeństwa publicznego i prawa strzeże Komenda Miejska Policji w Nowym Sączu. Działania te wspomaga straż miejska, a także znajdujący się tutaj Karpacki Oddział Straży Granicznej.
Na terenie miasta znajduje się zakład karny.
Miasto ma 2 szpitale Szpital Specjalistyczny im. Jędrzeja Śniadeckiego oraz Wojewódzki Szpital Ginekologiczno-Położniczy.
Miasta partnerskie:
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 15:13:01