Kaczyna

Kaczyna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Wadowice.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Znajduje się w Beskidzie Małym w dolinie potoku Choczenka i jego dopływów, u podnóża góry Gancarz, która stanowi najwyżej położony punkt miejscowości. Graniczy z miejscowościami: Chocznia, Ponikiew, Rzyki, Zagórnik i Inwałd.

Miejscowość jest otoczona ze wszystkich stron górami. Jedyny dojazd drogą asfaltową jest możliwy od strony Choczni. Droga biegnie dnem doliny Choczenki i głównie wzdłuż niej skupione są zabudowania wsi.

Obszar miejscowości obejmuje 434 ha, w tym 262 ha lasów i gruntów leśnych (61% powierzchni Kaczyny) oraz 151 ha użytków rolnych (2008). Sołectwo zamieszkuje 350 osób (2008).

Uczniowie z Kaczyny uczęszczają do Zespołu Szkół nr 2 (Szkoła Podstawowa nr 2 im. św. Królowej Jadwigi i Gimnazjum nr 2) w Choczni. Działalność oświatową na terenie miejscowości prowadzi również Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy.

Na sieć drogową miejscowości składają się: drogi powiatowe o długości 3 km i drogi gminne o długości 3,6 km. Sołectwo w całości pokryte jest siecią energetyczną. Długość sieci gazowniczej na terenie Kaczyny wynosi 9,4 km.

Zabytki i walory turystyczne

• Kaplica pw. św. Małgorzaty, murowana z 1879 r.; wewnątrz ołtarz w stylu barokowym
• Kapliczka przydrożna z figurą św. Jana Nepomucena z 1830 roku
• Położenie w całości na obszarze Parku Krajobrazowego Beskidu Małego
• Malowniczy przełom potoku Choczenka
• Rozległe odkrywki fliszu karpackiego ułożonego w poziome warstwy
• Inwałd – Ostry Wierch – Bliźniaki

Historia

Miejscowość założona w drugiej połowie XVI wieku na prawie wołoskim w systemie zarębkowym. Traktowana była wówczas jako przysiółek Ponikwi. W XVII wieku została przyłączona do parafii w Choczni.

Po I rozbiorze Polski (1772) Kaczyna wchodzi w skład Austrii i zostaje sprzedana rodzinie Duninów z Zatora. Później stanowiła własność rodziny Potockich.

9 kwietnia 1949 roku, kiedy w życie weszła ustawa o likwidacji analfabetyzmu, Gromada Kaczyna jako pierwsza w Polsce ogłosiła likwidację analfabetyzmu, przez co zwróciła uwagę całego kraju.

W 1958 roku założono w Kaczynie Ochotniczą Straż Pożarną.

Bibliografia

• Aleksy Siemionow, Ziemia Wadowicka, 1984.
• Stanisław Książek, Ponikiew. Śladami naszych przodków 1395-2005, 2008.
• Plan odnowy miejscowości Kaczyna na lata 2009-2015 – Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Wadowicach z dnia 24.02.2009 r.