Ocena internautów miejscowości Jurgów
Średnia ocena: 4.6
liczba ocen: 18
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 49.349998
Współrzedne geograficzne E: 20.132999
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 18
Liczba ludności: 903
Wysokośc npm: 760 m n.p.m.
Tablice rejestracyjne: KTT
Dzielnica: Cygańska Ulica
Dzielnica: Na Brzeg
Jurgów (słow. Jurgov, węg. Szepesgyörke, niem. Jurkau/Jörg) – wieś spiska w województwie małopolskim, powiat tatrzański w gminie Bukowina Tatrzańska. Jest to niewielka wieś na południu Polski, na Spiszu (w regionie Zamagurze). Liczba mieszkańców wynosi 860.
Do Jurgowa przynależą dwa przysiółki Klarówka i Zmyślne, położone na stokach Bryjowego Wierchu.
Do czasu wejścia Polski do strefy Schengen w Jurgowie działało całodobowe przejście graniczne na Słowację w ciągu drogi krajowej 49 (dla pojazdów o masie do 7,5 tony). Znajduje się tutaj szkoła podstawowa i jedyne w gminie Bukowina Tatrzańska przedszkole samorządowe.
Miejscowość znajduje się na Pogórzu Spiskim na prawym brzegu Białki. Zajmuje jej dno oraz zbocza wzniesień: Średni Wierch (881 m), Bryjów Wierch (942, 999 m) i Górków Wierch (985 m). Odległości do ważniejszych miejscowości: Białka Tatrzańska – 6 km, Łapsze Niżne – 15 km, Bukowina Tatrzańska – 3 km, Zakopane – 19 km, Nowy Targ – 19 km, Poprad – 47 km, Kraków – 100 km.
Położenie Jurgowa zapewnia panoramy widokowe na Tatry, Tatry Wysokie i Bielskie.
Położenie wsi, surowy klimat, niekorzystny dla uprawy roślin sprawiało, że rolnictwo tu się nie rozwinęło. Podstawę gospodarki stanowiło pasterstwo. Uprawiano także tkactwo. W XIX wieku zaczęto gospodarczo wykorzystywać siłę wody. Wykopano w tym celu przebiegający bliżej wsi kanał Przykopa, odnogę rzeki Białka. Nad nim stanęły w sumie trzy młyny, tartak i folusz. W 1937 roku zbudowano także niewielką elektrownię wodną. Z obiektów tych obecnie działa jedynie tartak.
Pasterstwo traciło na znaczeniu od początku XX wieku. Później upadły młyny i folusz, elektrownia działała do 1968 r., a w początku lat osiemdziesiątych spłonęła. Pozostał jedynie tartak, który (podobnie jak wcześniej także elektrownia) jest własnością Leśnej Wspólnoty Urbarialnej w Jurgowie. Chcąc go utrzymać przy życiu, boryka się ona z wieloma problemami.
Obecnie największą rolę odgrywa turystyka. Część mieszkańców tradycyjnie okresowo pracuje w Słowacji przy wyrębie.
Miejscowość została założona w 1546 roku na prawie wołoskim w dobrach klucza zamku niedzickiego. W tym czasie całe Zamagurze, w którego obrębie jest położona, należało do państwa niedzickiego, stanowiącego część Królestwa Węgier. Właścicielem tego państwa był Olbracht Łaski. Według legendy zasadźcą wsi, a zarazem jej pierwszym sołtysem był zbójnik Jurko, od którego pochodzi nazwa miejscowości, a który wraz ze swoją dwunastoosobową drużyną przybył tu z migracją podkarpacką. W dokumentach z lat 1589-1595 dotyczących sprzedaży klucza dunajeckiego przez Olbrachta Łaskiego na rzecz György Horvátha wieś wspomniana jest tam pod węgierską nazwą Gyurgow.
Po rozpadzie Austro-Węgier wieś decyzją Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 r. została przyznana Polsce. W okresie drugiej wojny światowej (1939-1945) była włączona do Republiki Słowackiej, a po jej zakończeniu wróciła do Polski.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.
Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność przeważnie dwujęzyczną, większość mieszkańców mówi po polsku i słowacku (niedzielne Msze Św. w lokalnym kościele odprawiane są w języku polskim i słowackim. Liczne są również wpływy węgierskie w lokalnej gwarze spiskiej.
Szczególnie długą tradycją poszczycić się może aktywna, działająca przy OSP w Jurgowie orkiestra dęta, której początki sięgają 1830 roku. Z zapisów w kronice parafialnej wynika, iż ówczesny proboszcz parafii Jurgów Józef Dziurilla (proboszcz w latach 1829-1835) zakupił instrumenty dla orkiestry dętej.
Z niemałych tradycji poszczycić się może utworzony w 1953 r. zespół regionalny „Cepelia-Podhale, Grupa Spiska z Jurgowa”. Jego założycielem i pierwszym kierownikiem był ówczesny naczelnik poczty jurgowskiej Walenty Pluciński. Jest on także autorem kilku widowisk i sztuk oraz wierszy. Zadaniem zespołu jest krzewienie regionalnych tradycji ludowych obejmujących muzykę, tańce, śpiew i stroje. Równolegle do dużego zespołu we wsi działa także założony w 1955 r. międzyszkolny zespół Małe Podhale, Grupa Spiska z Jurgowa..
Wieś opisywana jest w literaturze, np. w wierszu Jerzego Lieberta „Jurgowska karczma”, który spopularyzował Leszek Długosz albo też w limeryku Wisławy Szymborskiej z "Rymowanek dla dużych dzieci".
Na południe od Jurgowa znajduje się Stacja Narciarska Jurgów oferująca narciarzom ponad 4 km tras zjazdowych o różnym stopniu trudności. Ponadto w ofercie stacji są narciarskie trasy biegowe, planowana jest budowa tras do indywidualnego zjazdu rowerem na czas (downhill). Trasa zjazdu będzie miała długości około 2000 m. Będzie uzbrojona w mega hopy, odcinki techniczne, drewniane i ziemne bandy
Górska rzeka Białka nadaje się do uprawiania sportów ekstremalnych m.in. kajakarstwa górskiego i spływów pontonowych. Okoliczne wzgórza wykorzystywane są przez paralotniarzy.
W miejscowości znajdują się trzy obiekty leżące na Szlaku Architektury Drewnianej: kościół, zagroda i szałasy.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 01:41:05