Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Lipniki


Informacje o Lipniki:

Ilość ulic: 4

Ilość kodów pocztowych: 1

Współrzedne geograficzne N: 53.331299

Współrzedne geograficzne E: 21.522499

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 29

Liczba ludności: 1152

Tablice rejestracyjne: WOS

Dzielnice, Lipniki

  • Dzielnica: Brzeźniaki

  • Dzielnica: Do Budki

  • Dzielnica: Dumienik

  • Dzielnica: Długi Kąt

  • Dzielnica: Glutówka

  • Dzielnica: Kłodziny

  • Dzielnica: Lasek

  • Dzielnica: Malarz

  • Dzielnica: Nadlesie

  • Dzielnica: Pieczysko

  • Dzielnica: Podladzie

  • Dzielnica: Podwłoczek

  • Dzielnica: Popielna

  • Dzielnica: Przymiarki

  • Dzielnica: Siedziane

  • Dzielnica: Struga

  • Dzielnica: Zabagnie

Lipniki (powiat ostrołęcki)

Lipniki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Łyse. Została założona w 1663 roku przez niejakiego Wiśniewskiego z Piotrkowa Trybunalskiego. Dziś znajduje się tu kościół parafialny, zespół szkół podstawowych, urząd pocztowy i ochotnicza straż pożarna. Lipniki to najstarsza historycznie udokumentowana wieś Kurpiowszczyzny.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.

Położenie

Miejscowość położona jest wśród krajobrazów Puszczy Kurpiowskiej w obszarze centralnym zwanym Puszczą Zieloną, w środkowej części Równiny Kurpiowskiej. Rośnie tu dużo drzew. Przeważają lasy iglaste. Jest dużo lip, od ich zapachu wzięła się nazwa Lipniki. Wioska leży nad Szkwą. W Lipnikach wypływa strumyk zdrojowy "Ryk". Przez Lipniki płynie kanał "Kaczor". Występują żeremia bobrowe i rosną jałowce. Jest czyste powietrze, w okolicach nie ma fabryk. Wszystkie dzielnice otoczone są moreną polodowcową II okresu porośniętą lasami.

Nazwa

Większość osób uważa, że nazwa pochodzi od licznych lip i ich zapachu. To miało zauroczyć Wiśniewskiego, który postanowił zarejestrować osadę jako wieś Lipniki. Jednak niektórzy mówią, że nazwa pochodzi od butów z lipowego drzewa zwanych "lipniokami".

Na różnych stemplach parafialnych, zachowanych do dziś, widnieje łacińska nazwa Lipnik – "Ecclesia Parochialis Lipnicensis" ("Kościół Parafialny Lipniki")

Często dopełniacz nazwy miejscowości jest mylony. Niektórzy ludzie mówią "Lipników" zamiast "Lipnik".

Zasoby naturalne

Znajdują tu się duże zasoby gliny, kamienia, żwiru, piasków silikatowych, torfu i bursztynu, a także białe glinki. Rośnie tu dużo drzew. Są to głównie sosna w uzupełnieniu z brzozą, świerkiem, olchą oraz dębem. Podszycie głównie stanowi jałowiec. Występuje również woda źródlana. Przykładem może być strumień "Ryk" na Zdroju.

Zabytki

Status zabytku uzyskały:

  • Zespół kościoła parafialnego pw. Najświętszego Serca Jezusa (kościół murowany 1837-1843 w stylu neobarokowym i dzwonnica murowana z I poł. XIX w.),
  • Cmentarz grzebalny (kaplica murowana z II poł. XIX w., brama murowana z XIX w. i krzyże nagrobne, żelazne, żeliwne, kute w XIX w.),
  • Cmentarz choleryczny (epidemiczny) z II poł. XIX w.,
  • 2 wiatraki drewniane z XIX wieku,
  • Figura św. Rocha z połowy XIX wieku.

Historia

Założycielem wsi był Wiśniewski, uciekinier z Piotrkowa Trybunalskiego, podobno szlachcic. Uciekł przed wyrokiem sądu lub plotkami. Do Lipnik przybył w 1663 roku i wraz ze swoimi kompanami założył tu osadę. 10 lat później udał się do starostwa i Towarzystwa Bartnego i zarejestrował osadę jako wieś Lipniki, przyjął prawo bartne i włączył wieś do parafii rzymskokatolickiej w Nowogrodzie. Wkrótce zaczęła napływać fala osadników, nawet z odległych terenów Rzeczypospolitej.

Już w 1690 roku pracował w Lipnikach piec ceramiczny, istniała też kuźnia. Powstał zajazd i dworek bartno-myśliwski na Zielonym Wzgórzu. Panem dworku był Grabski – uciekinier z Kujaw.

W Lipnikach znajdowało się jedyne w Zagajnicy Łomżyńskiej uprzywilejowane wójtostwo szlacheckie, nadane wiosce przez króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego 28 lipca 1672 r. Do roku 1800 wójtostwo znajdowało się w rękach Jurskich, czyli przez 128 lat. Po nich władzę przejął Kierzchowski, prawdopodobnie szlachcic, a w 1843 roku Orzołek, Kurp czystej krwi.

Nie można dokładnie określić, jak się układały stosunki pomiędzy osadnikami wiejskimi a starostą łomżyńskim i jakie opłaty uiszczali Kurpie na jego ręce. Wiadome jest, że utrzymywała się tam pańszczyzna, a wyjątek stanowiły jedynie wsie rudnicze i młynarskie, bartnicy oraz Lipniki – jedyna niegdyś osadzona, a nie samorzutnie powstała wieś w Puszczy Kurpiowskiej.

Mieszkańcy Lipnik zaczęli planować budowę własnego kościoła. Motywacją do tego były rozlewiska rzek Szkwy i Rozogi. Wiernym było ciężko uczestniczyć w nabożeństwach w Kadzidle. W roku 1755 biskup Szembep z departamentu łomżyńskiego poświęcił cmentarz i pozwolił na budowę kościoła, jednak biskup generalny diecezji płockiej zakazał budowy. Dopiero po 20 latach mieszkańcy Lipnik mogli pobudować kaplicę. Po wybudowaniu kaplicy ksiądz nadal dojeżdżał z Kadzidła w poniedziałek wielkanocny, w uroczystości Serca Jezusowego, NMP Szkaplerznej, Przemienienia Pańskiego, św. Mikołaja, św. Szczepana, św. Błażeja, w Dzień Zaduszny i na spowiedź wielkanocną. Budowę murowanej świątyni rozpoczęto w 1841 roku, a zakończono trzy lata później, czyli w 1844 r. Za rok przystąpiono do powiększenia, całkowite zakończenie budowy nastąpiło w 1889 roku.

W latach 1841-1844 budowano murowaną świątynię. W tym czasie w Lipnikach istniała szkoła elementarna. Dowodów na jej istnienie jest kilka. Jednym z nich jest zapis w księdze parafialnej, który mówi, że 27 lutego 1844 roku w wieku 23 lat zmarł nauczyciel lipnickiej szkoły – Antoni Madrakowski. Późniejsze zapisy o innych nauczycielach to: Andrzej Dąbrowski zm. 1852 r., Kazimierz Kurpiewski zm. 1865 r. Analiza ksiąg parafialnych wskazuje, że większość mieszkańców Lipnik potrafiła się podpisać.

Wiadomo też, że przed 1865 rokiem utworzono szkoły rządowe w Myszyńcu, Kadzidle i Lipnikach. Lipniczanie w tych czasach byli dość aktywni. Powodem do tego twierdzenia jest, że właśnie tutaj powstała jedna z trzech pierwszych szkół na Kurpiowszczyźnie.

15 maja 1905 roku w Warszawie podpisano statut Polskiej Macierzy Szkolnej. W okręgu ostrołęckim PMS zawiązała się w dniu 1 maja 1907 r. i obejmowała powiat ostrołęcki oraz część makowskiego i kolneńskiego. Z 12 kół w tym okręgu trzy były zorganizowane w regionie kurpiowskim: w Myszyńcu, Czarni i Lipnikach.

Kolejne informacje o istnieniu szkoły pochodzą z lat 1925-1931, czyli już w odrodzonej Polsce. Kierownikiem szkoły był Jan Lech. W czasie II wojny światowej nie chodzono do szkoły. Po II wojnie światowej kierownikiem szkoły został Antoni Maruszko. Przyczynił się on do budowy Pomnika Tysiąclecia. Pierwszym dyrektorem został Józef Puławski (1961-1966), po nim Andrzej Krzyżewski (1966-1998). Następnie Danuta Kiernozek (1998-?). Obecnie dyrektorem jest Joanna Kurowska z Ostrołęki.

W 1708 roku w okolicach Ostrołęki Kurpie stoczyli walki ze Szwedami (bitwa pod Kopańskim Mostem), broniąc im wejścia na tereny puszczańskie. W 1795 roku nastąpił III rozbiór Rzeczypospolitej. W tej sytuacji Lipniki znalazły się w zaborze pruskim, a potem w granicach Carstwa Rosyjskiego. Później znalazły się w granicach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (Kongresowego). Jednak prawdopodobnie mieszkańcy Kurpi nie byli prześladowani i poddawani rusyfikacji, jedynie były to germanizacje, które nie trwały długo. Kurpiaki walczyli w powstaniach – listopadowym i styczniowym. Wielu ludzi wyemigrowało z Lipnik i dziś można znaleźć, np. w USA i Niemczech wielu ludzi o kurpiowskich korzeniach, a także ludzi, którzy wiedzą, że ich przodkowie mieszkali właśnie w Lipnikach.

W tamtych czasach na terenie Lipnik oprócz Polaków mieszkała znaczna liczba Żydów, Niemców, a także Litwinów, Rusinów i Rosjan.

W 1914 roku wybuchła I wojna światowa. Przez Lipniki przez krótki okres przebiegał front i toczyły się działania wojenne. W 1918 roku zakończyła się wojna. 11 listopada Polska odzyskała niepodległość. Lipniki zaraz po odzyskaniu niepodległości znalazły się w granicach II Rzeczypospolitej.

Od okresu międzywojennym do dziś (nie licząc wojny) Lipniki rozwijają się. W II RP właśnie nastąpił dynamiczny rozwój, kontynuowany w PRL. W Lipnikach powstały dwa sklepy spożywcze i piekarnia.

W 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Ludność zaczęła opuszczać Lipniki. Wszyscy Żydzi lipniccy porzucali swoje posiadłości i uciekali przed wojskami niemieckimi. Praktycznie wszyscy "cudzoziemcy lipniccy" opuścili Lipniki, z wyjątkiem niektórych Niemców i Rosjan. Spora liczba Polaków wstąpiła do Armii Krajowej. Pomagali ludności cywilnej, szykowali pułapki i zasadzki. W 1945 r. zakończyła się wojna, lecz w Lipnikach i niektórych regionach Polski działania wojenne trwały dalej. Były to walki o objęcie władzy w kraju. Ostatecznie przejęli ją komuniści.

Po wojnie powstał sklep monopolowy i wielobranżowy, restauracja, dwie rzeźnio-masarnie, ubojnia, bank spółdzielczy "Kasa Stefczyka". Powstała też gmina Lipniki (w tym okresie powstawały malutkie gminy o obszarze najczęściej od dwóch do pięciu wsi). W latach 60. założono kółko rolnicze, wybudowano Spółdzielcze Pawilony Handlowe i remizę strażacką (straż pożarna istniała od 1949 roku). W tym czasie istniał też Klub Książki i Prasy oraz Gromadzka Rada Narodowa. Rozwijała się kultura i sztuka – tkactwo, rzeźbiarstwo, robiono wycinanki. Sprzedawano po całej Polsce firanki i maty. Wielu ludzi w okresie PRL wyjeżdżało do USA. Była to wieś głównie rolnicza. Uprawiano konopie i hodowano bydło. Lipniki zaczęły zmieniać swój wygląd. Budowano domy murowane zamiast drewnianych.

Dziś mieszkańcy Lipnik utrzymują się z gospodarki rolnej, jednak rolników jest coraz mniej. Coraz więcej ludzi porzuca gospodarstwa i zajmuje się pracą np. w masarni JBB w Łysych lub pracuje na budowie. Największym, a zarazem jedynym zakładem produkcyjnym jest PPHU Kiernozek, które zatrudnia ponad 20 osób. Powstał w 1992 roku. Zajmuje się produkcją i sprzedażą mebli. Meble znajdują zbyt nawet poza granicami kraju, czyli w Niemczech i USA. W Lipnikach obecnie są dwa sklepy, w tym "Zielony Market".

Zobacz też

  • Tartak (powiat ostrołęcki)
  • Dekanat Kadzidło

Kody pocztowe, Lipniki (wyświetlono 1/1)

Ocena internautów miejscowości Lipniki
Średnia ocena: 3.0
liczba ocen: 4

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Lipniki, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Lipniki

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 00:56:15

Szybka zmiana regionu Polski