Gąbin

Gąbin – miasto w woj. mazowieckim, w południowej części powiatu płockiego, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Gąbin. Miasto położone jest nad rzeką Nidą, niedaleko Wisły, w odległości około 100 km od Warszawy i Łodzi.

Krzyżują się tu drogi wojewódzkie z Płocka i Żychlina (574) oraz z Łącka i Sochaczewa (577). W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. płockiego.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 4053 mieszkańców.

Demografia

Największą populację Gąbin odnotował w 1997 r. – wg danych GUS 4348 mieszkańców.

Historia

• 1215 pierwsze wzmianki,
• 1322 wymieniony jako miasto,
• 1437 prawa miejskie potwierdzone przez księcia Siemowita V,
• XV-XVI w. ośrodek sukienniczy,
• 1564 w Gąbinie było 2100 mieszkańców i 354 domów,
• XVII w. zniszczenie miasta w czasie wojen szwedzkich,
• 1793 w zaborze pruskim,
• 1807 w Księstwie Warszawskim,
• 1815 w Królestwie Polskim,
• 1815-45 ośrodek administracji carskiej, później przeniesiony do Kutna,
• I połowa XIX w. powstają zakłady włókiennicze,
• 1939 znaczna część zabudowań Gąbina spłonęła w czasie bombardowania niemieckiego,
• 1939-45 wcielony do III Rzeszy, zagłada mniejszości żydowskiej, egzekucje, zniszczenie miasta, wprowadzenie nazistowskiej nazwy okupacyjnej przez administrację niemiecką (niem. Gombin 1943-1945)
• 1970 (10 lipca) katastrofa samolotu Lim-2R z 32 PLRTiA z Sochaczewa w odległości 1 km na południowy zachód od miasta. W wyniku katastrofy śmierć poniósł ppor. pil. Adam Harabasz.
• 1974 koło Gąbina postawiono najwyższy na świecie Maszt radiowy w Konstantynowie o wysokości 646 m, który zawalił się wskutek nieodpowiedniej eksploatacji i zerwaniu się lin pomocniczych podczas konserwacji w 1991 r.

Znani Gąbinianie

• Felicjan Sławoj Składkowski – ostatni premier II Rzeczypospolitej
• Tadeusz Penkala - krystalograf i mineralog
• Rajzla Żychlińska - poetka żydowskiego pochodzenia
• Adam Struzik - polski polityk i samorządowiec, lekarz
• Michał Pietrzak - prawnik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
• Mirosława Jastrzębska - polska uczona, etnograf, kustosz w Muzeum Regionalnym w Tomaszowie Mazowieckim
• Abraham Gombiner - żydowski filozof, cadyk, asystent rabina kalijskiego, dajan
• Wojciech Jasiński - polski polityk, prawnik
• Beata Matuszewska - wokalistka zespołu Bayer Full

Oświata

• Przedszkole im. Króla Maciusia I
• Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej
• Gimnazjum im. Jana Pawła II
• Zespół Szkół im. Stanisława Staszica
• Szkoła Muzyczna I stopnia

Atrakcje turystyczne

• Klasycystyczny ratusz zbudowany w 1824 r. na miejscu spalonego w 1808 r. XVIII-wiecznego. Ciekawostką są dwie niesymetryczne fasady. Obecnie w budynku znajduje się siedziba Urzędu Miasta i Gminy.
• Kamienice na Starym Rynku, w tym najstarsza z 1809 r. w której urodził się Felicjan Sławoj Składkowski (obecnie siedziba Muzeum Ziemi Gąbińskiej).
• układ urbanistyczny, drewniana zabudowa.
• Grób Nieznanego Żołnierza.
• kaplica grobowa rodziny Tarczyńskich
• zespół cmentarza ewangelickiego (w tym zabytkowe ogrodzenie i stróżówka)
• cmentarz żydowski z XIX wieku
• kościół ewangelicki – pastorówka
• Szkoła ul. Kościuszki 1
• poczta konna
• strażnica pożarna
• młyn parowy z lat 20. XX wieku
• granica miasta przylega do otuliny Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego.

Warunki klimatyczne

Gąbin znajduje się na obszarze o najmniejszym w Polsce opadzie rocznym – 500 mm. Średnia roczna temperatura wynosi 8 °C. Średnia temperatura najcieplejszego miesiąca 18,7 °C najchłodniejszego – 2,8 °C. Okres wegetacyjny trwa 210-220 dni.

Średnie roczne zachmurzenie na obszarze miasta jest nieco większe od przeciętnego dla Polski.

Miasta partnerskie

• Saint-Barthélemy-d'Anjou (Francja)

Zobacz też

• Synagoga w Gąbinie
• Cmentarz żydowski w Gąbinie
• Maszt radiowy w Konstantynowie