Średnia ocena: 3.0
liczba ocen: 4
Ilość ulic: 4
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 53.331299
Współrzedne geograficzne E: 21.522499
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 29
Liczba ludności: 1152
Tablice rejestracyjne: WOS
Dzielnica: Brzeźniaki
Dzielnica: Do Budki
Dzielnica: Dumienik
Dzielnica: Długi Kąt
Dzielnica: Glutówka
Dzielnica: Kłodziny
Dzielnica: Lasek
Dzielnica: Malarz
Dzielnica: Nadlesie
Dzielnica: Pieczysko
Dzielnica: Podladzie
Dzielnica: Podwłoczek
Dzielnica: Popielna
Dzielnica: Przymiarki
Dzielnica: Siedziane
Dzielnica: Struga
Dzielnica: Zabagnie
Lipniki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Łyse. Została założona w 1663 roku przez niejakiego Wiśniewskiego z Piotrkowa Trybunalskiego. Dziś znajduje się tu kościół parafialny, zespół szkół podstawowych, urząd pocztowy i ochotnicza straż pożarna. Lipniki to najstarsza historycznie udokumentowana wieś Kurpiowszczyzny.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.
Miejscowość położona jest wśród krajobrazów Puszczy Kurpiowskiej w obszarze centralnym zwanym Puszczą Zieloną, w środkowej części Równiny Kurpiowskiej. Rośnie tu dużo drzew. Przeważają lasy iglaste. Jest dużo lip, od ich zapachu wzięła się nazwa Lipniki. Wioska leży nad Szkwą. W Lipnikach wypływa strumyk zdrojowy "Ryk". Przez Lipniki płynie kanał "Kaczor". Występują żeremia bobrowe i rosną jałowce. Jest czyste powietrze, w okolicach nie ma fabryk. Wszystkie dzielnice otoczone są moreną polodowcową II okresu porośniętą lasami.
Większość osób uważa, że nazwa pochodzi od licznych lip i ich zapachu. To miało zauroczyć Wiśniewskiego, który postanowił zarejestrować osadę jako wieś Lipniki. Jednak niektórzy mówią, że nazwa pochodzi od butów z lipowego drzewa zwanych "lipniokami".
Na różnych stemplach parafialnych, zachowanych do dziś, widnieje łacińska nazwa Lipnik – "Ecclesia Parochialis Lipnicensis" ("Kościół Parafialny Lipniki")
Często dopełniacz nazwy miejscowości jest mylony. Niektórzy ludzie mówią "Lipników" zamiast "Lipnik".
Znajdują tu się duże zasoby gliny, kamienia, żwiru, piasków silikatowych, torfu i bursztynu, a także białe glinki. Rośnie tu dużo drzew. Są to głównie sosna w uzupełnieniu z brzozą, świerkiem, olchą oraz dębem. Podszycie głównie stanowi jałowiec. Występuje również woda źródlana. Przykładem może być strumień "Ryk" na Zdroju.
Status zabytku uzyskały:
Założycielem wsi był Wiśniewski, uciekinier z Piotrkowa Trybunalskiego, podobno szlachcic. Uciekł przed wyrokiem sądu lub plotkami. Do Lipnik przybył w 1663 roku i wraz ze swoimi kompanami założył tu osadę. 10 lat później udał się do starostwa i Towarzystwa Bartnego i zarejestrował osadę jako wieś Lipniki, przyjął prawo bartne i włączył wieś do parafii rzymskokatolickiej w Nowogrodzie. Wkrótce zaczęła napływać fala osadników, nawet z odległych terenów Rzeczypospolitej.
Już w 1690 roku pracował w Lipnikach piec ceramiczny, istniała też kuźnia. Powstał zajazd i dworek bartno-myśliwski na Zielonym Wzgórzu. Panem dworku był Grabski – uciekinier z Kujaw.
W Lipnikach znajdowało się jedyne w Zagajnicy Łomżyńskiej uprzywilejowane wójtostwo szlacheckie, nadane wiosce przez króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego 28 lipca 1672 r. Do roku 1800 wójtostwo znajdowało się w rękach Jurskich, czyli przez 128 lat. Po nich władzę przejął Kierzchowski, prawdopodobnie szlachcic, a w 1843 roku Orzołek, Kurp czystej krwi.
Nie można dokładnie określić, jak się układały stosunki pomiędzy osadnikami wiejskimi a starostą łomżyńskim i jakie opłaty uiszczali Kurpie na jego ręce. Wiadome jest, że utrzymywała się tam pańszczyzna, a wyjątek stanowiły jedynie wsie rudnicze i młynarskie, bartnicy oraz Lipniki – jedyna niegdyś osadzona, a nie samorzutnie powstała wieś w Puszczy Kurpiowskiej.
Mieszkańcy Lipnik zaczęli planować budowę własnego kościoła. Motywacją do tego były rozlewiska rzek Szkwy i Rozogi. Wiernym było ciężko uczestniczyć w nabożeństwach w Kadzidle. W roku 1755 biskup Szembep z departamentu łomżyńskiego poświęcił cmentarz i pozwolił na budowę kościoła, jednak biskup generalny diecezji płockiej zakazał budowy. Dopiero po 20 latach mieszkańcy Lipnik mogli pobudować kaplicę. Po wybudowaniu kaplicy ksiądz nadal dojeżdżał z Kadzidła w poniedziałek wielkanocny, w uroczystości Serca Jezusowego, NMP Szkaplerznej, Przemienienia Pańskiego, św. Mikołaja, św. Szczepana, św. Błażeja, w Dzień Zaduszny i na spowiedź wielkanocną. Budowę murowanej świątyni rozpoczęto w 1841 roku, a zakończono trzy lata później, czyli w 1844 r. Za rok przystąpiono do powiększenia, całkowite zakończenie budowy nastąpiło w 1889 roku.
W latach 1841-1844 budowano murowaną świątynię. W tym czasie w Lipnikach istniała szkoła elementarna. Dowodów na jej istnienie jest kilka. Jednym z nich jest zapis w księdze parafialnej, który mówi, że 27 lutego 1844 roku w wieku 23 lat zmarł nauczyciel lipnickiej szkoły – Antoni Madrakowski. Późniejsze zapisy o innych nauczycielach to: Andrzej Dąbrowski zm. 1852 r., Kazimierz Kurpiewski zm. 1865 r. Analiza ksiąg parafialnych wskazuje, że większość mieszkańców Lipnik potrafiła się podpisać.
Wiadomo też, że przed 1865 rokiem utworzono szkoły rządowe w Myszyńcu, Kadzidle i Lipnikach. Lipniczanie w tych czasach byli dość aktywni. Powodem do tego twierdzenia jest, że właśnie tutaj powstała jedna z trzech pierwszych szkół na Kurpiowszczyźnie.
15 maja 1905 roku w Warszawie podpisano statut Polskiej Macierzy Szkolnej. W okręgu ostrołęckim PMS zawiązała się w dniu 1 maja 1907 r. i obejmowała powiat ostrołęcki oraz część makowskiego i kolneńskiego. Z 12 kół w tym okręgu trzy były zorganizowane w regionie kurpiowskim: w Myszyńcu, Czarni i Lipnikach.
Kolejne informacje o istnieniu szkoły pochodzą z lat 1925-1931, czyli już w odrodzonej Polsce. Kierownikiem szkoły był Jan Lech. W czasie II wojny światowej nie chodzono do szkoły. Po II wojnie światowej kierownikiem szkoły został Antoni Maruszko. Przyczynił się on do budowy Pomnika Tysiąclecia. Pierwszym dyrektorem został Józef Puławski (1961-1966), po nim Andrzej Krzyżewski (1966-1998). Następnie Danuta Kiernozek (1998-?). Obecnie dyrektorem jest Joanna Kurowska z Ostrołęki.
W 1708 roku w okolicach Ostrołęki Kurpie stoczyli walki ze Szwedami (bitwa pod Kopańskim Mostem), broniąc im wejścia na tereny puszczańskie. W 1795 roku nastąpił III rozbiór Rzeczypospolitej. W tej sytuacji Lipniki znalazły się w zaborze pruskim, a potem w granicach Carstwa Rosyjskiego. Później znalazły się w granicach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (Kongresowego). Jednak prawdopodobnie mieszkańcy Kurpi nie byli prześladowani i poddawani rusyfikacji, jedynie były to germanizacje, które nie trwały długo. Kurpiaki walczyli w powstaniach – listopadowym i styczniowym. Wielu ludzi wyemigrowało z Lipnik i dziś można znaleźć, np. w USA i Niemczech wielu ludzi o kurpiowskich korzeniach, a także ludzi, którzy wiedzą, że ich przodkowie mieszkali właśnie w Lipnikach.
W tamtych czasach na terenie Lipnik oprócz Polaków mieszkała znaczna liczba Żydów, Niemców, a także Litwinów, Rusinów i Rosjan.
W 1914 roku wybuchła I wojna światowa. Przez Lipniki przez krótki okres przebiegał front i toczyły się działania wojenne. W 1918 roku zakończyła się wojna. 11 listopada Polska odzyskała niepodległość. Lipniki zaraz po odzyskaniu niepodległości znalazły się w granicach II Rzeczypospolitej.
Od okresu międzywojennym do dziś (nie licząc wojny) Lipniki rozwijają się. W II RP właśnie nastąpił dynamiczny rozwój, kontynuowany w PRL. W Lipnikach powstały dwa sklepy spożywcze i piekarnia.
W 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Ludność zaczęła opuszczać Lipniki. Wszyscy Żydzi lipniccy porzucali swoje posiadłości i uciekali przed wojskami niemieckimi. Praktycznie wszyscy "cudzoziemcy lipniccy" opuścili Lipniki, z wyjątkiem niektórych Niemców i Rosjan. Spora liczba Polaków wstąpiła do Armii Krajowej. Pomagali ludności cywilnej, szykowali pułapki i zasadzki. W 1945 r. zakończyła się wojna, lecz w Lipnikach i niektórych regionach Polski działania wojenne trwały dalej. Były to walki o objęcie władzy w kraju. Ostatecznie przejęli ją komuniści.
Po wojnie powstał sklep monopolowy i wielobranżowy, restauracja, dwie rzeźnio-masarnie, ubojnia, bank spółdzielczy "Kasa Stefczyka". Powstała też gmina Lipniki (w tym okresie powstawały malutkie gminy o obszarze najczęściej od dwóch do pięciu wsi). W latach 60. założono kółko rolnicze, wybudowano Spółdzielcze Pawilony Handlowe i remizę strażacką (straż pożarna istniała od 1949 roku). W tym czasie istniał też Klub Książki i Prasy oraz Gromadzka Rada Narodowa. Rozwijała się kultura i sztuka – tkactwo, rzeźbiarstwo, robiono wycinanki. Sprzedawano po całej Polsce firanki i maty. Wielu ludzi w okresie PRL wyjeżdżało do USA. Była to wieś głównie rolnicza. Uprawiano konopie i hodowano bydło. Lipniki zaczęły zmieniać swój wygląd. Budowano domy murowane zamiast drewnianych.
Dziś mieszkańcy Lipnik utrzymują się z gospodarki rolnej, jednak rolników jest coraz mniej. Coraz więcej ludzi porzuca gospodarstwa i zajmuje się pracą np. w masarni JBB w Łysych lub pracuje na budowie. Największym, a zarazem jedynym zakładem produkcyjnym jest PPHU Kiernozek, które zatrudnia ponad 20 osób. Powstał w 1992 roku. Zajmuje się produkcją i sprzedażą mebli. Meble znajdują zbyt nawet poza granicami kraju, czyli w Niemczech i USA. W Lipnikach obecnie są dwa sklepy, w tym "Zielony Market".
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 00:56:15