Ocena internautów miejscowości Przasnysz
Średnia ocena: 4.4
liczba ocen: 11
Ilość ulic: 178
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 53.016998
Współrzedne geograficzne E: 20.882999
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 29
Liczba ludności: 16819
Gęstość ludności: 668 os./km²
Powierzchnia: 25,16 km²
Rodzaj gminy: miejska
SIMC: 0966398
TERC: 1141922011
Tablice rejestracyjne: WPZ
Dzielnica: Ruda
Przasnysz – miasto i gmina miejska w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, nad Węgierką. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa ostrołęckiego.
Miasto leżące na północnym Mazowszu ma połączenia drogowe z Warszawą, Olsztynem, Ostrołęką, Działdowem, Ciechanowem, Makowem Mazowieckim i Mławą. Przez Przasnysz przechodzą drogi: krajowa nr 57 i wojewódzkie nr 544 i nr 617. Na wschód od miasta znajduje się lotnisko Aeroklubu Północnego Mazowsza.
Według danych z 2 stycznia 2012 miasto miało 17 671 mieszkańców.
Według danych z roku 2002 Przasnysz ma obszar 25,16 km², w tym:
Miasto stanowi 2,07% powierzchni powiatu.
III Rzeczpospolita
I kadencja (1990-1994) –
II kadencja (1994-1998) – Stanisław Nowicki
III kadencja (1998-2002) – Zenon Aleksy Lendzion
IV kadencja (2002-2006) – Zenon Aleksy Lendzion
V kadencja (2006-2010) – Waldemar Marek Trochimiuk
VI kadencja (2010-2014) – Waldemar Marek Trochimiuk
III Rzeczpospolita
I kadencja (1990-1994) –
II kadencja (1994-1998) –
III kadencja (1998-2002) – Zdzisław Zdziarski
IV kadencja (2002-2006) – Zenon Waldemar Wojda
V kadencja (2006-2010) – Zbigniew Sztuc
VI kadencja (2010-2014) – Piotr Jeronim
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Przasnysza pochodzą z przełomu epoki brązu i żelaza (ok. 700 p.n.e.).
W XIII w. na terenie Przasnysza, nad rzeką Węgierką, funkcjonowała osada targowa. Stał tu również dwór myśliwski książąt mazowieckich, którego opis zamieścił Henryk Sienkiewicz w Krzyżakach .
Nazwa miasta wg ludowych przekazów pochodzi od młynarza Przaśnika, który ugościł zbłąkanego na polowaniu księcia Konrada I mazowieckiego i otrzymał następnie tytuł szlachecki wraz z okolicznymi ziemiami.
Szybki rozwój zawdzięczał Przasnysz korzystnemu położeniu na pograniczu dwóch ważnych pod względem gospodarczym terenów – Równiny Kurpiowskiej i rolniczej Wysoczyzny Ciechanowskiej. 10 października 1427 Przasnysz uzyskał od księcia mazowieckiego Janusza I Starszego przywilej miejski na prawie chełmińskim.
Największy rozkwit miasta nastąpił w wieku XVI, zwłaszcza po wcieleniu w 1526 Mazowsza do Korony. Administracyjnie Przasnysz wchodził w skład Ziemi Ciechanowskiej jako stolica rozległego powiatu. Lustracja dóbr królewskich z 1564 wykazała 689 domów w mieście i na przedmieściach oraz przeszło 500 rzemieślników różnych profesji:
Przasnysz był wówczas trzecim ośrodkiem miejskim Mazowsza po Warszawie i Płocku, liczył wg zaginionej dziś Kroniki klasztoru bernardynów 14 tysięcy mieszkańców, ale liczba ta jest zapewne znacznie przesadzona (współczesne szacunki historyków mówią raczej o 4-5 tysiącach). W opinii Jędrzeja Święcickiego było to miasto wielkie, sławne jarmarkami na woły, wg Aleksandra Gwagnina – miasto szerokie, kamiennym budowaniem sławne.
W 1576 Przasnysz stał się siedzibą starostwa niegrodowego. W 1648 starostwo przasnyskie otrzymał w nagrodę obrońca Zbaraża książę Jeremi Wiśniowiecki.
Kres świetności miasta położył wielki pożar w 1613, zarazy, a miary nieszczęść dopełnił najazd Szwedów. 26 stycznia 1657 po zwycięskiej potyczce z oddziałem brandenburskim stoczonej w rejonie Chorzel pojawił się w Przasnyszu Stefan Czarniecki, ale już 1 lutego zmuszony był się stąd wycofać pod naporem przeważających sił Szwedów dowodzonych przez Stenbocka. Wojska szwedzkie stacjonowały w Przasnyszu 11 dni.
Upadek Przasnysza okazał się niezwykle długotrwały. Dopiero w 2 poł. XVIII w. miasto zaczęło się ponownie rozwijać. W czasie Konfederacji Barskiej w okolicach Przasnysza mieściła się baza wypadowa oddziału konfederatów słynnego Kozaka Józefa Sawy-Calińskiego, wybitnego dowódcy, który po dostaniu się do niewoli rosyjskiej po bitwie pod Szreńskiem, zmarł z ran i został pochowany w okolicach Przasnysza w 1771.
13 marca 1794 stanął w Przasnyszu na czele zbuntowanej I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej gen. Antoni Madaliński, który swym marszem z Ostrołęki do Krakowa dał sygnał do wybuchu powstania kościuszkowskiego. Madaliński zaciągnął tu oddziałek Kurpiów, formując z nich jednostkę strzelców pieszych.
Po klęsce insurekcji kościuszkowskiej i trzecim rozbiorze Polski (1795) Przasnysz znalazł się w składzie monarchii pruskiej jako siedziba rozległego powiatu obejmującego m.in. Ciechanów.
30 stycznia 1807 w Przasnyszu zatrzymał się Napoleon I Bonaparte.
W latach 1807-1815 Przasnysz wchodził w skład Księstwa Warszawskiego, następnie Królestwa Polskiego.
W 1863 powstańcy stoczyli w okolicach miasta kilka potyczek z oddziałami wojsk rosyjskich. 14 listopada 1863 w Przasnyszu dokonano publicznej egzekucji jednego z dowódców powstańczych Stefana Cieleckiego "Orlika" , wziętego do niewoli w czasie bitwy pod wsią Osówka.
W 2. połowie XIX w. nastąpił szybki rozwój Przasnysza. Działało tu kilka małych zakładów przemysłowych. Z końcem XIX w. władze wojskowe przystąpiły do budowy koszar przy ul. Makowskiej. W 1910 Przasnysz liczył 10,5 tys. mieszkańców.
W czasie I wojny światowej, w listopadzie i grudniu 1914 pod Przasnyszem toczyły się ciężkie walki pomiędzy wojskami rosyjskimi i niemieckimi. Miasto wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk. 24 lutego 1915 Przasnysz został zajęty przez Niemców, ale już 27 lutego zostali oni wyparci przez oddziały rosyjskie z I i II Korpusu Syberyjskiego.
13 lipca 1915 w obecności przybyłego feldmarszałka Paula von Hindenburga grupa gen. Gallvitza uderzyła na Przasnysz. Po wielogodzinnych walkach, 14 lipca Rosjanie opuścili miasto. W wyniku działań wojennych zniszczeniu uległo 70% zabudowy Przasnysza.
W sierpniu 1920 w okolicach Przasnysza miały miejsce wyjątkowo zacięte walki z bolszewicką 15 Armią. Przez dwa tygodnie miasto było okupowane przez wojska sowieckie. Wyzwolenie Przasnyszowi przyniósł 21 sierpnia 202 Pułk Piechoty ze składu Dywizji Ochotniczej płk. Adama Koca.
W okresie międzywojennym Przasnysz był stolicą powiatu w województwie warszawskim. W pierwszych latach niepodległości trwała odbudowa miasta ze zniszczeń wojennych. Przasnysz otrzymał wiele budowli użyteczności publicznej: elektrownię, gimnazjum i szkołę powszechną, szkołę rolniczą, teatr miejski, stadion i dom sportowy. Głównym zajęciem ludności Przasnysza było nadal rolnictwo, rzemiosło oraz drobny handel. W 1938 Przasnysz liczył 8 tys. mieszkańców, w tym ok. 3 tys. Żydów.
W pierwszych dniach września 1939 pod Przasnyszem ciężkie boje toczyła Mazowiecka Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. Jana Karcza. Po klęsce wrześniowej Niemcy włączyli powiat przasnyski do Rzeszy. Ludność żydowska została wysiedlona, a następnie wymordowana w obozach zagłady. W klasztorze kapucynek utworzono obóz pracy przymusowej, zakonnice zaś i pasjonistów z pobliskiego klasztoru męskiego wywieziono do obozu koncentracyjnego Soldau (KL) w Działdowie. W okresie okupacji hitlerowskiej w rejonie Przasnysza aktywną działalność prowadziły organizacje konspiracyjne i oddziały partyzanckie, gł. AK i NSZ. 17 czerwca 1942 Niemcy rozstrzelali za miastem 20 zakładników. 17 grudnia tegoż roku w publicznej egzekucji w rynku powieszono 5 członków sztabu Obwodu ZWZ-AK.
Wkrótce po zajęciu miasta przez wojska sowieckie 18 stycznia 1945 NKWD rozpoczęła masowe aresztowania i deportacje polskich patriotów. W latach 1945-51 w okolicach Przasnysza działały liczne oddziały zbrojne antykomunistycznego podziemia. W latach 60. rozpoczął się szybki rozwój miasta, zahamowany w wyniku reformy administracyjnej z 1975.
Z dniem 1 stycznia 1999 Przasnysz został siedzibą powiatu w województwie mazowieckim.
W okresie okupacji hitlerowskiej rozebrane zostały:
Po II wojnie światowej ich los podzielił XIX-wieczny kościół ewangelicki.
Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisane są obiekty:
W Przasnyszu działa 1 centrum handlowe, 5 dyskontów spożywczych oraz 1 market elektroniczny.
Największe zakłady produkcyjne – Kross SA, ABB ZWAR SA.
Miasto posiada 3 parafie rzymskokatolickie, skupione wokół dekanatu przasnyskiego. W Przasnyszu są także 4 zgromadzenia zakonne tj. ojcowie pasjoniści, siostry klaryski kapucynki, Siostry Pasjonistki Św. Pawła od Krzyża oraz Siostry Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo.
– Legenda głosi, że książę Konrad mazowiecki, polując na zwierzynę, zabłądził w lesie i dotarł do Przaśnika, młynarza. Ten, nie wiedząc, kim jest nieznajomy, ugościł go u siebie. Następnego poranka, kiedy księcia znalazł jego orszak, Konrad w podzięce nadał Przaśnikowi liczne ziemie oraz osadę nazwał Przasnyszem.
Dane z 30 czerwca 2004:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 17 110 | 100 | 8862 | 51,8 | 8248 | 48,2 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 680 | 352,2 | 327,8 |
Dane historyczne | ||
---|---|---|
Rok | Ludność | Zm., % |
1910 | 10 500 | – |
1921 | 6340 | –39,6% |
1938 | 8000 | 26,2% |
1997 | 17 552 | 119,4% |
1998 | 17 556 | 0% |
2006 | 17 823 | 1,5% |
2007 | 16 993 | –4,7% |
1910,1921,1938 1997,2007 – dane GUSu |
Władze miasta powołały 11 osiedli, będącymi jednostkami pomocniczymi gminy. Zarząd każdego osiedla jest wybierany na czteroletnią kadencję. Osiedla mieszkaniowe:
Przasnysz nie posiada stacji kolejowej – najbliższa taka stacja znajduje się w Ciechanowie, jest ona obsługiwana przez PKP-Intercity oraz Koleje Mazowieckie. Miasto posiada za to wiele połączeń autobusowych, obsługiwanych przez przedsiębiorstwa PKS Przasnysz, PKS Ciechanów, PKS Ostrołęka, PKS Warszawa, PKS Olsztyn, PKS Mława, PKS Mrągowo oraz przewoźników prywatnych. Przasnysz posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Warszawą, Ostrołęką, Ciechanowem, Olsztynem, Poznaniem, Płockiem, Mławą, Białymstokiem, Gdańskiem, Szczytnem, Mrągowem, Makowem Mazowieckim i in.
Najczęstsze połączenia są do Ciechanowa ( gdzie można przesiąść się na pociąg), Warszawy, Makowa Mazowieckiego oraz Ostrołęki.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 21:20:43