Marcyporęba

Marcyporęba – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Brzeźnica, na Pogórzu Wielickim. Do Marcyporęby należy przysiółek Bachorowice.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Historia

• Pierwsze udokumentowane wzmianki z 1335 r.
• Założona w XIII w. (ośrodek Radwanitów) na miejscu dawnego Grodziska. W XVI w. była własnością Palczowskich, a później Inwałdzkich, Owsieńskich, Dołębów, Radeckich, Rottermundtów i Czartoryskich z Kalwarii. W XIX w. należała do Gorczyńskich i Brandysów.

Zabytki

• Kościół pod wezwaniem św. Marcina w Marcyporębie. Zbudowany został w roku 1670. Jest to jeden z dwóch kościołów drewnianych w gminie Brzeźnica, znajdujących się na Szlaku Architektury Drewnianej. Kościół był kilkakrotnie modernizowany. W gruncie rzeczy wygląd kościoła uległ zmianie, ale z zachowaniem stylu w którym został zbudowany. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Wniebowzięcia Matki Bożej z XVII w. Najcenniejszymi zabytkami kościoła są: gotycki krucyfiks z początku XV w., kamienna, renesansowa chrzcielnica z 1545 roku oraz późnobarokowe organy. Do czasów obecnych zachowały się także trzy haftowane ornaty z XVII w. i dwa ornaty z pasów polskich, a także pozłacana klasycystyczna monstrancja. Na dziedzińcu obok kościoła znajduje się klasycystyczna dzwonnica z 1831 roku, grobowiec rodziny Baumów- dziedziców sąsiedniej Kopytówki oraz figura Jezusa Miłosiernego. Marcyporębski kościół najbardziej znany jest z tego, że we wszystkich ołtarzach widnieją obrazy Maryi.

• Na dziedzińcu obok kościoła znajduje się klasycystyczna dzwonnica z 1831 r.,
• Kaplica murowana z kamiennym posągiem Chrystusa upadającego pod krzyżem z końca XVIII w.
• Posąg św. Józefa na słupie z 1613 r.
• Ruiny grodziska- warowni brak jest jakichkolwiek informacji o dacie powstania warowni. Znajdują się one w przysiółku Podlesie, w północnej części Marcyporęby. Ślady odkryte przez archeologów świadczą, iż warownia istniała przed XIV w. Istnieją przypuszczenia, że została wybudowana przez któregoś z rycerzy - Radwanitów, rezydujących gdzieś w okolicy, jeszcze przed powstaniem Marcyporęby. Celem warowni było czuwanie nad jedną z odnóg szlaku, prowadzącego wzdłuż Soły i Wisły z Krakowa na Śląsk i do Bramy Morawskiej.
• Krzyż upamiętniający uchwalenie konstytucji 3 maja 1791. W roku 2001 na miejscu starego, już spróchniałego krzyża stanął nowy, o takich samych rozmiarach, z wyrytymi tymi samymi słowami.
• Kapliczka w Marcyporębie przy drodze do Brzeźnicy. Murowana, o kształcie kwadratu, w środku figurka Matki Bożej Królowej Wszechświata.
• Marcyporęba - Bachorowice kamienna kapliczka z figurka Matki Bożej, pochodząca prawdopodobnie z XIX w.

Szlaki turystyczne

• Z Brzeźnicy przez Marcyporębę na Trawną Górę (421 m n.p.m.), Niedźwiedzią Górę (430m n.p.m.), Draboż (435m n.p.m.)-Przytkowice- Zebrzydowice-Kalwaria Zebrzydowska (SZLAK NIEBIESKI PTTK 22km)
• Z Marcyporęby- zachodni szczyt Trawnej Góry(410m n.p.m.)-Dolina Brodawki- Moczurka(440m n.p.m.), dalej szlakiem żółtym wiodącym z Kalwarii Zebrzydowskiej do Wadowic (14 km)

Zobacz też

• Parafia św. Marcina w Marcyporębie