Wyszyny Kościelne

Wyszyny Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Stupsk. Oddalona około 5 km od Stupska na północny zachód i około 6 km na południe od Mławy. Wieś jest usytuowana niedaleko przystanku kolejowego na trasie Warszawa-Gdańsk.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Wykaz zabytków

We wsi znajdują się pozostałości zespołu podworskiego (rządcówka murowana z XX w., park krajobrazowy z drugiej połowy XIX w., dwie aleje dojazdowe, sad) oraz wczesnośredniowieczne cmentarzysko (XI w.).

Parafia

W wsi istnieje parafia rzymskokatolicka od końca XIV wieku. Początkowo była to parafia pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, pod koniec XV w. nosiła wezwanie Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja, a obecnie jest to parafia Matki Boskiej Różańcowej. Pierwsza wzmianka o świątyni parafialnej w Wyszynach pochodzi z 1404 r. Pożar i wojny sprawiły, że odbudowywano go kolejno w latach: 1520, 1715, 1797. Obecny murowany, kościół parafialny pochodzi z początku XX w. (konsekrowany w 1905 r. przez bp. Apolinarego Wnukowskiego). Jest to budowla jednonawowa, w stylu neogotyckim.

Na terenie przykościelnym znajduje się zbiorowa mogiła 16 żołnierzy 49 P.P. poległych w 1920 r.

W 1817 roku biskup Adam Michał Prażmowski, obejmując diecezję płocką, nakazał zrobić spis we wszystkich parafiach. Na podstawie tego spisu, wiadomo, że w 1817 r. kościół parafialny w Wyszynach był drewniany (odbudowany po pożarze w 1787 r.), a naokoło kościoła był cmentarz. We wsi był szpital dwuizbowy oraz plebania, oba budynki drewniane i pokryte słomą. W parafii nie było zakonów ani bractw. Probostwo sprawował od 1795 r. ks. Józef Orzechowski.

Liczby ludności podane w tabeli obejmują wszystkich mieszkańców wsi (901 osób), w tym katolików było 829 (371 mężczyzn i 458 kobiet, akatolików: 27 (16 mężczyzn i 11 kobiet), a Żydów: 45 (21 mężczyzn i 24 kobiety).

Obecnie parafia Wyszyny obejmuje miejscowości: Dąbek, Nowa Otocznia, Stara Otocznia, Trzcianka, Wiśniewo, Wola Szydłowska, Wyszyny oraz Zdroje. Według serwisu diecezji płockiej, obecnie parafia służy 2536 osobom.

Parafia Wyszyny należy do dekanatu mławskiego.

Zobacz też

• Wyszyny – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim
• Wyszyny (przystanek kolejowy) – przystanek kolejowy w Wyszynach Kościelnych, oddalony od centrum wsi około 1,6 km
• Parafia Matki Boskiej Różańcowej w Wyszynach Kościelnych