Gmina Celestynów - Informacje
Rodzaj gminy: wiejska
Populacja: 11111
Gęstość populacji: 123,4 osób/km²
Powierzchnia: 88,92 km²
TERYT: 1142017032
Tablice rejestracyjne: WOT
Urząd gminy Celestynów
Adres: Celestynów ul. Regucka 3 05-430
Gmina Celestynów
Gmina Celestynów to gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie warszawskim.
Siedzibą gminy jest Celestynów.
Do gminy należy 15 miejscowości:
- Celestynów
- Dąbrówka
- Dyzin
- Glina
- Jatne
- Lasek
- Ostrowik
- Ostrów
- Podbiel
- Pogorzel
- Ponurzyca
- Regut
- Stara Wieś
- Tabor
- Zabieżki
Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwały 10 974 osoby.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002 gmina Celestynów ma obszar 88,92 km², w tym:
- użytki rolne: 36%
- użytki leśne: 53%
Gmina stanowi 14,46% powierzchni powiatu.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 10 974 | 100 | 5627 | 51,3 | 5347 | 48,7 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 123,4 | 63,3 | 60,1 |
Historia
Pierwsze wzmianki historyczne o Celestynowie i okolicznych wsiach pochodzą z 1827, natomiast Gmina Celestynów jako twór administracyjny powstała w 1952. Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od imienia miejscowego karczmarza Celestyna, bądź też córki ówczesnego właściciela majątku Radzin – Celestyny Polakiewiczówny. Lasy wokół Celestynowa były w czasie II wojny światowej miejscem działań zbrojnych zorganizowanego ruchu oporu i lokalnej ludności. Organizowano akcje dywersyjne, wykolejano pociągi. Jedną z najbardziej znanych była akcja "Celestynów"- 20 maja 1943 roku oddział dyspozycyjny Kedywu komendy Głównej AK, złożony głównie z Grup Szturmowych Szarych Szeregów, pod dowództwem T. Zawadzkiego "Zośka" odbił na stacji kolejowej 49 więźniów przewożonych z Lublina do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Wydarzenie to zostało upamiętnione w książce Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec". Uczczono je również tablicą pamiątkową obok budynku stacyjnego.
Po okresie okupacji Uniwersytet Warszawski zorganizował Obserwatorium Astronomiczne we wsi Ostrowik, w Celestynowie powstał ośrodek zdrowia. Datą graniczną w dziejach Celestynowa był rok 1952 – powstała gmina Celestynów, wchodząca w skład miejsko – uzdrowiskowego powiatu w Otwocku. W Lasku powstała placówka naukowo badawcza – Zakład Wysokich Ciśnień PAN.
Flaga i herb
Obecny kształt i kolor flagi oraz herbu Gminy Celestynów obowiązuje od 1998 roku. Herbem Gminy Celestynów są w polu błękitnym dwie skrzyżowane gałązki dębowe z żołędziami barwy złotej oraz krzyżem kawalerskim, także barwy złotej. W swym przedstawieniu herb Gminy Celestynów odwołuje się do miejscowych tradycji i przyrody, a pośrednio także do nazwy gminy. Krzyż kawalerski nawiązuje do słynnej Akcji Celestynów przeprowadzonej 20 maja 1943 roku. Ma on również nawiązywać do herbu rodziny Polakiewiczów, z których Tomasz był uczestnikiem kampanii napoleońskich 1812 i 1813 roku i został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Liście i gałązki dębowe symbolizują najstarsze ziemie pokryte lasem dębowym, od których powstała nazwa Dąbrówka. W heraldyce krzyż może być również uznawany za wizerunek drzewa, zaś dąb jest symbolem siły, potęgi i piękna.
Barwami Gminy Celestynów są kolory żółty – niebieski – żółty na fladze trójstrefowej, w układzie równoległych pasów poziomych jednakowej szerokości. Stosunek wysokości do długości flagi jest jak 5:8. Błękitna barwa pola tarczy herbowej ma odniesienie do nazwy gminy pochodzącej od imienia Celestyna Polakiewicza, który w 1871 roku w drodze spadku objął majątek Radzin po Leopoldzie Radzińskim.
Łaciński wyraz caelestis, od którego utworzono to imię, oznacza: należący do nieba, niebiański. Błękit jest w heraldyce symbolem piękna, wzniosłości, chwały oraz czystości, lojalności, wierności i rzetelności. Barwa złota symbolizuje wiarę, stałość, mądrość i chwałę.
Struktura powierzchni
Lasy w gminie Celestynów w przeważającej część terenu wchodzą w skład Mazowieckiego Parku Krajobrazowego (MPK).
Przeważają zbiorowiska borowe, takie jak bór sosnowy suchy, bór sosnowy świeży oraz bór mieszany. Znaczący udział w powierzchni lasów mają też bór mieszany wilgotny i bardzo cenny przyrodniczo bór bagienny. Lasy liściaste (grądy) występują w niewielkich ilościach. Ochroną objęto "rezerwat przyrody Celestynowski Grąd" – fragment dobrze zachowanego lasu liściastego – grądu. Do bardzo cennych należą ols porzeczkowy, ols torfowcowy i niewielkie tereny łęgowe. Nie objęte dotąd ochroną zbiorowiska łęgowe znajdują się w dolinie Strugi i Strugi Majdan.
Osobliwością są liczne, a niestety zanikające na terenie kraju, zbiorowiska roślinności bagiennej i torfowiskowej: torfowisko wysokie, przejściowe i niskie. Dotychczas ochroną rezerwatową objęto "rezerwat przyrody Żurawinowe Bagno" – fragment torfowiska wysokiego i przejściowego "rezerwat przyrody Czarci Dół" – torfowisko wysokie z fragmentami otaczających go borów świeżych i bagiennych oraz "rezerwat przyrody Bocianowskie Bagno" – bory świeże, wilgotne i bagienne ze stanowiskami roślinności torfowiskowej i bagiennej. Cenne przyrodniczo torfowiska to dotąd nie objęte ściślejszą ochroną: Reguckie Bagno torfowisko wysokie i Torfianka – jezioro potorofowiskowe (powstałe w miejscu eksploatacji torfu) otoczone łozowiskami.
Wśród ponad 200 gatunków roślin występujących na terenie gminy Celestynów 30 objętych jest ochroną całkowitą lub częściową. Do roślin całkowicie chronionych należą m.in.: gnidosz królewski, irys syberyjski, kotewka orzech wodny, lilia złotogłów, mącznica lekarska, rosiczka okrągłolistna, storczyk bzowy i widłaki – widłak jałowcowaty, widłak torfowy i wroniec.
Na terenie gminy 35 drzew jest objętych ochroną jako pomniki przyrody. W większości są to dęby szypułkowe i nieliczne egzemplarze lipy drobnolistnej i sosny zwyczajnej.
Ciekawe budowle i miejsca
- Dworek Radzińskich (wybudowany w 1869 r. na terenie dóbr ziemskich, nazwany od nazwiska właścicieli Radziłem, obecnie znajduje się przy ulicy Otwockiej 18 w Celestynowie)
- Cmentarz niemiecki w Ostrowie (do dziś są 2 murowane nagrobki z niemieckimi napisami, pozostałości po niemieckim cmentarzu)
- Schrony na Dąbrowieckiej Górze (stanowiły filar niemieckiej obrony w 1944 r.)
- Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w Ostrowiku, jest w nim przechowywany meteoryt, który spadł pod Łowiczem w 1935 r.
- Dróżniczówka w Celestynowie (Na przełomie XX wieku, gdy budowano linią kolejową z Warszawy do Dęblina, w niewielkiej osadzie, jaką był wówczas Celestynów postawiono budynek stacyjny i kilkaset metrów dalej domek dróżnika. Stoją do dzisiaj, wpisano je w rejestr zabytków architektury kolejnictwa polskiego)
- Budynek stacji PKP w Celestynowie (zbudowany w 1900 roku)
- Kapliczka przydrożna w Ponurzycy
- Kapliczka przydrożna w Lasku
- Centrum Badań Wysokociśnieniowych w Lasku
- Kamień upamiętniający akcję Kedywu pod Celestynowem
- Jedno z największych w Polsce schronisk dla zwierząt
Ochotnicze Straże Pożarne
- Ochotnicza Straż Pożarna w Zabieżkach
Najważniejsze osiągnięcia: Mistrzem Polski AD 2004 Strażaków Ochotniczych STIHL Timbersports Series, czyli zawodów w sportowym cięciu drewna został strażak z Zabieżek Sławomir Studziński. Udział strażaków z OSP Zabieżki w regionalnych III Mistrzostwach Polski Strażaków – Ochotników STIHLrTIMBERSPORTSrSERIES. Udział w mistrzostwach Polski w Rewalu w 2005 r. trzech strażaków z Zabieżek – zajęcie 7 miejsca przez Sławomira Studzińskiego. Zajęcie 9 miejsca na Mistrzostwach Europy STIHLrTIMBERSPORTSrSERIES przez strażaka z OSP Zabieżki S.Studzińskiego. Udział w zawodach w Niemczech strażaka Sławomira Studzińskiego
- Ochotnicza Straż Pożarna w Regucie
- Ochotnicza Straż Pożarna w Podbieli
- Ochotnicza Straż Pożarna w Dyzinie
- Ochotnicza Straż Pożarna w Dąbrówce
- Ochotnicza Straż Pożarna w Celestynowie
Postacie
- Hilary Koprowski – od 25 maja honorowy obywatel Celestynowa, wynalazca szczepionki przeciwko polio.
- Józef Sobota, nieżyjący już mieszkaniec Reguta, który zasłynął ze swoich rzeźbionych w drewnie kapliczek. Można je obejrzeć w Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Władze gminy
Przewodniczący Rady Gminy:
- Dariusz Grzegorz Grajda (1994–1998)
- Krzysztof Kawęcki (1998–2002)
- Artur Kubajek (2002–2006)
- Bogdan Wójcik (2006–2010)
- Mirosław Szyda (od 2010)
Wójt Celestynowa:
- Tomasz Tadeusz Atłowski (1990-2006)
- Stefan Traczyk (od 2006)
Sąsiednie gminy
Karczew, Kołbiel, Osieck, Otwock, Sobienie-Jeziory, Wiązowna
Zobacz też
- Powiat miejsko-uzdrowiskowy Otwock
Kody pocztowe w gminie Celestynów (wyświetlono 1/1)
Wtyczki społecznościowe
Komentarze o Gminie Celestynów
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-19 10:45:47