Nowe Brzesko

Nowe Brzesko – miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Nowe Brzesko. Prawa miejskie w latach 1279−1870 i od 2011.

Do 1954 roku siedziba gminy Gruszów. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Nowe Brzesko.

Historia

Pierwsze wzmianki o Nowym Brzesku pochodzą z XIII w. Początkowo wieś była własnością biskupów krakowskich. W 1223 r. opat brzeski Florian nadał wieś klasztorowi norbertanów w Hebdowie. W 1279 r. Gotfryd de Glesin uzyskał przywilej na założenie miasta na prawie magdeburskim.

Historia Nowego Brzeska ściśle łączyła się z historią klasztoru w Hebdowie. Za czasów Jana Długosza Nowe Brzesko miało 40 łanów miejskich, z których opłacało czynsz klasztorowi. Znajdowały się tutaj dwa młyny na Wiśle, z których jeden należał do klasztoru, a drugi do wójta miasteczka. W 1449 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził przywilej lokacyjny Nowego Brzeska. Przywileje zostały później potwierdzone jeszcze dwa razy: 17 kwietnia 1674 r. przez króla Jana Sobieskiego oraz 4 października 1767 r. przez Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Po III rozbiorze Polski w 1795 Nowe Brzesko znalazło się w Nowej Galicji (zabór austriacki). W 1809 znalazło się w granicach Księstwa Warszawskiego, a od roku 1815 w Królestwie Polskim (Kongresowym) zabór rosyjski. W 1818 rozwiązano zgromadzenie zakonne norbertanów w Hebdowie, a miasto przeszło na własność rządu. W 1827 było tu 151 domów i 904 mieszkańców. 1 stycznia 1870 Nowe Brzesko utraciło prawa miejskie. W dniu 27 lipca 2010 roku Rada Ministrów nadała miejscowości Nowe Brzesko status miasta od dnia 1 stycznia 2011.

Zabytki

• Kościół pw. Wszystkich Świętych z 1670, rozbudowany w połowie XIX i na początku XX w. Świątynia trójnawowa z jednoprzęsłowym prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Ołtarz główny pochodzi z 1664. W kościele znajdują się dwa późnobarokowe ołtarze boczne.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Nowym Brzesku