Gmina Otwock - Informacje
Rodzaj gminy: miejska
Gęstość populacji: 1000,33 os./km²
Powierzchnia: 47,33 km²
TERC: 1142017021
Numer kierunkowy: 22
Tablice rejestracyjne: WOT
Urząd gminy Otwock
Adres: ul. Armii Krajowej 5 05-400 Otwock
Otwock
Otwock (wymowa) – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w Dolinie Środkowej Wisły, nad rzeką Świder. Otwock wchodzi w skład aglomeracji warszawskiej, a od centrum stolicy oddalony jest o około 25 km. Miasto jest siedzibą powiatu otwockiego.
Do 1916 roku tereny obecnego Otwocka częściowo należały do gminy wiejskiej Otwock (od 1917 r. przemianowanej na gminę Karczew).
Położenie
Według danych z roku 2002 Otwock ma obszar 47,33 km², w tym:
- użytki rolne: 29%
- użytki leśne: 23%
Miasto stanowi 7,69% powierzchni powiatu.
Sąsiednie gminy: Celestynów, Józefów, Karczew, Konstancin-Jeziorna, Wiązowna.
Nazwa
Nazwa obecnego miasta Otwocka nawiązuje bezpośrednio do dawnej, centralnej siedziby dóbr otwockich, którą był pobliski Otwock Wielki. Sprzyjało temu wydzielenie w XIX i XX w. terenów obecnego miasta Otwocka z tychże dóbr i potoczne określanie tej ziemi, jako „fragmentu dóbr Otwock”. W XV-wiecznych zapiskach dotyczących Otwocka Wielkiego, nazwa wsi pojawia się kilkukrotnie zapisana jako: Otwosko (1407 – w związku ze sporną sprawą graniczną między Ostrowcem a Otwockiem), Othwoczsko (1408), Othwoczsk (1413), Odwoczsko (1429), Odwoczsko (1437). Średniowieczna nazwa brzmiała Otwocsko. Powstała ona z dodania przyrostka -ьsko do wyrażenia ot- woda. Staropolskiemu ot odpowiadają dzisiejsze od i ot. Użycie takiego wyrażenia mogło być związane z położeniem miejscowości w obfitym w wodę starorzeczu Wisły.
Historia
Otwock jako miejscowość sanatoryjno-uzdrowiskowa zaistniał dzięki budowie Kolei Nadwiślańskiej pod koniec XIX w – Otwock Sanatoryjny. Jednym z prekursorów działalności wypoczynkowej był malarz i rysownik Michał Elwiro Andriolli, który w roku 1880 zamieszkał na północ od Karczewa w folwarku Anielin zakupionym od Zygmunta Kurtza, byłego właściciela majątku Otwock Wielki. Status uzdrowiska nadała całemu regionowi działalność karczewskiego lekarza dra Józefa Mariana Geislera, który jako pierwszy otworzył gabinet w Otwocku – najpierw tylko w czasie sezonu, później zaś przeniósł się tu na stałe, gdzie do dziś dnia przy ulicy Dr. J. Geislera można oglądać pozostałości jego domu. W 1893 r. utworzył pierwsze w Polsce stałe sanatorium nizinne chorób płuc.
Otwock, a konkretniej zlokalizowany w nim Zakład dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka”, był jednym z 24 miejsc, gdzie rozpoczęto hitlerowską akcję T4 mającą na celu eksterminację niepełnosprawnej psychicznie ludności, a będącą wstępem do uruchomienia eksterminacji na szeroką skalę (Holocaust). W sierpniu 1942 zamordowano tam 110 niepełnosprawnych umysłowo narodowości żydowskiej.
Prawa miejskie od 1916 roku, siedziba władz powiatu, w mieście wiele willi w stylu świdermajer, zaprojektowanym przez Michała Elwiro Andriollego, przed II wojną światową uzdrowisko, gdzie przebywali m.in. Józef Piłsudski oraz Władysław Reymont – gdzie pisał „Chłopów”, w czasie II wojny światowej utworzono getto, które zlikwidowano 19 sierpnia 1942 roku, wywożąc mieszkających tam Żydów do obozów zagłady. W czasie wojny liczba mieszkańców spadła z 20 tys. do 12 tys.
W 1924 r. Otwock został uznany za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej.
W 1936 roku, jako pierwszy w Polsce, został zelektryfikowany odcinek linii kolejowej do Warszawy. Po wojnie zlikwidowano zbudowaną na początku XX wieku kolejkę wąskotorową z Jabłonny przez Warszawę do Karczewa.
W 1958 roku uruchomiono w dzielnicy Otwocka, Świerku, pierwszy w Polsce reaktor jądrowy „EWA”, później drugi „Maria”. W 1967 r. miasto utraciło status uzdrowiska.
Po reformie administracyjnej zlikwidowano powiat, który przywrócono w 1999 roku. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego
Dziś walory turystyczne miasta i powiatu to rzeka Świder, która powoli jest oczyszczana po długoletnim okresie zanieczyszczenia, a także sosnowe lasy wchodzące w skład Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. W pobliżu znajduje się również rezerwat przyrody „Na Torfach”.
Dzielnice Otwocka
Miasto Otwock nie jest oficjalnie podzielone na dzielnice, lecz obowiązują nazwy zwyczajowe:
- Jabłonna
- Kresy
- Mlądz
- Soplicowo
- Śródborów
- Śródmieście
- Świder Wschodni
- Świder Zachodni
- Świdry Wielkie
- Świerk
- Teklin
- Wólka Mlądzka
- Ługi
TERYT podaje następujące integralne części miejscowości wszystkie o statusie „części miasta”: Anielin, Bojarów, Jabłonna, Jabłonna-Górki, Kresy Nadbrzeskie, Ługi, Mlądz, Natalin, Soplicowo, Śródborów, Świder, Świdry Wielkie, Świerk, Teklin, Tolin, Wólka Mlądzka, Zamlądz.
Klimat
Średnia temperatura i opady dla Otwocka | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | |
Średnie najwyższe temperatury | 1 | 2 | 6 | 13 | 19 | 22 | 24 | 23 | 18 | 12 | 5 | 1 | |
Średnie najniższe temperatury | -4 | -4 | -1 | 3 | 8 | 12 | 13 | 13 | 9 | 5 | 1 | -3 | |
Opady | 16.5 | 20.3 | 22.1 | 29.2 | 34.3 | 48.8 | 57.7 | 38.4 | 35.3 | 25.1 | 27.9 | 23.9 | |
Źródło: msn weather 15.12.2008 |
Demografia
Zabytki
- Ratusz z końca lat 20-tych XX w. (przebudowana willa z XIX wieku), ul. Armii Krajowej 5
- Kościół św. Wincentego Paulo, ul. Kopernika 1
- Obserwatorium magnetyzmu ziemskiego, ul. Brzozowa 2
- Obraz Matki Boskiej Swojczowskiej
- Willa „Albinów”, ul. Lelewela 3
- Willa „Kolonia Jadzin”, ul. Kochanowskiego 6/7/8
- Willa, ul. Bagatela 24
- Willa "Julia", ul. Warszawska 23
- Dworzec Kolejki Wąskotorowej z lat 1914r., ul. Wawerska 9
- Sąd (dawna Willa Racówka), ul. Czaplickiego 7
- Dom ul. Zamenhofa 4
- Dom, ul. Poniatowskiego 11
- Kasyno z lat 30. XX w. (planowano wtedy uruchomienie tu kasyna gry, ale ostatecznie w Polsce 1918-1939 tego typu hazard nie został zalegalizowany; w tym budynku była restauracja, obecnie szkoła średnia).
- cmentarz żydowski w Otwocku
- schron niemiecki z 1940 r.
- dom mieszkalny z 1924, róg ul. Zielnej i ul. Wyzwolenia
- dawny szpital przeciwgruźliczy
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół Rzymskokatolicki, dekanat otwocki i dekanat Otwock-Kresy:
- Otwock – parafia pw. św. Wincentego á Paulo (1911);
- Otwock – parafia księży Pallotynów pw. Zesłania Ducha Świętego (1989)
- Otwock – parafia bł. Ignacego Kłopotowskiego (2005);
- Otwock Świder Zachodni – parafia pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus (1950);
- Otwock Kresy – parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski (1978);
- Otwock Śródborów – parafia pw. Niepokalanego Serca Maryi (1983);
- Otwock Świder Wschodni – parafia pw. Matki Boskiej Częstochowskiej (1985);
- Otwock Wólka Mlądzka – parafia pw. św. Józefa Oblubieńca NMP (1987);
- Otwock Ługi – parafia pw. Miłosierdzia Bożego (1989);
- Otwock Mlądz – parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy (1992);
- Kościół Chrześcijan Baptystów
- Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu
Edukacja
Europejskie Centrum Kształcenia Pascal w Otwocku Pascal Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Pascal Policealna Szkoła Zawodowa
Szkoły wyższe- Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Nauk Społecznych
- Liceum Ogólnokształcące im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
- Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego
- Katolickie Liceum im. Królowej Jadwigi
- Zespół Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych im. Stanisława Staszica
- Technikum nr 2 (zespół szkół nr 2)
- Gimnazjum Miejskie nr 1 im. batalionu „Zośka”
- Gimnazjum Miejskie nr 2 im. Ireny Sendlerowej
- Gimnazjum Miejskie nr 3 im. Tomasza Morusa
- Gimnazjum Miejskie nr 4 im. Józefa Piłsudskiego
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Władysława Stanisława Reymonta
- Szkoła Podstawowa nr 5 im. Jadwigi Korczakowskiej
- Szkoła Podstawowa nr 6 im. Michała Elwira Andriollego
- Szkoła Podstawowa nr 8 im. gen. Juliana Filipowicza
- Szkoła Podstawowa nr 9 im. Jana Pawła II
- Szkoła Podstawowa nr 12 im. Kornela Makuszyńskiego
- Szkoła Podstawowa Niepubliczna nr 56
- Szkoła Podstawowa Niepubliczna nr 96 i Społeczne Gimnazjum nr 1 im. Świętej Rodziny
Sport
W mieście działa od 1924 roku klub piłkarski Start Otwock, w sezonie 2008/2009 występujący w II lidze, w grupie wschodniej.
- KS Vulcan 98
- KS Vulcan
- Otwocki Klub Sportowy (OKS)
Turystyka
W mieście działa od 1963 r. Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Michała Elwiro Andriollego. Otwocki PTTK obecnie zajmuje się prowadzeniem:
- Centrum Informacji Turystycznej,
- Pracowni Krajoznawczej,
- konserwacją i znakowaniem szlaków turystycznych,
- gromadzeniem materiałów dotyczących historii regionu otwockiego, szeroko rozumianej tematyki grobownictwa wojennego i związanych z szlachecką przeszłością regionu.
Transport i komunikacja
- drogowy:
- droga krajowa 17, tzw. Szosa Lubelska
- droga wojewódzka 801, czyli Wał Miedzeszyński
- ulica lokalna przez Wawer, połączenie z węzłem Trasy Siekierkowskiej i Łazienkowskiej
- kolejowy:
- Szybka Kolej Miejska oraz Koleje Mazowieckie zapewniające częste połączenie Otwocka z Warszawą Zachodnią, przez Warszawę Śródmieście
- niektóre składy dalekobieżne relacji Warszawa – Lublin
Komunikacja miejska
Otwock jest częścią aglomeracji warszawskiej i sieć komunikacji miejskiej nadzoruje Zarząd Transportu Miejskiego.
Obecnie kursują tylko 4 linie:
- 702 (od 1956 jako 132, później jako liniaS (kurs w kierunku Świdry Wielkie), następnie od 1959 roku przekształcona w 202, zaś od 1985 jako 702)- trasa na terenie Otwocka: … – Mieszka I – Rycerka – Okrzei – Batorego – Matejki – Andriollego – Powstańców W-wy – Armii Krajowej – RATUSZ (z powrotem: Armii Krajowej – Filipowicza – Matejki –).
- 722 - trasa na terenie Otwocka: ... – Szosa Lubelska – ...
- N75 (nocna) - trasa na terenie Otwocka: ... – Kołłątaja – Świderska – Orla – Powstańców W-wy – Andriollego – Hoża – Karczewska – ...
- S1 (SKM) - trasa na terenie Otwocka: ... – Świder – OTWOCK
Historyczne linie komunikacji miejskiej:
- 220 - kursowała w latach: 1984-1985
- 250 - kursowała w latach: 1985-1991
- 251 - kursowała w latach: 1985-1991
- 720 - kursowała w latach: 1985 oraz 1991-1993
- 721 - kursowała w latach: 1985 oraz 1991-1993
- ŚWIDRY WIELKIE - kursowała w latach: 1966-1980 (linia sezonowa, kursująca w okresie letnim w dni wolne od pracy)
Historia kolejki wąskotorowej
W 1914 roku otwarto nowy odcinek trasy kolejki wąskotorowej WAWER – KARCZEW. Było to przedłużenie trasy kolejki jabłonowskiej istniejącej już wtedy 14 lat. Na odcinku otwockim pokrywała się z obecnymi ulicami: Turystyczną, Wawerską, Staszica, Karczewską.
Cała linia miała wtedy ponad 40 km: JABŁONNA II (Zegrzyńska) – Modlińska – Jagiellońska – zjazd nad Wisłę – bulwar wiślany – Warszawa Most – bulwar wiślany – Zamoyskiego – Grochowska – Płowiecka – Wawer – Anin – Kaczy Dół – Borków – Radość – Falenica – Jarosław – Józefów – Świder – Otwock – KARCZEW.
Początkowo linia stawała się coraz bardziej atrakcyjna. Z czasem jednak napotykano na próby wycofania kolejki jabłonowskiej. Wielokrotnie też zawieszano kursowanie linii na niektórych odcinkach, ale głównie z przyczyn wojennych.
W 1952 wskutek likwidacji środkowej części trasy doszło do rozdzielenia linii na dwa oddzielne odcinki – północny (kursujący jeszcze do 1956 roku) oraz południowy. Ostatni, czterokilometrowy odcinek kolejki OTWOCK – KARCZEW zlikwidowano w 1963 roku.
Obecnie widać charakterystycznie daleko odsuniętą zabudowę po wschodniej stronie ul. Karczewskiej i Wawerskiej. To pozostałość po trasie kolejki. Zachował się też budynek stacji (Wawerska 9A/11).
Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie:
- Saint-Amand-Montrond
- Lennestadt
Znani otwocczanie
- Henryk Alber – gitarzysta, kompozytor.
- Jerzy Baczyński – redaktor naczelny i prezes tygodnika „Polityka”.
- Juliusz Burgin – działacz komunistyczny, funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, pułkownik LWP.
- Julia Duszyńska – pisarka.
- Anna Dydyńska-Paszkowska – harcerka, lekarz pediatra.
- Maciej Gołębiowski – aktor.
- Tomasz Grochoczyński – aktor.
- Anna Grodzka – polska działaczka społeczna, polityk i przedsiębiorca, założycielka i prezes Fundacji Trans-Fuzja, poseł elekt na Sejm VII kadencji.
- Krzysztof Janczak – aktor, piosenkarz.
- Joanna Kasperska – aktorka.
- Sebastian Kęska – piłkarz.
- Urszula Kielan – lekkoatletka, medalistka olimpijska.
- Maurycy Kochański – kierowca Formuły 3, czterokrotny Mistrz Polski.
- Mira Kubasińska – wokalistka.
- Tadeusz Andrzej Olszański – prawnik, politolog, publicysta.
- Anna Ostapińska – kostiumograf.
- Celek Perechodnik – autor wspomnień z II Wojny Światowej, wydanej pod tytułem „Spowiedź”
- Sława Przybylska – piosenkarka.
- Maciej Rock – dziennikarz, prezenter telewizyjny.
- Kamil Sipowicz – dziennikarz, historyk filozofii, malarz, rzeźbiarz, poeta, właściciel wytwórni fonograficznej Kamiling Co, partner Kory.
- Piotr Sommer – poeta, tłumacz, redaktor naczelny miesięcznika Literatura na świecie.
- Symcha Symchowicz – pisarz i poeta.
- Józef Szabłowski – rektor Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Nauk Społecznych w Otwocku.
- Roman Szczygieł – ksiądz.
- Kazimierz Śladewski – poeta.
- Tadeusz Ślusarski lekkoatleta, mistrz olimpijski w skoku o tyczce z Montrealu 1976.
- Paweł Wypych – samorządowiec, doradca prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
- Anna Grodzka- posłanka z ramienia Ruchu Palikota.
Władze miasta
Przewodniczący Rady Miasta:
- Dariusz Kołodziejczyk (od 2006-2010)
- Piotr Mateusz Kudlicki (od 2010)
Prezydenci Otwocka:
- Antoni Fedorowicz (1990-1994)
- Andrzej Zyguła (1994-1998)
- Sławomir Dąbrowski (1998-2001)
- Krzysztof Boczarski (2001-2002)
- Andrzej Szaciłło (2002-2006)
- Zbigniew Szczepaniak (od 2006)
Kody pocztowe w gminie Otwock (wyświetlono 2/2)
Wtyczki społecznościowe
Komentarze o Gminie Otwock
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-19 10:46:41