Wodynie

Wodynie – wieś (do 1834 r. miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Wodynie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Wodynie.

Wodynie położone są przy drodze wojewódzkiej 803 Siedlce - Stoczek Łukowski.

Historia

Najstarsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XV w. Pierwszym jej właścicielem został Mnieszewski. Kolejnymi właścicielami majątku były rody Głoskowskich, Żaboklickich, Wybranowskich, Załuskich. Do 1946 ziemią wodyńską zarządzali Newelscy.

Niestety nie zachował się drewniany dwór z końca XVIII wieku. Do naszych czasów przetrwała kaplica grobowa z 1854 jest jednym z nielicznych dokumentów potwierdzającym obecność Załuskich i Newelskich na tym terenie. Jeden z potomków rodu, Jan Wodyński wybudował kościół w Wodyniach i został proboszczem parafii. Obecna zrębowa konstrukcja pochodzi z 1776. W obrębie parku, w otoczeniu kaplicy znajduje się dawny cmentarz grzebalny, na którym zachowały się dwa nagrobki:

• Jana Filipa Carosiego – Włocha, który przybył do Polski w czasach króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Był geologiem. W pobliskiej Rudzie Wolińskiej zbudował hutę żelaza. Padł ofiarą cholery w 1799 r. Na jego nagrobku wyryto napis Stań przechodniu, niezwykłe prochy depczesz ...
• Kazimierza Roszkowskiego – rotmistrza grodzieńskiego zm. 1833 r.

W wyniku rozprzestrzeniającej się cholery, która wybuchła w 1810 w Siedlcach na tym terenie założono cmentarz choleryczny.

Jeden z właścicieli ziemskich, Wiktor Newelski, wybudował w latach 80. XIX w. gorzelnię. Mieszkańcom Wodyń dawała ona możliwość dodatkowego zarobku. Fragmenty gorzelni zachowały się do dziś.

Na przełomie wieków XVII i XVIII miejscowość wzmiankowana na przemian jako wieś lub miasto.(Choć najprawdopodobniej miastem nigdy nie były) W dniu 9 kwietnia 1831 w Wodyniach stacjonowały wojska gen. Prądzyńskiego, który rankiem następnego dnia wyruszył w kierunku Nowych Igań, gdzie stoczył zwycięską bitwę z wojskiem rosyjskim. W swej historii Wodynie i ich okolice były terenem działań powstańczych i walki partyzanckiej. 13 września 1939 na tym terenie toczyły się walki między polską 1DPLeg a Niemcami ze zmotoryzowanej dywizji "Kempf" czego konsekwencją było doszczętne spalenie wsi.

Działały tu również oddziały AK i BCh. Komendantami placówki Wodynie - kryptonim Woda - byli: st. sierż Józef Flisowski "Echo" od 1940, a po jego tragicznej śmierci w 1943 plut. Błażej Szostek Smukły.

W Wodyniach urodził się Franciszek Duczek - żołnierz Batalionów Chłopskich.