Menu
Home» » »

Powiat Radom - Informacje:

Liczba gmin: 1

Liczba miejscowosci: 1

Liczba kodów pocztowych: 15

Tablice rejestracyjne: WR

Populacja: 223110

Gęstość zaludnienia: 1 995,6 os./km²

Powierzchnia: 111,80 km²

Starostwo powiatowe:

Adres: ul. Jana Kilińskiego 30 26-600 Radom

Herb powiatu Radom:

Herb powiatu Radom

Radom

Radom – miasto na prawach powiatu w centralno-wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim nad rzeką Mleczną.

Największy ośrodek miejski w widłach Wisły i Pilicy. Czternaste co do wielkości miasto w Polsce. Siedziba powiatu radomskiego i kurii diecezji radomskiej.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 222 496 mieszkańców.

Historia

  • VIII-IX wiek – istnieje osada w dolinie rzeki Mlecznej (w rejonie dzisiejszego Starego Miasta)
  • 2. połowa X wieku – budowa grodu obronnego
  • 1155 – pierwsza pisana wzmianka o Radomiu w bulli papieża Hadriana IV
  • 1233 – pierwsza pisemna wzmianka o kasztelanie radomskim – Marku.
  • 2. połowa XIII wieku – Stary Radom otrzymał prawa średzkie
  • 1340 – Kazimierz III Wielki założył Nowy Radom
  • 1364 – Radom otrzymał prawo magdeburskie
  • 1360-1370 – Kazimierz Wielki funduje mury miejskie, zamek królewski, ratusz i kościół farny pod wezwaniem świętego Jana Chrzciciela
  • 1383 – na sejmie w Radomiu obrano Jadwigę, córkę Ludwika Węgierskiego, królem Polski
  • 1401 – w Radomiu zawarto unię wileńsko-radomską unię Polski z Litwą
  • 1469 – poselstwo czeskie ofiarowało w Radomiu koronę Władysławowi Jagiellończykowi
  • 1481 – w Radomiu zamieszkał drugi syn Kazimierza Jagiellończyka, królewicz Kazimierz (obecny patron miasta), który pod nieobecność przebywającego na Litwie ojca sprawował stąd rządy w Koronie
  • 1489 – na radomskim zamku wielki mistrz zakonu krzyżackiego Johann von Tieffen złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi
  • 1495 – w farze radomskiej syn Kazimierza Jagiellończyka – Fryderyk – odebrał insygnia kardynalskie.
  • 1505 – obradujący w Radomiu sejm uchwalił konstytucję Nihil novi oraz zatwierdził „Statut Łaskiego” – pierwszy zbiór praw państwa polskiego.
  • 1564 – według przeprowadzonej lustracji miasto liczyło 1800 osób, 180 domów, 14 jatek, 2 łaźnie i 2 młyny.
  • 1613 – Radom stał się siedzibą Koronnego Trybunału Skarbowego.
  • 1628 – miasto zostało zniszczone przez wielki pożar.
  • 1656 – podczas najazdu szwedzkiego, w Rynku, w domu nr 4 należącym do Adama Gąski kwaterował król szwedzki Karol X Gustaw.
  • 1660 – po opuszczeniu miasta przez Szwedów liczyło ono 395 mieszkańców i 37 domów
  • 1724 – August II Sas wydaje przywilej „De non tollerandis judaeis” mówiący o zakazie zamieszkiwania ludności żydowskiej w granicach miasta.
  • 1737-1756 – budowa Kolegium Pijarów, według projektu Antonio Solariego
  • 1763 – zniesienie Trybunału Skarbowego, Radom liczył 1370 mieszkańców i 137 budynków
  • 1767 – Karol Radziwiłł zawiązał w Radomiu konfederację reakcyjnej magnaterii i szlachty, uznającej rosyjski carat za gwaranta ustroju Rzeczypospolitej.
  • 1787 – Stanisław August Poniatowski powołał w Radomiu Komisję Dobrego Porządku.
  • 1795 – po III rozbiorze Polski Radom zostaje włączony do zaboru austriackiego i staje się siedzibą Cyrkułu, Komisji Obwodowej, Trybunału Cywilnego i Sądu Pokoju.
  • 1809 – Radom zostaje stolicą departamentu w Księstwie Warszawskim.
  • 1816 – powstaje województwo sandomierskie z siedzibą władz w Radomiu
  • 1817 – założenie pierwszej świeckiej szkoły elementarnej pod przewodnictwem Łukasza Raczyńskiego
  • 1819 – Fryderyk August Schnierstein otworzył zakład garbarski, zapoczątkowując przemysłowy rozwój miasta.
  • 1825-1827 – wzniesienie gmachu Komisji Województwa Sandomierskiego według projektu Antonio Corazziego
  • 1827 – z inicjatywy ks. Kazimierza Kłaczyńskiego powstaje Radomskie Towarzystwo Naukowe
  • 1844 – Radom został stolicą guberni radomskiej, której granice sięgają aż podkrakowskiego Miechowa
  • 1867 – miasto jako jedno z pierwszych w Królestwie otrzymało kanalizację; z guberni radomskiej wyłączone zostają południowe powiaty co daje początek guberni kieleckiej.
  • 1885 – uruchomienie linii kolejowej z Dęblina do Dąbrowy Górniczej
  • 1901 – uruchomienie w Radomiu jednej z pierwszych w Królestwie elektrowni oraz miejskiej sieci oświetleniowej
  • 1905 – w Radomiu w trakcie strajków doszło do starć pomiędzy robotnikami a oddziałami carskimi.
  • 1910 – w Radomiu powstaje klub sportowy RKS Radomiak Radom
  • 1911 – Radom liczył 51 934 mieszkańców.
  • 1918 – Radom wchodzi w skład administracyjny województwa kieleckiego aż do 1939 r.
  • 1918 – w Radomiu powstała Dyrekcja Okręgowa Kolei (w latach trzydziestych XX w. przeniesiona do Chełma, a następnie do Lublina)
  • 1921 – w Radomiu mieszkało 24.495 Żydów, stanowiąc 40% mieszkańców
  • 1926 – w Radomiu powstał klub sportowy RKS Broń Radom
  • 1933 – Radom uzyskał połączenie kolejowe z Warszawą.
  • 1936-1939 – Radom wszedł w skład Centralnego Okręgu Przemysłowego, powstały Fabryka Chemiczna, Fabryka Broni, gazownia miejska, fabryka telefonów, fabryka obuwia. W okresie tym powstał Teatr Rozmaitości, nawiązujący do tradycji teatru radomskiego z pierwszej połowy XIX w. oraz filia Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie – zalążek szkolnictwa wyższego w mieście.
  • 1938 – miasto liczyło 90 059 mieszkańców.
  • 1939-1945 – Radom był stolicą dystryktu radomskiego w Generalnym Gubernatorstwie.
  • 1941 – utworzenie przez Niemców getta, w którym zgromadzono 32 tys. Żydów
  • 1942-1944 – wywiezienie i wymordowanie radomskich Żydów w obozach zagłady; likwidacja getta
  • 1944 – po upadku powstania warszawskiego w Radomiu zorganizowany został tajny ośrodek nauczania Uniwersytetu Warszawskiego.
  • 1945, 16 stycznia – wkroczenie do Radomia jednostek Armii Czerwonej
  • 9 września 1945 oddziały Armii Krajowej Obwodu Kielecko-Radomskiego, pod dowództwem Stefana Bembińskiego „Harnasia” opanowały miasto, zdobyły więzienie i uwolniły aresztowanych żołnierzy AK.
  • 1946 Radom wchodzi w skład administracyjny województwa kieleckiego aż do 1975 r.
  • 1949 – w Radomiu powstaje Wieczorowa Szkoła Inżynierska NOT, która daje początek późniejszej Politechnice Radomskiej oraz Politechnice Świętokrzyskiej.
  • 1951 – powstała w Radomiu Oficerska Szkoła Lotnicza. 5 lat później trafiają tu legendarni piloci Polskiego lotnictwa: m.in. gen. Stanisław Skalski i płk Wacław Król.
  • do 1954 roku siedziba wiejskiej gminy Radom.
  • 1963 – ponowne zawiązanie Radomskiego Towarzystwa Naukowego.
  • 1975 – w wyniku reformy administracyjnej Radom odzyskał status stolicy województwa.
  • 1976, 25 czerwca – radomscy robotnicy rozpoczęli protest przeciw polityce rządu i PZPR, brutalnie stłumiony przez ZOMO (wydarzenia radomskie) – miasto stało się znanym ośrodkiem opozycji antykomunistycznej.
  • 1980 – 9 października powstaje Międzyzakładowy Komitet Załozycielski NSZZ „Solidarność” Ziemia Radomska z pierwszą siedzibą przy ul. Jacka Malczewskiego.
  • 1984 – powstało Międzyresortowe Centrum Naukowe Eksploatacji Majątku Trwałego – dzisiejszy Instytut Technologii Eksploatacji – jedna z wiodących placówek badawczych w kraju.
  • 1991, 4 czerwca – wizyta w Radomiu papieża Jana Pawła II
  • 1992, 25 marca – utworzenie diecezji radomskiej
  • 1996 – Radomska Wyższa Szkoła Inżynierska otrzymała rangę Politechniki Radomskiej.
  • 1999 – Radom jako stolica powiatu wchodzi w skład województwa mazowieckiego.
  • 2001, 18 października – Tragiczna śmierć 2 biskupa radomskiego Jana Chrapka.
  • 2002, 25 maja – kardynał Joseph Ratzinger, później papież Benedykt XVI, odwiedził Radom w związku ze święceniem Zygmunta Zimowskiego na biskupa.
  • 2004 – rozpoczęła się oczekiwana od kilkudziesięciu lat rewitalizacja Miasta Kazimierzowskiego.
  • 2005 – podpisanie w Radomiu porozumienia międzyregionalnego dotyczącego budowy drogi ekspresowej Wschód-Zachód S12
  • 2006, 22 kwietnia – inauguracja drugiego nawiedzenia kopii Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej w Radomiu, której przewodniczył kardynał Stanisław Dziwisz, 44 biskupów i tysiące wiernych przybyłych z diecezji radomskiej.
  • 2007 – podczas pokazów lotniczych AIR SHOW pierwszego września w czasie wykonywania swoich pokazów dwa samoloty się zderzyły w efekcie tego śmierć ponieśli dwaj piloci.
  • 2009 – podczas kolejnych pokazów AIR SHOW 30 sierpnia ginie dwóch białoruskich pilotów. Pilotowany przez nich Su-27 spada na ziemię w Małęczynie. Ministerstwo Obrony Białorusi nie zezwoliło na podanie opinii publicznej przyczyn katastrofy samolotu.

Środowisko naturalne

Położenie

Radom znajduje się w centralnej Polsce, w południowej części województwa mazowieckiego nad rzeką Mleczną. Historycznie położony jest w Małopolsce, w ziemi sandomierskiej. Zgodnie z fizyczno-geograficznym podziałem Kondrackiego miasto położone jest na Wzniesieniach Południowomazowieckich, gdzie większa część miasta położna jest na Równinie Radomskiej, natomiast północny kraniec na Równinie Kozienickiej.

Radom znajduje się na terenie o wysokościach od 130 do 207 m n.p.m.

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 111,80 km².

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Radomia
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie najwyższe temperatury -1 -1 4 12 17 22 23 23 19 13 5 2 12
Średnie najniższe temperatury -5 -7 -3 2 7 12 14 13 9 4 0 -2 4
Opady 58.4 43.2 33 33 30.5 73.7 88.9 61 38.1 35.6 45.7 63.5 604,5
Źródło: Weatherbase 14.12.2008

Nazwa miasta

Według legendy „O srebrnopiórym orle i radomskim grodzie” pewien młodzieniec trafił niesiony głodem do pięknej, zaklętej wioski. Drzewa, krzewy i rzeka szumiały jakby chcąc coś mu powiedzieć. Oczarowany tym pięknem wypowiedział „Rad dom bym tutaj zbudował”. To odczarowało wioskę. Jej mieszkańcy ugościli młodzieńca, a na tamtym miejscu wybudowano gród „Radom”.

W rzeczywistości Radom brzmiał pierwotnie Radom' (z miękkim m' – stąd dopełniacz: Radomia) i był przymiotnikiem dzierżawczym od imienia Radom (dopełniacz: Radoma), które to imię jest skrótem od imienia Radomir. Czyli Radom' oznaczał „gródRadoma” – tak jak Poznań to „gródPoznana”.

Architektura i urbanistyka

Place w Radomiu

  • Plac Dworcowy położony przy Dworcu PKP (skrzyżowanie ulic Traugutta, Poniatowskiego i Beliny-Prażmowskiego).
  • Plac Jagielloński położony po obu stronach ul. Kelles Krauza. Po jego południowej stronie istnieje park, który od północnej części oddziela ul. Kelles-Krauza. Przy placu znajduje się Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu.
  • Plac Kazimierza Wielkiego położony u zbiegu ulic Wałowej, Żeromskiego, Reja i Malczewskiego. Przy tym placu usytuowany jest zabytkowy kościół pw. Świętej Trójcy.
  • Plac Konstytucji 3 Maja: położony u zbiegu ulic Żeromskiego, Piłsudskiego i Focha. Centralnym miejscem placu jest kościół garnizonowy pw. św. Stanisława.
  • Plac ks. Romana Kotlarza plac usytuowany u zbiegu ulic Mireckiego, Okulickiego, Reja i Limanowskiego. Obok usytuowany jest park Stary Ogród oraz przepływa rzeka Mleczna.
  • Plac Małgorzatki położony między ulicą Traugutta i Narutowicza. Planowane jest przeprowadzenie przez ten plac połączenia ulicy Kościuszki i ulicy Piłsudskiego co polepszyłoby komunikację w tym rejonie.
  • Plac Matki Bożej Fatimskiej plac – rondo położony na skrzyżowaniu ulicy Słowackiego, alei Grzecznarowskiego oraz alei Wojska Polskiego.
  • Rynek: plac położony w samym „sercu” Miasta Kazimierzowskiego. Wpadają do niego ulice: Rwańska, Szewska, Wolność, Szpitalna, Żytnia oraz Grodzka. Przy placu położone jest m.in. Muzeum Okręgowe im. Jacka Malczewskiego, Dom Gąski i Esterki (obecnie Muzeum Sztuki Współczesnej), dawny Ratusz (obecnie Archiwum Państwowe). W centralnym miejscu placu ustawiony jest Pomnik Czynu Legionów.
  • Plac Stare Miasto usytuowany bardzo blisko najstarszego miejsca Radomia – grodziska „Piotrówka”. Położony jest na nim także najstarszy kościół Radomia, bo pochodzący z XIII w. kościół św. Wacława. Od placu odchodzi ulica Staromiejska, św. Wacława, Przechodnia oraz Asnyka.
  • Plac gen. Waltera położony jest u zbiegu ulic Grzecznarowskiego i Dowkonta. W centrum placu ustawiony jest pomnik łucznika. W najbliższym czasie najprawdopodobniej zmieni swoją nazwę z powodu dekomunizacji nazw ulic i placów.
  • Plac Zgody położony na skrzyżowaniu ulic Wieniawskiego i Szymanowskiego znajdujących się w peryferyjnie położonej dzielnicy miasta Pruszakowie.
  • Plac 72 Pułku Piechoty: plac usytuowany w kwartale między ulicami Malczewskiego, Wernera, Koszarową i Warzywną. Zlokalizowane jest tam mauzoleum płk. Dionizego Czachowskiego.

Miejsca i zabytki

Grodzisko Piotrówka Powstało ok. X w. Siedziba kasztelana radomskiego. Na podgrodziu rozciągała się osada rzemieślniczo-handlowa. Grodzisko zostało częściowo odrestaurowane w 2004 staraniem Społecznego Komitetu Ratowania Zabytków Radomia. Kościół św. Wacława Najstarsza a jednocześnie najbardziej tajemnicza budowla Radomia. Opierając się na niezachowanym do dziś napisie na kamieniu znalezionym w nawie kościelnej datowano go na 1216 lub 1276. W XIX w. popadł w ruinę. Odrestaurowany w latach 1978-1986. Kościół farny św. Jana Chrzciciela Kościół ufundowany przez Kazimierza Wielkiego. Wybudowany w latach 1360-1370 w stylu gotyckim. Kościół i klasztor oo. bernardynów Zespół kościelny ufundowany w roku 1468 przez króla Kazimierza Jagiellończyka wspólnie ze starostą radomskim, Dominikiem z Kazanowa. Całkowicie wymurowany do roku 1507. W skład zespołu wchodzi kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej i klasztor z unikalną kuchnią klasztorną. Zamek Królewski Wzniesiony w latach 1360-1370 staraniem Kazimierza Wielkiego. Później kilkukrotnie przebudowywany. Zrujnowany podczas potopu szwedzkiego doczekał się tylko częściowej odbudowy. Zachowane elementy zamku obejmują parter i podziemia tzw. „Domu Wielkiego”. W ostatnich latach staraniem Społecznego Komitetu Ratowania Zabytków Radomia przeprowadzono na zamku badania archeologiczne oraz częściową rekonstrukcję przypór. Mury miejskie Budowane wraz z zamkiem od 1364 przez Kazimierza Wielkiego. Posiadały ponad trzydzieści baszt oraz trzy bramy. Do dziś zachowały się fragmenty jednej z nich (tzw. „iłżeckiej”) oraz fragment murów wtopiony w południowe skrzydło Kolegium oo. Pijarów. Średniowieczna szkoła parafialna Odkryta zupełnie przypadkiem w 2005 podczas prac badawczych w zespole zabudowy na placu farnym. Niepozorna kamienica, która jak sądzono jest bezwartościową ruderą okazał się kryć pod warstwą tynku stare gotyckie mury. Planowane są kompleksowe prace archeologiczne, które pozwolą m.in. ustalić czas wzniesienia budowli. Kolegium oo. pijarów Wznoszone etapami począwszy od 1736 wg projektu A. Solariego. W latach międzywojennych siedziba Okręgowej Dyrekcji Kolejowej. Obecnie muzeum. Klasztor benedyktynek z kościołem św. Trójcy Fundowany w 1613. Zasadniczą część budowli wzniósł w latach późniejszych Tylman z Gameren. Wielokrotnie niszczony i odbudowywany. Ostatni raz w 1920 Ratusz Pierwotny, gotycki stał pośrodku rynku. Obiekt rozebrano w 1820. Nowy, neorenesansowy zbudowano wg projektu Henryka Marconiego w latach 1847-1848. W latach okupacji hitlerowskiej planowana była rozbiórka ratusza – na szczęście nie doszła do skutku. Kościół ewangelicko-augsburski w Radomiu Parafia ewangelicka powstała w 1826 roku na skutek napływu kolonistów ewangelickiego wyznania. W 1827 parafia odkupiła budynek teatru od Towarzystwa Dobroczynności. Po zakończonej przebudowie pierwsze nabożeństwo odprawiono 15 sierpnia 1828 roku. Parafia szybko się rozwijała. W 1893 odnotowano liczbę 5.000 wiernych. Dawny gmach komisji województwa sandomierskiego Wybudowany w 1825-1827 jako siedziba władz utworzonego w 1816 województwa sandomierskiego ze stolicą w Radomiu. Klasycystyczny, monumentalny, zaprojektowany przez Antonio Corazziego po dziś dzień pełni rolę siedziby władz wojewódzkich.Resursa Obywatelska Wybudowana w 1852 wg projektu Ludwika Radziszewskiego. W latach 1918-1939 siedziba Teatru Rozmaitości. Po wojnie przebudowana na kino. Obecnie siedziba Centrum Sztuki 'Resursa'. Rogatki Murowane, klasycystyczne, wzniesione w XIX w. przy głównych traktach wylotowych. Zachowały się dwie – przy dawnym przedmieściu lubelskim oraz warszawskim. Loża masońska Wzniesiona w połowie XIX w. w stylu, klasycystycznym. Obecnie siedziba Prokuratury Okręgowej.Stara elektrownia Pierwsza elektrownia w tzw. „Kongresówce”, wzniesiona w 1903. Obecnie przebudowywana na Centrum Sztuki Współczesnej. Stary Ogród Utworzony w 1820 roku w układzie promienistym. Założenie ogrodowe, poważnie zdewastowane w trakcie I wojny światowej uległo dużym przekształceniom. Trwa renowacja kompleksu parkowego. Cmentarz żydowski założony w 1837 roku. Ostatni pochówek odbył się w 1951 roku.Cmentarz rzymskokatolicki założony w 1812 roku, znajduje się przy jednej z głównych ulic Radomia, Limanowskiego.

Pomniki i miejsca pamięci narodowej

  • Pomnik Czynu Legionów
  • Pomnik Jana z Czarnolasu
  • Pomnik Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Pomnik Jacka Malczewskiego
  • Pomnik Jana Pawła II
  • Pomnik Fryderyka Chopina
  • Pomnik Jana Kilińskiego
  • Pomnik Matki Polki
  • Pomnik Łucznika
  • Pomnik Mauzoleum Dionizego Czachowskiego
  • Pomnik WINu
  • Pomnik Radomskich żydów

Zieleń miejska

Według publikacji z 2008 r. w obszarze miasta istnieją użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 6,9 ha.

Gospodarka

W końcu stycznia 2011 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Radomiu obejmowała ok. 21,9 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 22,7% do aktywnych zawodowo.

W Radomiu mieszczą się Fabryka Broni Łucznik, Zyszko Company Sp. z o. o., Komandor S.A., Jadar, Techmatik oraz wiele inne innych zakładów produkcyjnych. Poza tym Radom jest również siedzibą wielu firm usługowych, takich jak np. MNI Telecom S.A., Biuro Podróży "Alfa Star", eSky.pl

W mieście jest kilka centrów i galerie handlowe (Galeria Słoneczna, Galeria Gama, Galeria Rosa, Galeria Stokrotka, Galeria Feniks, Centrum Handlowe M1, Centrum Handlowe Echo, Centrum Handlowe E. Leclerc, Street Mall "Vis a Vis").

Ponadto Radom posiada 8 miejsc targowych.

Demografia

Edukacja

Radom jest w województwie mazowieckim największym po Warszawie ośrodkiem akademickim. W mieście znajduje się 10 szkół wyższych i 2 kolegia nauczycielskie.

Poza tym:

  • 11 zespołów szkół ponadgimnazjalnych
  • 13 liceów ogólnokształcących
  • 3 szkoły artystyczne
  • 22 gimnazja
  • 30 szkół podstawowych

Kultura

W mieście działa Radomskie Towarzystwo Naukowe.

Kina

  • Centrum Filmowe Helios – 5 sal
  • Multikino – 6 sal (Galeria Słoneczna)

Wcześniej działały jeszcze w Radomiu kina: Atlantic (wcześniej Bałtyk), Hel, Mega, Mewa, Odeon, Pokolenie, Przyjaźń i Walter. W planach jest budowa kolejnych dwóch multipleksów oraz uruchomienie po przerwie kina studyjnego.

  • Resursa Obywatelska – Klub Dobrego Filmu (pokazy specjalne)

Filharmonia

  • Radomska Orkiestra Kameralna

Teatry

  • Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego
  • Teatr Poszukiwań w Ośrodku Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” w Radomiu

Muzea

  • Muzeum im. Jacka Malczewskiego
  • Muzeum Wsi Radomskiej
  • Muzeum Sztuki Współczesnej
  • Muzeum Harcerstwa Ziemi Radomskiej
  • Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia"
  • Galeria Dziedzictwa Kulturowego Miasta Radomia
  • Muzeum Diecezjalne

Domy Kultury

  • Miejski Ośrodek Kultury „Amfiteatr” w Radomiu ul. Parkowa 1
  • Młodzieżowy Dom Kultury im. Heleny Stadnickiej
  • Dom Kultury „Południe”
  • Dom Kultury „ Borki”
  • Dom Kultury „Idalin”

Lokalne środki przekazu

  • TVP Warszawa – oddział w Radomiu
  • Telewizja Dami (kanał dostępny w sieci kablowej Vectra oraz poprzez internet)
  • Praca Radom TVI – intenetowa telewizja Powiatowego Urzędu Pracy
  • TV Radom – prywatna internetowa telewizja o Radomiu

Lokalne rozgłośnie radiowe:

  • Radio Rekord
  • Radio Plus Radom
  • Radio Eska Radom
  • Radio dla Ciebie
  • RMF Maaxxx Kielce/Radom

Gazety radomskie ukazujące się regularnie:

  • Anonse – Gazeta Bezpłatnych Ogłoszeń
  • Gazeta Wyborcza
  • Echo Dnia
  • Życie Radomskie
  • Nasze Miasto
  • 7 Dni – tygodnik
  • Tygodnik Radomski
  • Mój Radom – Miejska Gazeta Internetowa
  • Teraz Radom – bezpłatny tygodnik
  • Panorama Radomska – bezpłatny tygodnik
  • Salt@Pepper – lifestyle’owy bezpłatny miesięcznik
  • OK!magazyn – pierwsze kolorowe czasopismo lifestyle, bezpłatny miesięcznik wydawany od 2008 roku
  • Oko na miasto – bezpłatny tygonik
  • CoolturalnyRadom.pl - Radomskie Wiadomości Kulturalne w Internecie

Sport

Początkiem historii sportu radomskiego jest rok 1910, kiedy to po uzyskaniu oficjalnego pozwolenia od władz carskich powstało Radomskie Towarzystwo Sportowe. Posiadało ono pięć sekcji: piłki nożnej (pod nazwą „Kordian”), kolarską, tenisową, łyżwiarską i gimnastyczną („Sokół”).

Wspólnoty religijne


Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i wspólnoty wyznaniowe:

  • Kościół Rzymskokatolicki - siedziba diecezji radomskiej, oraz 35 parafii, podzielonych na 5 dekanatów, to jest: Radom-Centrum, Radom-Wschód, Radom-Zachód, Radom-Północ, Radom-Południe.
  • Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – parafia i cerkiew w Radomiu
  • Kościół Ewangelicko-Augsburski – parafia i kościół w Radomiu
  • Kościół Chrześcijan Baptystów – zbór w Radomiu
  • Wspólnota Kościołów Chrystusowych – zbór w Radomiu
  • Kościół Chrystusowy – zbór w Radomiu
  • Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej – zbór w Radomiu
  • Kościół Boży – zbór Jezusa Chrystusa w Radomiu
  • Wspólnota Chrześcijańska "Golgota" w Radomiu
  • Protestancki związek wyznaniowy
  • Kościół Adwentystów Dnia Siódmego – zbór w Radomiu
  • Świadkowie Jehowy – zbory w Radomiu

Ponadto w Radomiu mieszkają przedstawiciele następujących wyznań:

  • Kościół Starokatolicki Mariawitów – parafia w Wierzbicy
  • Kościół Polskokatolicki – parafia w Studziankach Pancernych
  • Lectorium Rosicrucianum
  • Ośrodek Misyjny (Karma Kagyu)
  • Radomska Grupa Medytacyjna buddyzmu Diamentowej Drogi

Administracja i polityka

Radom jest miastem na prawach powiatu. Mieszkańcy wybierają do swojej Rady Miejskiej w Radomiu 28 radnych. Organem wykonawczym jest prezydent miasta. Siedziba władz znajduje się przy ul. Jana Kilińskiego.

W Radzie Miejskiej w Radomiu działają następujące kluby radnych: Prawo i Sprawiedliwość, Radomianie Razem, Platforma Obywatelska, Porozumienie Lewicy oraz Stowarzyszenie Kocham Radom.

Radom jest członkiem Związku Miast Polskich.

Miasto jest także siedzibą starostwa powiatu radomskiego.

Pomimo utraty funkcji administracyjnej stolicy województwa w 1999 r., w Radomiu funkcjonuje wiele instytucji o regionalnym znaczeniu. Mieści się tu wojewódzki urząd skarbowy, wydział zamiejscowy wojewódzkiego sądu administracyjnego, sąd okręgowy wraz z prokuraturą okręgową, delegatura urzędu wojewódzkiego i urzędu marszałkowskiego. Ponadto ma tu siedzibę Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych i delegatura Instytutu Pamięci Narodowej.

Prezydenci Radomia

Przewodniczący rady miejskiej

Prezesi rady miejskiej okresu II RP:

  • 1919-1927: Maria Kelles-Krauz (PPS)
  • 1927-1928: Stanisław Kelles-Krauz (PPS, od 1928 senator RP)
    • 1927: wiceprezes Ludwik Brylant (Lista Nr 6, Związek Rzemieślników i Lokatorów Żydowskich, tzw. folkiści)
    • 1927-1930: wiceprezes Morduch Kotler (Lista Nr 6, Związek Rzemieślników i Lokatorów Żydowskich, tzw. folkiści)
  • 1930-1934: brak rady miejskiej decyzją Ministra Spraw Wewn. Felicjana Składkowskiego
  • 1934-1939: obradom rady przewodniczył prezydent miasta

Przewodniczący okresu III RP:

  • 1991-1994: Ryszard Fałek
  • 1994-1997: Jan Rejczak (od 1997 poseł RP)
  • 1999-2002: Zygmunt Jacek Nita (SLD)
  • 2002-2006: Tadeusz Derlatka (Radomianie Razem)
  • 2006: Ryszard Fałek (PiS; od grudnia 2006 wiceprezydent miasta)
  • 2006-2007: Wojciech Skurkiewicz (PiS; od 2007 senator RP)
  • 2007- Dariusz Wójcik (PiS)

Sekretarze rady miejskiej

Sekretarze okresu II RP:

  • 1919-1923: Jechiel vel Hilary Frenkiel (Lista Nr 6, tzw. syjoniści)
  • 1923-1927: Ludwik Brylant (Lista Nr 3, Związek Rzemieślników i Lokatorów Żydowskich, tzw. folkiści)
  • 1926-1927: Abram Mojżesz Rottenberg (LIsta Nr 6, Zjednoczone Stronnictwa Żydowskie)
  • 1927-1930: Chaim Marek Finkielsztajn (Lista Nr 3, Poalej Syjon-Lewica)
  • 1927-1930: Lejzor Symcha Finkielsztajn (Lista Nr 13, Żydowski Zjednoczony Komitet Wyborczy)

Sekretarze okresu III RP:

  • 2002-2006: Włodzimierz Dłużewski
  • 2006- Rafał Czajkowski

Parlamentarzyści

Mieszkańcy wybierają posłów na Sejm z okręgu wyborczego nr 17.

Podział administracyjny

W Radomiu nie istnieje oficjalny podział na dzielnice. MZDIK pracuje nad nowym podziałem który am wejść w życie w lutym 2012. Zwyczajowo miasto dzieli się na następujące dzielnice i osiedla:

  • Akademickie
  • Borki
  • Brzustówka
  • Długojów
  • Długojów Górny
  • Dzierzków
  • Firlej
  • Glinice
  • Godów
  • Gołębiów
  • Gołębiów 2
  • Halinów
  • Huta Józefowska
  • Idalin
  • Janiszpol
  • Janów
  • Jeżowa Wola
  • Józefów
  • Kaptur
  • Kierzków
  • Kolonia Janiszpol
  • Koniówka
  • Kończyce
  • Kozia Góra
  • Krychnowice
  • Krzewień
  • Malczew
  • Malenice
  • Michałów
  • Mleczna
  • Młynek Janiszewski
  • Młodzianów
  • Nad Potokiem
  • Nowa Wola Gołębiowska
  • Nowiny Malczewskie
  • Obozisko
  • Osiedle XV-lecia
  • Planty
  • Południe
  • Potkanów
  • Prędocinek
  • Pruszaków
  • Rajec Komorniki
  • Sadków
  • Śródmieście
  • Stara Wola Gołębiowska
  • Ustronie
  • Wacyn
  • Wincentów
  • Wośniki
  • Wólka Klwatecka
  • Zamłynie
  • Żakowice

Transport

Kolejowy

Radom leży na skrzyżowaniu linii kolejowych prowadzących do Warszawy, Krakowa, Łodzi i Lublina. W mieście znajduje się dworzec kolejowy oraz 2 stacje: Radom Potkanów i Radom Wschodni.

Drogowy

Radom leży na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych drogowych i kolejowych łączących wschód z zachodem i północ z południem.

Przez Radom biegną trzy drogi międzynarodowe i krajowe:

Z Radomia do innych miejscowości prowadzą trzy drogi wojewódzkie:

Port lotniczy

W Radomiu znajduje się port lotniczy Radom-Sadków o wysokich parametrach technicznych, które jest aktualnie wykorzystywane głównie przez wojsko. Raz na dwa lata na lotnisku Radom-Sadków odbywają się największe w Polsce międzynarodowe pokazy lotnicze Air Show. Drugie lotnisko, będące siedzibą aeroklubu radomskiego znajduje się w podradomskim Piastowie. System komunikacji lotniczej Radomia uzupełnia lądowisko przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym.

Komunikacja miejska

Obecnie w ramach regularnej komunikacji miejskiej po Radomiu i kilku okolicznych gminach kursują 24 linie autobusowe oznaczone cyfrowo. Codziennie w ramach komunikacji miejskiej na ulice wyjeżdża około 130 autobusów. Średnia częstotliwość wszystkich linii w szczycie wynosi 20 minut. Organizatorem i regulatorem komunikacji miejskiej jest zakład budżetowy gminy – Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji. Komunikacja podmiejska obecnie jest obsługiwana przez wielu przewoźników prywatnych, a także spółki wykonujące przewozy w ramach sieci MZDiK.

Infrastruktura techniczna

  • Wodociągi:

Wg publikacji z 2008 r. w Radomiu do sieci wodociągowej podłączonych jest 98,46% ogółu mieszkań, a do sieci kanalizacji sanitarnej podłączonych jest 93,59% mieszkań.

  • Ciepłownictwo:

Wg danych z 2005 r. sieć ciepłownicza obejmuje swoim zasięgiem ponad 27 km² a to jest 24% powierzchni miasta. Jednakże system ten pokrywa wszystkie najgęściej zaludnione obszary miasta. W Radomiu istnieją 2 źródła ciepła: Ciepłownia „Południe” (o mocy 203,5 MW) oraz Ciepłownia „Północ” (116,3 MW).

  • Gospodarka odpadami:

Jeśli chodzi o odbiór odpadów komunalnych, Radom obsługiwany jest przez składowisko o łącznej powierzchni 20 ha, 93% składowanych odpadów stanowią odpady komunalne, pozostałe 7% odpady przemysłowe. Dodatkowo w sąsiedztwie wysypiska występuje kompostownia odpadów „zielonych” o powierzchni 3 ha.

  • Energia elektryczna:

Radom czerpie energie elektryczną z elektrowni Kozienice, skąd przesyłany jest do 2 stacji rozdzielczych w Kozienicach i Rożkach.

Obiekty nadawczo-transmisyjne:

  • Radom Komin CM Południe (Potkanów) – Radio Rekord; TV4
  • Radom Komin CM Północ (Komin Ciepłowni Miejskiej) – Radio Plus Radom
  • RON Radom Wacyn
  • maszt Radom Hotel Asystencki – Polskie Radio Euro – od lutego 2009 nadajnik wyłączony
  • Radom Iłża – Twoje Radio Iłża
  • Radom – Radio Eska (Radom)

Bezpieczeństwo

  • Mazowiecka Komenda Wojewódzka Policji w Radomiu
  • Crime Stoppers Radom
  • Delegatura ABW w Radomiu
  • Garnizon Radom

Honorowi obywatele Radomia

  • Antoni Czortek
  • Ignacy Daszyński
  • Mirosław Hermaszewski
  • Jan Paweł II
  • Maria Fołtyn
  • Piotr Klimuk
  • Leszek Kołakowski
  • Bolesław Limanowski
  • Edward Materski
  • Michaił Orłow
  • Kazimierz Paździor
  • Józef Piłsudski
  • Edward Śmigły-Rydz
  • Włodzimierz Sedlak
  • Tadeusz Sołtyk
  • Andrzej Wajda
  • Lech Wałęsa
  • Zygmunt Zimowski
  • Lech Kaczyński

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

  • Słowacja Bańska Bystrzyca
  • Dyneburg
  • Białoruś Homel
  • Chińska Republika Ludowa Huzhou
  • Niemcy Magdeburg
  • Rosja Oziory
  • Rumunia Ploeszti
  • Litwa Samorząd Rejonu Wileńskiego
  • Bułgaria Stara Zagora
  • Hiszpania Talavera de la Reina
  • Taoyuan
  • Ukraina Tarnopol

Zobacz też

  • Diecezja Radomska
  • synagoga w Radomiu
  • Kasa Spółdzielcza Stowarzyszenia Robotników Chrześcijańskich „Pomoc” w Radomiu
  • Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Radomiu
  • Jutrzenka Wschodząca
  • Hasła zaczynające się od "Radom"
  • Występowanie frazy: w hasłach zawierających „Radomia” lub „Radomiu lub „radomskie”.

Kody pocztowe w powiacie Radom (wyświetlono 15/15)



Ocena internautów powiatu Radom
Średnia ocena: 4.2
liczba ocen: 23

Wtyczki społecznościowe

Lubisz powiat Radom, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze powiacie Radom

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 15:16:24

Szybka zmiana regionu Polski



Polska - Powiat Radom
Polska - Gminy w powiacie Polska - Miejscowości w powiacie Powiat Radom - Herb
Herb powiatu Radom