Grzebowilk (gmina Siennica)

Grzebowilk – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Siennica.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Położenie

Wieś znajduje się przy drodze z Rudzienka do Pogorzeli przy stacji kolejowej Grzebowilk na linii Pilawa-Mińsk Mazowiecki na południe od Mińska Mazowieckiego, ok 5 km od drogi krajowej nr 50.

Historia

W końcu XVIII lub na początku XIX wieku powstał tu dworek myśliwski, wg tradycji ks. Józefa Poniatowskiego, który w końcu XIX wieku przechodzi na własność Karczewskich. Dwór przechodzi kilka przebudów w wieku XIX i XX, m.in. przez Tadeusza Rychłowskiego, właściciela dóbr na początku XX w. i założyciela sąsiedniej cegielni.

W 1889 wieś opisana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich została jako: Wieś i folw. w gm. Glinianka, par. Kołbiel. Pod koniec XIX w. 13 domów i 110 mieszk. Folwark z wsią G. i Iłowiec miał gorzelnię. Wzniesiony na przełomie XVIII/XIX w. dworek myśliwski. Obok rośnie kilka starych drzew.

W 1920 folwark i cegielnia stają się własnością Zyg­munta Poradowskiego, który wydziela z dóbr teren folwarku o powierzchni 24 ha i zakłada dla niego oddzielną księgę hipoteczną Fol­wark Leśniczówka Grzebowilk. W 1944 folwark zostaje przez właściciela rozparcelowany, a on sam zostawia sobie jego centralną część o powierzchni 5,5 ha wraz z dworem. W 1959 Poradowski przepisuje majątek na córkę swej sios­try, Marię Rogozińską.

Dwór obecnie należy do Marii Teresy i Apolinarego Gałeckich, którzy w latach 1987-1991 dokonali gruntownego remontu, w czasie którego drewniane ściany zostały zamienione na murowane wg projektu inż. arch. Apolinarego Gałeckiego.

Wieś obecnie

Obecnie we wsi znajduje się m.in. Publiczna Szkoła Podstawowa imienia Edwarda Szymańskiego, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, murowany kościół parafialny pod wezwaniem św. Kazimierza Królewicza oraz nieczynna stacja kolejowa w zachodniej części wsi. Mieszkańcy wsi zajmują się głównie rolnictwem. Powstało tu nowe osiedle 28 domów jednorodzinnych wolnostojących zbudowane przez firmę z Mińska Mazowieckiego. W rejonie wsi znajdują się złoża glin ceramicznych eksploatowane przez cegielnię Grzebowilk w kopalni Pogorzel. W centrum wsi prywatny dwór gruntownie przebudowany w końcu XX wieku, otoczony pozostałościami parku dworskiego z poł. XIX wieku z okazami starodrzewu.

Literatura

• Braniewski Waldemar, Jaroszewski Tadeusz S., Grzebowilk, Spotkania z Zabytkami, 1993 nr 6, s. 36-37, ilustr.