Jaroszowiec

Jaroszowiec – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie katowickim.

Jest to wieś przemysłowa z XIX wieku położona niedaleko Olkusza. Według legendy nazwa Jaroszowiec wywodzi się od gajowego Jarosza, który wypasał tu owce.

Na początku XIX wieku działała tu kopalnia rud żelaza, a od końca tegoż wieku także cementownia, którą zamknięto w czasach wielkiego kryzysu. W 1913 wybudowano dworzec kolejowy noszący wówczas nazwę Rabsztyn, który to znajduje się w połowie drogi kolejowej między Jaroszowcem a Olkuszem.

W połowie listopada 1952 otwarto Zakłady Budowlane i Montażowe "Szkłobudowa I", a w 1959 rozpoczęto budowę Huty Szkła Walcowanego, która rozpoczęła produkcję w sierpniu 1961. Przy zakładach wybudowano osiedle mieszkaniowe oraz dom kultury, basen, przedszkole i ośrodek zdrowia, później wybudowano także szkołę podstawową, która obecnie nosi imię Orła Białego. Od roku 1955 do 1975 Jaroszowiec był siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej.

W Jaroszowcu zachowało się kilka zabytków przemysłowych i budynków. Są to m.in. XIX-wieczna willa dyrektora oraz cztery kamienice.

W okolicach Jaroszowca znajduje się kilka jaskiń (Jaskinia Twarda, Błotna, Jaroszowiecka, Lodowa, Szczelina Jaroszowiecka) oraz wzgórza zwieńczone ostańcami. Na północ od osady są to Góra Stołowa i Góra Bukowa, na zachód Góra Schodowa i Góra Cykieska, a od południa Góra Zamczysko.

W Jaroszowcu działa Klub Sportowy "Unia Jaroszowiec" zarządzający stadionem LKS "Unia". W dniu 5 stycznia 2005 roku otwarto nowy wyciąg narciarski na miejscu starego wyciągu zaczepowego, działającego od ćwierć wieku, który spłonął w poprzednim roku. Trasa zjazdowa ma 165 m długości przy nachyleniu stoku 30 stopni, co daje różnicę poziomów niemal 27 m. Nowy talerzykowy, bezpodporowy wyciąg o niskim prowadzeniu liny z 34 talerzykami umożliwia przewóz pięciuset osób w ciągu godziny.

Znajduje się tu także basen kryty o wymiarach: 25 x 12,5 m. Przy basenie jest nieduży hotelik oraz sauna, siłownia, plac zabaw i bufet. Basen otoczony jest z trzech stron lasem. Niedaleko basenu znajduje się olbrzymi dół – pozostałość po kopalni z XIX w., w którym niekiedy zbiera się woda, tworząc stawik.

W centrum Jaroszowca znajdują się szkoła podstawowa, przedszkole, ośrodek zdrowia, apteka, kościół, cmentarz parafialny, dom kultury Hutnik oraz kwiaciarnia, kawiarnia, bar, sklepy spożywczo-przemysłowe. Na terenie Jaroszowca działają zakłady przemysłowe: Glaspol, Pap Pol, Huta Szkła, Szkłomasz. Przy domu kultury "Hutnik" działa biblioteka publiczna. Przez Jaroszowiec przebiega Linia Hutnicza Szerokotorowa (LHS).

Na terenie Jaroszowca znajduje się także Wojewódzki Szpital Chorób Płuc. Autorem projektu architektonicznego zespołu szpitalnego (składającego się z 3 budynków głównych oraz kilkunastu domków służbowych i mieszkalnych dla personelu) był inż. arch. Jan Witkiewicz-Koszczyc, a budowa (zrealizowana tylko w części) kosztowała 6 mln przedwojennych złotych.

W Jaroszowcu znajduje się kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych będący jednym z sanktuariów diecezji sosnowieckiej. Parafia erygowana została w 1978 roku przez biskupa kieleckiego Jana Jaroszewicza, choć kaplica (z obrazem pędzla Jana Szczęsnego-Stankiewicza, ucznia Jana Matejki) istniała tam od lat 20. XX wieku.