Lwówek (województwo mazowieckie)

Lwówek – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie gostynińskim, w gminie Sanniki.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Przez wieś przepływa rzeka Nida (dopływ rzeki Słudwi, dorzecze Bzury).

Przez Lwówek przebiega droga wojewódzka nr 583 (relacji Bedlno-Sanniki), co sprawia, iż jest on miejscowością dobrze skomunikowaną z okolicznymi ośrodkami miejskimi (z Płockiem, Gąbinem, Gostyninem i Żychlinem).

W Lwówku znajduje się kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej będąca kościołem filialnym parafii w Osmolinie oraz poniemiecki cmentarz z końca XIX wieku.

W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej utworzona w 1946 roku oraz założony w 1958 roku, należący do zrzeszenia LZS klub sportowy Lwówianka Lwówek, którego drużyna piłkarska występuje w A-klasie podokręgu płockiego Mazowieckiego ZPN.

Wieś została założona pod nazwą Leonberg w pierwszych latach XIX wieku, przez kolonistów wyznania ewangelicko-augsburskiego, przybyłych z terenu Prus. W latach 1802-1804 osiedliło się w Lwówku 78 kolonistów (zbudowano około 60 domów). W 1804 założona została pierwsza szkoła w Lwówku. W 1884 roku na ogólną liczbę 925 osób aż 661 było wyznania ewangelickiego. W dużej liczbie mieszkali tam również Bracia Morawscy (250 osób). W połowie XIX wieku do placówki uczęszczało ponad 160 uczniów. W 1857 w Lwówku wybudowano kościół – zbór służący części miejscowej ludności protestanckiej tzw. braciom morawskim. Mimo iż wieś miała charakter rolniczy (kultura rolna była wysoka), jeszcze w XIX stuleciu rozpoczął się proces jej industrializacji. Część przybyłych kolonistów zajmowała się kowalstwem: produkowali maszyny rolnicze oraz wozy. We wsi działały także dwa młyny, olejarnia oraz tartak. W procesie produkcji wykorzystywano maszyny parowe. W 1938 roku Lwówek został zelektryfikowany.

Po 1945 roku mieszkańcy wsi pochodzenia niemieckiego opuścili granice Polski, a Lwówek zasiedlili Polacy pochodzący zarówno z okolicznych wiosek, jak i nowoprzybyli z innych części kraju. W lutym 1945, na bazie istniejących we wsi zakładów uruchomiono punkt obsługi pojazdów wojskowych, który później nastawiano na produkcję i naprawę maszyn rolniczych. Pracowała około 90 osobowa załoga. Wkrótce kompleks produkcyjny Państwowych Zakładów Przemysłowych w Lwówku – zajmujących się min. odlewaniem z żeliwa: trybów, kieratów; montowaniem wozów na żelaznych kołach; produkcją wialni, sieczkarni itp.; ostrzeniem („ryflowaniem”) walców do poniemieckich młynów; stolarką (działał tartak) – przekształcono w Państwowy Ośrodek Maszynowy, trzeci w Polsce. Zakład zatrudniał ponad 100 osób (także z okolicznych miejscowości) i stanowił bazę do obsługi okolicznych spółdzielni agronomicznych. W 1969 roku oddano do użytku budynek nowej szkoły – wybudowanej ze znaczącym wkładem społecznym miejscowej ludności. Na początku lat siedemdziesiątych do Lwówka przyłączono część sąsiedniej wioski Turcja, której mieszkańców przesiedlono, z racji budowy w pobliżu, w miejscowości Konstantynów, Radiofonicznego Centrum Nadawczego Polskiego Radia. Wybudowany w 1974 roku maszt radiowy mierzący 646 metrów, był (mimo jego katastrofy na początku lat dziewięćdziesiątych) do 2008 roku najwyższą konstrukcją wzniesioną w historii ludzkości. Widok wieży przez niemal dwie dekady dominował w krajobrazie wsi. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych biegnąca przez Lwówek droga wojewódzka 583 (Sanniki-Bedlno) została gruntownie zmodernizowana i poszerzona. W tym czasie oddano do użytku wodociąg. Transformacja ustrojowa przyniosła zamknięcie produkcji w zakładzie POM i zwolnienia pracowników; podobny los spotkał działającą we wsi zlewnię mleka oraz młyn. U schyłku XX wieku wieś została w całości ztelefonizowana. W 2004 roku decyzją Rady Gminy w Sannikach zlikwidowano, przy sprzeciwie lokalnej społeczności, szkołę podstawową.