Melsztyn

Melsztyn – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Zakliczyn.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Historia

Na wzgórzu gdzie znajdują się obecnie ruiny zamku, stała warownia Spytka z Melsztyna, bohatera epizodycznego Krzyżaków. Nazwa wsi ma pochodzenie niemieckie (od Mehlstein – koło młyńskie).

Zamek ten powstał w XIV wieku, został spalony w 1771 roku w czasie walk konfederacji barskiej z wojskami rosyjskimi. Z murów zamkowych rozpościera się widok na Dunajec oraz odległy o 3 km Zakliczyn oraz widoczną na południowym wschodzie wieś Tropie. Po stronie południowej zamku znajdowały się kiedyś uprawy winnej latorośli, zasadzonej przez Lanckorońskich.

Wnukiem Spicimira, właściciela zamku, był Spytko II, który w wieku lat 18 został kasztelanem krakowskim, następnie od Władysława Jagiełły otrzymał tytuł zarządcy Podola (zginął 12 lub 16 sierpnia 1399, walcząc z Tatarami nad Worsklą). Jego synowie Jan i Spytko III byli politycznymi przeciwnikami Zbigniewa Oleśnickiego. Spytko, kasztelan biecki, był też właścicielem m.in. zamku w Rabsztynie. Został on zabity w bitwie z wojskami króla Władysława Warneńczyka pod Grotnikami w 1439 r.

Kolejnymi właścicielami Melsztyna byli Jordanowie, Zborowscy wraz z Sobkami, Tarłowie i Lanckorońscy do XIX wieku. 10 km na zachód od Melsztyna położony jest zamek w Czchowie oraz zamek Tropsztyn.

Z Melsztyna pochodziła Jadwiga (z Leżenic) Melsztyńska-Pilecka, matka chrzestna króla Władysława II Jagiełły.