Ocena internautów województwa Mazowieckie
Średnia ocena: 4.2
liczba ocen: 15
Liczba miast na prawach powiatu: 5
Liczba powiatow: 37
Liczba kodów pocztowych: 4151
Powierzchnia: 35 558,18 km²
Urbanizacja: 64,7%
Populacja: 5 222 167
Gęstość zaludnienia: 145 os./km²
Tablice rejestracyjne: W
TERYT: 02
Kod ISO: PL-MZ
Adres: Warszawa, ul. Jagiellońska 26
Województwo mazowieckie – jednostka podziału administracyjnego Polski, największe pod względem powierzchni i ludności województwo. Obejmuje obszar o powierzchni 22 892,48 km². Według danych z 2010 r. miało 5,24 mln mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Warszawa. Województwo zostało utworzone 1 stycznia 1999 r.
Historycznie województwo mazowieckie istniało w latach 1526-1795 i 1816-1837.
Obecne województwo mazowieckie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia województwa wynosiła 35 558,47 km², co stanowi 11,4% powierzchni Polski. Mazowieckie jest największym co do powierzchni województwem w Polsce.
Województwo jest położone w środkowo-wschodniej Polsce i graniczy z następującym województwami:
Województwo położone jest w większości na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, tylko jego niewielkie wschodnie fragmenty leżą na terenie Niżu Wschodniobałtycko-Białoruskiego, a południowe na terenie Wyżyn Polskich. Obszar Województwa zawiera się w 11 makroregionach fizycznogeograficznych i 34 mezoregionach.
Mimo że województwo mazowieckie jest często określane jako Mazowsze, nie jest nim w całości. Wschodnia część województwa to region Podlaski (w znacznie mniejszym stopniu niż geograficznie), natomiast południowa część to ziemia sandomierska będąca częścią Małopolski. Różnice historyczno-kulturowe widoczne są w wielu aspektach, m.in. w architekturze wiejskiej, sposobie zwijania snopów siana czy strojach ludowych. Natomiast część historycznego Mazowsza (większość byłego województwa łomżyńskiego z miastami: Łomża, Zambrów, Grajewo, Kolno i Wysokie Mazowieckie) leży poza obecnym terytorium województwa mazowieckiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. województwo mazowieckie miało 5 242 911 mieszkańców, co stanowiło 13,7% ludności Polski. Mazowieckie jest województwem o największej liczbie ludności w Polsce.
Dane z 31 grudnia 2007 r.:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 5 188 488 | 100 | 2 705 344 | 52,1 | 2 483 144 | 47,9 |
powierzchnia | 35 558,18 km² | |||||
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 145,9 | 76,1 | 69,8 |
Województwo mazowieckie składa się z 37 powiatów i 5 miast na prawach powiatu. Powiaty dzielą się na 314 gmin – 35 miejskich, 50 miejsko-wiejskich i 229 wiejskich.
Powiaty:
|
Miasta na prawach powiatu:
W województwie mazowieckim jest 85 miast, w tym 5 miast na prawach powiatu i 30 miast na prawach gminy.
Herb | Miasto | Powiat | Ludność | Pow. (km2) | Gęst. zal. (os./km2) |
---|---|---|---|---|---|
Warszawa | na prawach powiatu | 1720398 | 517,90 | 3322 | |
Radom | na prawach powiatu | 222496 | 111,80 | 1990 | |
Płock | na prawach powiatu | 126061 | 88,06 | 1432 | |
Siedlce | na prawach powiatu | 77392 | 31,87 | 2428 | |
Pruszków | pruszkowski | 56929 | 19,19 | 2967 | |
Ostrołęka | na prawach powiatu | 53710 | 29,00 | 1852 | |
Legionowo | legionowski | 52400 | 13,60 | 3853 | |
Ciechanów | ciechanowski | 44963 | 32,84 | 1369 | |
Otwock | otwocki | 44487 | 47,33 | 940 | |
Piaseczno | piaseczyński | 42295 | 16,22 | 2608 | |
Żyrardów | żyrardowski | 41220 | 14,35 | 2872 | |
Mińsk Mazowiecki | miński | 38697 | 13,12 | 2949 | |
Sochaczew | sochaczewski | 37585 | 26,13 | 1438 | |
Wołomin | wołomiński | 37117 | 17,24 | 2153 | |
Mława | mławski | 29652 | 35,50 | 835 | |
Ząbki | wołomiński | 28644 | 11,13 | 2574 | |
Nowy Dwór Mazowiecki | nowodworski | 27774 | 28,27 | 982 | |
Grodzisk Mazowiecki | grodziski | 27767 | 13,19 | 2105 | |
Wyszków | wyszkowski | 27126 | 20,78 | 1305 | |
Marki | wołomiński | 26753 | 26,03 | 1028 | |
Piastów | pruszkowski | 22922 | 5,76 | 3980 | |
Ostrów Mazowiecka | ostrowski | 22536 | 22,09 | 1020 | |
Płońsk | płoński | 22486 | 11,60 | 1938 | |
Józefów | otwocki | 20132 | 23,92 | 842 | |
Kobyłka | wołomiński | 19723 | 19,64 | 1004 | |
Pionki | radomski | 19120 | 18,34 | 1043 | |
Sulejówek | miński | 19120 | 19,31 | 990 | |
Pułtusk | pułtuski | 19078 | 23,00 | 829 | |
Gostynin | gostyniński | 18888 | 32,40 | 583 | |
Sokołów Podlaski | sokołowski | 18481 | 17,50 | 1056 | |
Sierpc | sierpecki | 18368 | 18,60 | 988 | |
Kozienice | kozienicki | 17886 | 10,45 | 1712 | |
Zielonka | wołomiński | 17464 | 79,48 | 220 | |
Konstancin-Jeziorna | piaseczyński | 16963 | 17,74 | 956 | |
Przasnysz | przasnyski | 16796 | 25,16 | 668 | |
Garwolin | garwoliński | 16773 | 22,08 | 760 | |
Łomianki | warszawski zachodni | 16637 | 8,40 | 1981 | |
Milanówek | grodziski | 16126 | 13,52 | 1193 | |
Grójec | grójecki | 15533 | 8,57 | 1812 | |
Węgrów | węgrowski | 12641 | 35,50 | 356 | |
Brwinów | pruszkowski | 12525 | 10,06 | 1245 | |
Błonie | warszawski zachodni | 12344 | 9,12 | 1354 | |
Szydłowiec | szydłowiecki | 11873 | 21,93 | 541 | |
Warka | grójecki | 11435 | 26,77 | 427 | |
Góra Kalwaria | piaseczyński | 11428 | 13,72 | 833 | |
Karczew | otwocki | 10271 | 28,12 | 365 | |
Maków Mazowiecki | makowski | 9755 | 10,30 | 947 | |
Radzymin | wołomiński | 9699 | 23,32 | 416 | |
Ożarów Mazowiecki | warszawski zachodni | 8848 | 5,71 | 1550 | |
Żuromin | żuromiński | 8810 | 11,11 | 793 | |
Zwoleń | zwoleński | 7958 | 15,91 | 500 | |
Tłuszcz | wołomiński | 7594 | 7,91 | 960 | |
Nasielsk | nowodworski | 7470 | 12,57 | 594 | |
Białobrzegi | białobrzeski | 7294 | 7,51 | 971 | |
Łosice | łosicki | 7176 | 23,75 | 302 | |
Łochów | węgrowski | 6559 | 13,39 | 490 | |
Mszczonów | żyrardowski | 6247 | 8,56 | 730 | |
Przysucha | przysuski | 6154 | 7,02 | 877 | |
Lipsko | lipski | 5702 | 15,70 | 363 | |
Iłża | radomski | 5062 | 15,83 | 320 | |
Łaskarzew | garwoliński | 4884 | 15,35 | 318 | |
Raciąż | płoński | 4642 | 18,60 | 250 | |
Pilawa | garwoliński | 4370 | 6,62 | 660 | |
Skaryszew | radomski | 4219 | 27,49 | 153 | |
Żelechów | garwoliński | 4134 | 12,14 | 341 | |
Serock | legionowski | 4094 | 13,43 | 305 | |
Gąbin | płocki | 4053 | 27,95 | 145 | |
Tarczyn | piaseczyński | 3919 | 5,24 | 748 | |
Nowe Miasto nad Pilicą | grójecki | 3862 | 11,25 | 343 | |
Podkowa Leśna | grodziski | 3861 | 10,13 | 381 | |
Halinów | miński | 3619 | 2,84 | 1274 | |
Zakroczym | nowodworski | 3321 | 19,97 | 166 | |
Glinojeck | ciechanowski | 3096 | 7,37 | 420 | |
Myszyniec | ostrołęcki | 2950 | 10,74 | 275 | |
Kałuszyn | miński | 2921 | 12,30 | 237 | |
Drobin | płocki | 2898 | 9,65 | 300 | |
Chorzele | przasnyski | 2793 | 17,51 | 160 | |
Wyszogród | płocki | 2767 | 12,96 | 214 | |
Różan | makowski | 2630 | 6,67 | 394 | |
Mogielnica | grójecki | 2384 | 12,98 | 184 | |
Kosów Lacki | sokołowski | 2086 | 11,57 | 180 | |
Bieżuń | żuromiński | 1894 | 12,07 | 157 | |
Brok | ostrowski | 1892 | 28,06 | 67 | |
Mordy | siedlecki | 1843 | 4,54 | 406 | |
Wyśmierzyce | białobrzeski | 873 | 16,84 | 52 | |
3 385 348 | 2 169,19 | 1 561 |
Organem stanowiącym samorządu jest Sejmik Województwa Mazowieckiego, składający się z 51 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Warszawa. Sejmik wybiera organ wykonawczy samorządu, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem.
Marszałkowie Województwa Mazowieckiego:
Wicemarszałkowie Województwa Mazowieckiego:
byli Wicemarszałkowie Województwa Mazowieckiego:
Członkowie Zarządu Województwa Mazowieckiego:
byli Członkowie Zarządu Województwa Mazowieckiego:
Terenowym organem administracji rządowej jest Wojewoda Mazowiecki, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Warszawa, gdzie znajduje się Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie. W celu usprawnienia działania urzędu działa także jego 5 delegatur (placówek zamiejscowych): w Ciechanowie, Ostrołęce, Płocku, Radomiu i Siedlcach.
Delegatury urzędu wojewódzkiego obejmują swoim zasięgiem działania:
Wojewodowie Mazowieccy:
W 2008 r. produkt krajowy brutto woj. mazowieckiego wynosił 274,1 mld zł, co stanowiło 21,5% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 157,7% średniej krajowej, co plasowało mazowieckie na 1. miejscu względem innych województw.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. mazowieckiego w 1. kwartale 2011 r. wynosiło 4567,43 zł, co lokowało je na 1. miejscu względem wszystkich województw.
W końcu stycznia 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 261,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 10,4% do aktywnych zawodowo.
Wg Eurostat województwo mazowieckie ma najwyższy spośród wszystkich polskich województw dochód na głowę mieszkańca, który wynosi 89% średniego dochodu w Unii Europejskiej.
W Płocku swoją siedzibę ma PKN Orlen (4. w indeksie), największy polski koncern paliwowy. W Warszawie i w Siedlcach działa Polimex-Mostostal (także w indeksie WIG 20). W Przasnyszu swoją siedzibę ma firma Kross.
Ich największym skupiskiem uczelni wyższych jest Warszawa, ale są również zlokalizowane w innych miastach województwa (Płock, Pułtusk, Radom, Siedlce).
Wyższe uczelnie publiczne: (zobacz też wyższe uczelnie w Warszawie)
Lokalny transport kolejowy zapewniają Koleje Mazowieckie. W Mazowszu znajduje się lotnisko o największym ruchu w Polsce: Lotnisko Chopina w Warszawie. Warszawa jest jedynym miastem w Polsce, posiadającym metro.
Drogi krajowe na Mazowszu to:
Planowane:
Tu tworzyli i żyli przez wiele lat: Juliusz Słowacki, Witold Gombrowicz, Julian Tuwim, Bolesław Prus, Fryderyk Chopin, Isaac Bashevis Singer.
Najpopularniejszym sportem na Mazowszu jest piłka nożna. Gra tutaj najbardziej utytułowany polski klub piłkarski Legia Warszawa. Poza tym grają jeszcze Polonia Warszawa, Wisła Płock, Dolcan Ząbki. W Polskiej Lidze Koszykówki gra AZS Politechnika Warszawska. W Polskiej Lidze Siatkówki gra AZS Politechnika Warszawska.
Większość mieszkańców województwa mazowieckiego należy do Kościoła rzymskokatolickiego. Praktykuje jednak mniej niż połowa ludności. W archidiecezji warszawskiej praktykuje 30% ludności, w diecezji płockiej 32% i 34% w diecezji warszawsko-praskiej, co sprawia, że należą one do najbardziej zlaicyzowanych w Polsce. W diecezji radomskiej praktykuje 37% ludności. Najbardziej religijna jest diecezja siedlecka (45%) i diecezja łomżyńska (44%).
Na terenie województwa działają także synagogi (neoortodoksyjna, reformowana i ortodoksyjna), meczet, sikhowska gurdawara, jedyna wolnostojąca kaplica mormonów oraz bardzo dużo kościołów protestanckich. Trwają starania o wybudowanie świątyni buddyjskiej.
Historycznie, bardzo duże znaczenie na tych ziemiach miał judaizm, gdyż Żydzi stanowili do II wojny światowej między 20% a 50% ludności mazowieckich miasteczek. Na północno-wschodnim Mazowszu istotny był kalwinizm. W Płocku z kolei narodził się mariawityzm. Obecnie w na terenie województwa mazowieckiego działają parafie Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, zrzeszonie w diecezji warszawsko-płockiej i lubelsko-podlaskiej, oraz Kościoła Katolickiego Mariawitów z siedzibą w Felicjanowie. Na terenie województwa działają także Świadkowie Jehowy, także tutaj w miejscowości Nadarzyn w powiecie pruszkowskim mają swoją główną siedzibę na terenie Polski.
Większość ludności Mazowsza posługuje się językiem polskim. Przed II wojną światową wśród Żydów w użyciu był język jidisz, obecnie jest on nauczany jedynie na Uniwersytecie Warszawskim oraz używany w Teatrze Żydowskim w Warszawie w niektórych sztukach. Na wsi posługiwano się dialektem mazowieckim, który zanikł w ostatnich dziesięcioleciach.
Wg danych z roku 2000 powierzchnia obszarów chronionych w województwie mazowieckim ogółem wynosiła 1053439,9 ha, co stanowiło 29,6% powierzchni województwa.
Na terenie województwa mazowieckiego znajdowało się:
Rozważany był projekt wyłączenia z regionu Warszawy jako niezależnego województwa i przeniesienia stolicy Mazowsza do innego miasta np. do Płocka lub Radomia. Zwolennicy tego rozwiązania wskazują, że z powodu wysokiego wskaźnika PKB per capita w Warszawie reszta województwa nie będzie mogła korzystać z funduszy strukturalnych UE, gdy PKB dla całego województwa przekroczy wyznaczony przez Unię Europejską wskaźnik 75% PKB. Przeciwnicy zwracają uwagę na wysokie koszty administracyjne wynikłe z dublowania urzędów i przeprowadzki do innego miasta oraz konieczności zmiany wielu systemów w administracji publicznej. Premier Donald Tusk w swoim expose zapowiedział, że nie przewiduje w czasie swoich rządów poparcia żadnych inicjatyw w zakresie zmiany podziału administracyjnego.
Zobacz także: Warszawa (projekt województwa), województwo staropolskie
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 14:14:58