Gierałtowice (województwo małopolskie)

Gierałtowice – wieś w gminie Wieprz, położona na wysokości 265 m n.p.m., nad rzeką Wieprzówką, na Pogórzu Śląskim, u podnóża Zbójeckiej Góry (304 m n.p.m.), przy drodze wojewódzkiej nr 781 na odcinku Andrychów – Zator (11 km od Andrychowa, a 10 km od Zatora).

Historia

• Pierwsze udokumentowane wzmianki 1325 r.
• Wieś powstała w XIII w., w okresie kolonizacji niemieckiej. Od 1526 r. należała do Jana Gieraltowskiego h. Szaszor, następnie do sędziego oświęcimskiego, zmarłego w 1546 r. Jakuba Gierałtowskiego i jego potomków.

W XVII w. jako właściciel Gierałtowic występuje Łukasz Starowieyski, od którego nabywa je Andrzej Żydowski h. Doliwa. Po śmierci Andrzeja Żydowskiego w 1728 r. Gierałtowice były w posiadaniu Lubomirskich, a pod koniec XVIII w. W. Golaskiej, od której w pocz. XIX w. nabywa je właściciel Zatora gen. Stanisław Wąsowicz h. Gozdawa. Po Wąsowiczach wieś tą od 1817 r. dziedziczą Potoccy, którzy utrzymują się przy niej do 1925 r.

Zabytki

• Dwór z XVIII w. zbudowany na owalnej platformie otoczonej fosą, dawniej napełnioną wodą, przez którą prowadziły dwa zwodzone mosty. Obronność dworu zwiększało kolano Wieprzówki, oblewające dwór od północnego wschodu i północnego zachodu.
• Kościół wzmiankowany w 1325 r., obecny murowany z 1888 r. z późnobarokowym ołtarzem.
• Obraz "Ukrzyżowanie" malowany na desce z 1595 r. i kamienna chrzcielnica barokowa.

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia św. Marcina).

Bibliografia

• Aleksy Siemionow – "Ziemia Wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza", Komisja Turystyki Górskiej Oddziału PTTK "Ziemia Wadowicka", Wadowice 1984.