Prażmów (województwo mazowieckie)

Prażmów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Prażmów.

Historia

Prażmów jako ośrodek parafii, zorganizowany wokół kościoła pod wezwaniem św. Wita, wymieniony jest w księdze czerskiej w roku 1406 i 1428. Parafia do ostatniego rozbioru Polski należała do diecezji poznańskiej i leżała w granicach powiatu grójeckiego w Ziemi Czerskiej. Parafia była bardzo rozległa (19 wsi). W roku 1452 wydzielono z niej 4 wsie dla nowo powstałej parafii w Pieczyskach. Patronat parafii należał do Belinów Prażmowskich.

Wieś Prażmowo była gniazdem rodziny Prażmowskich, herbu Belina, którzy mieli ją w posiadaniu w latach 1468 -1768. Z tego rodu wywodzili się:

• Jakub Prażmowski,
• Michał Prażmowski,
• Wawrzyniec Prażmowski,
• Andrzej Prażmowski,
• Mikołaj Prażmowski,
• Wojciech Prażmowski,
• Samuel Jerzy Prażmowski,
• Franciszek Prażmowski.

Podczas wizyty biskupa poznańskiego Goślickiego w roku 1603 pleban Stanisław z Międzychodu posiadał dokument z roku 1532, w którym Aleksy Cieciszowski zapisał pewną sumę na rzecz kościoła. W tym czasie kościół w Prażmowie był drewniany, w dobrym stanie i pod wezwaniem św. Wita, miał cztery ołtarze. Kolatorami kościoła byli Prażmowscy, (Wawrzyniec, Piotr i Adam). Kościół otrzymywał dochód z folwarku w Prażmowie oraz dziesięciny z Prażmowa, Wągrodna i kilku innych wsi. Przy parafii była szkoła dla której na utrzymanie były przeznaczone dziesięciny ze wsi Żyrowo, Żyrowko i Słonawy (osiem złotych, które był zobowiązany zbierać pleban i oddawać je rektorowi szkoły). Parafia należała do dekanatu piaseczyńskiego.

Drewniany kościół spłonął w 1656 r. Murowany kościół w stylu klasycystycznym wybudowano na początku XIX w. Dwa ołtarze boczne sprowadzono w 1818 r. z kościoła jezuitów w Warszawie, natomiast ołtarz wielki pochodzi ze zburzonego w 1859 r., w Warce, zrujnowanego kościoła dominikanów.

W XIX w. wieś należała do rodziny Ryxów. Pierwszym właścicielem wsi pochodzącym z tej rodziny był Franciszek Ryx. W okolicy wsi w czasie powstania styczniowego doszło do bitwy oddziału Władysława Grabowskiego z rosyjskim wojskiem pod dowództwem gen. Mikołaja Mellera-Zakomelskiego. Na prażmowskim cmentarzu znajduje się pamiątkowa mogiła ku czci poległych tam powstańców ufundowana przez osobę mieszkającą na emigracji w Stanach Zjednoczonych.

Do roku 1867 – Gmina miała siedzibę w Prażmowie, później w Wągrodnie. Następnie do 2008 roku w Woli Prażmowskiej.

Zachowały się dwa dwory (w jednym ośrodek zdrowia – to dawny dwór Ryxów z XIX w – 1820 r. z parkiem). W wsi jest szkoła podstawowa i gimnazjum, ośrodek zdrowia, biblioteka publiczna.

Kościół pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu, należy do dekanatu tarczyńskiego, archidiecezji warszawskiej.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie warszawskim.

Od 1 września 2008 miejscowość jest siedzibą gminy Prażmów (wcześniej siedzibą była Wola Prażmowska).

Zobacz też

• Prażmów
• Prażmowo