Rabiany

Rabiany – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Korytnica.

Rabiany (Moszczona)

Najstarsza wzmianka o Rabianach pochodzi z zapiski datowanej na 12.IX.1423 roku, Następna z 1437 roku. Pierwotna nazwa okolicy to «Moszczona: od moszczony, mościć, czyli sieć, kłaść, budować mosty”«. Nazwa obecna ,,Rabiany” utworzona od nazwy osobowej rodziny Rabińskich herbu "Łodzia". Dobra Moszczona leżące na zachód od Korytnicy w wymiarze 20 włók zostały przez księcia nadane w 1423 roku Świętosławowi i Januszowi z pobliskiego Połazia Ogrodzonej Łąki, a następnie w 1427 odsprzedane w siedmiu częściach dziewięciu rycerzom z Koskowa w ziemi płockiej. Wśród nabywców wyróżnia się Piotr, syn Tomasza, który prawdopodobnie po zbyciu swojej części, w Rzymie stara się dla siebie i żony o odpust, a jego syn studiuje w Krakowie. W 1437 pojawia się nazwa Rabiany, a Moszczona Rabiany stają się gniazdem rodu Rabieńskich. Sama nazwa Moszczona obejmowała większy obszar, o czym świadczy nadanie książęce w dobrach Moszczona z 1525. Osadzane na początku XV wieku w okolicach Korytnicy rody rycerskie należały do następujących rodów herbowych: Awdańcy (osiadli w Jaczewie i Roguszynie), Wierzbowy-Radwany (w Nojszewie, Zalesiu, Kruszewie i Chmielewie), Ostoje (w Komorach-Olchówce i Wielądkach), Rawicze (w Jaczewie), Lubicze (w Jaczewie), Pobogowie (w Rowiskach, Rabianach i Turnie), Dołęgowie (w Rabianach), Pierzchałowie (w Kruszewie), Prusowie (w Świętochowie), Ślepowrony (w Pniewniku), Ładowie (w Kęsach).

HISTORIA:

1423: Książę (Janusz I) nadaje 20 włók zwanych potocznie Moszczana pod Liwem Świętosławowi z Połazia (Ogrodzonej Łąki) i Januszowi z „Dzangilewo”, współrodowcom

1427: Świętosław i Jakub z Ogrodzonej Łąki sprzedają 20 włók zwanych potocznie Moszczana koło Korytnicy (Korzithnicza) Piotrowi, synowi Tomasza, Więcławowi, Janowi, Gotardowi, Michałowi, Wojciechowi i Stanisławowi z Koskowa (Koskowo) (w ziemi płockiej), Piotrowi zwanemu Ogon (Ogon) i Marcinowi Koska (Koska) z Koskowa w ten sposób, że Piotr, syn Tomasza otrzymuje 5 włók, Gotard, Micha i Marcin otrzymują również 5 włók, a pozostali (Więcław, Jan, Wojciech, Stanisław i Piotr Ogon) otrzymują po 2 włóki każdy (MK 333, 71: PP V 501).

1437: Piotr z Koskowa sprzedaje 5 włók w dobrach dziedzicznych Rabiany Moszczona (Rabyey alias Mosczana) w ziemi czerskiej pod Liwem Janowi i Januszowi z Czajek

1438: Jan z Kruszewca sprzedaje Piotrowi i Wojciechowi z Rabian całą swoją część w dobrach dziedzicznych Kruszewiec w ziemi czerskiej pod Liwem

1447: Jan z Proszewa sprzeda je Tomaszowi z Kruszewca całą swoją część w dobrach dziedzicznych Kruszewiec, którą nabył od Piotra z Rabian

1448: Jan i Jakub z Czajek bracia, sprzedają 5 włók w dobrach dziedzicznych Rabien (Rabyen) w ziemi warszawskiej pod Liwem, Bernardowi ze Świdra za 20 kop groszy.

1450: Dokument Stolicy Apostolskiej dotyczący odpustu zupełnego na wypadek śmierci, wystawiony Janowi z Moszczony, świeckiemu z diecezji poznańskiej, i jego żonie Dorocie

1450: Dokument Stolicy Apostolskiej dotyczący odpustu zupełnego na wypadek śmierci, wystawiony Piotrowi z Moszczony, świeckiemu z diecezji poznańskiej, i jego żonie Elżbiecie (BP VI 404).

1453: Wzmiankowany Piotr z Rabien (Rabyen) (vide: Jaczewo).

1457: Immatrykulacja na uniwersytecie w Krakowie Mikołaja, syna Piotra z Moszczony (Mosczona)

1479: Florian, Paweł , Stanisław, Wit, Mikołaj, Ścibor, Michał, Jan, Stanisław Grodzianin, Abraham i Wawrzyniec z Rabian Moszczony (Rabyenye alias Mosczona) i ich części w dobrach dziedzicznych Rabiany.

1492: Wzmiankowany Micha , syn Bernarda z Moszczonej (Moszczona), herbu Pobóg.

1512: Wzmiankowany Wawrzyniec z Rabian (Rabyenye) z parafii Korytnica oraz Ścibor (Rabieński) Rabyenski, syn Pawła z Moszczonej (Mosczona)

1526: Księżna Anna nadaje Jakubowi Roguskiemu (Roguski) Moszczoną Gołębnicę (Mosczona alias Golambnycza) (późniejsze Roguszyno Leśniki) graniczącą między innymi z dobrami Rabiany (Rąbyany) Zamieszczony przez Adolfa Pawińskiego rejestr z 1563 r., w przypadku parafii korytnickiej do wsi gdzie właścicielami była szlachta zagrodowa są wymieniane: Komorowo (włók 6¼ ), Wielyątki (Wielądki, włók 33/8), Kruszewo (włók 5½ ), Rambiany (Rabiany, włók 13½ ), Żelazowo (włók 10), Chmielewo (włók 6¼ ), Jaczewo (włók 7¾), Polomia Ralowe Łąki (później Zalesie, włók 9½ ), Górki Kruszewiec (Górki Grubaki, włók 5¾) , Antigua Borze (Kruszewiec, wlók 12).

Dużą wsią szlachecką są w 1790 roku Rabiany. W znacznej części jest ona zniszczona przez pożar. Komisarze dokładnie wyodrębniają tę grupę dymów. „Te dymy przez ogień piorunowy spalone” należą do: sukcesorów Jana Rabieńskiego (dym i karczma), Wojciecha i Ludwika Roguskich, Michała Czarnowskiego, Wawrzyńca Rabieńskiego, Stanisława Choieckiego, Gabriela i Ignacego Rowickich, Samuela Toczyskiego, (dym i dwie „chałupy ogrodowe”) oraz dym sukcesorów Mateusza Toczyskiego. Ci ostatni są także odnotowani jako posiadający we wsi niezniszczone przez ogień dym „dziesięć korcy wsiewający” oraz dwie chałupy „o jednym gospodarzu”. Samuel Toczyski, którego dym i dwie chałupy spłonęły w Rabianach, jest właścicielem jednej chałupy o „jednym gospodarzu” w Roguszynie Leśnikach. Właścicielami dymów „stojących” są: Jan Górski, sukcesorzy: Jana Żelazowskiego i Józefa Roguskiego, Aleksandra, Wojciecha Rabieńskiego oraz Marcina, Michała i Jacka Rabieńskiego, Franciszka Komorowskiego, a także Feliks i Jan Bujalscy, Jan Noyszewski. Spośród wymienionych właścicieli dwudziestu trzech części Rabian do 8 właścicieli należą „dymy 10 korcy wysiewające”. Pięć z nich jest spalonych. Podobnie jak dwie karczmy. Wieś liczy razem ze spalonymi trzydzieści trzy dymy. Do zamożniejszych należą sukcesorzy Samuela Toczyskiego, który ma 4 dymy, Mateusza Toczyskiego, właściciela 5 dymów i Jana Bujalskiego, właściciela 4 dymów.

1763: w parafii zamieszkiwało łącznie 1535 katolików. Wyznawców innych denominacji chrześcijańskich nie było, natomiast ludności żydowskiej liczono 95 osób – najwięcej w Rabianach (15), Górkach Grubakach (14) i Jaczewie (12). Pojedynczych chłopów odnotowujemy w Rabianach i Rowiskach. Według zgromadzonych przez F. Czaykowskiego informacji ,,właścicielami ziemskimi” w 1783-1784 w Rabianach byli przedstawiciele następujących rodów : Buialski, Gurski, Noyszewski, Rabieńscy, Roguscy, Świętochowski, Toczyski, Wielądko, Żelazowski,

1825: pochodzący z Rabian Adam Rabiński prezes Trybunału w Lublinie, a wcześniej sędzia w Siedlcach, otrzymał w 1834 roku przyznanie szlachectwa z tytułu piastowania urzędu. Rabińscy byli wymieniani wówczas z herbem Korab

20kwietnia 1923: dzieci ze szkoły podstawowej w Sewerynowie po raz pierwszy dokonały sadzenia drzewek przy drodze wiodącej z Sewerynowa do wsi Rabiany

1944: Niemcy urządzali w Rabianach karne obławy i łapanki młodych ludzi na przymusowe roboty w Niemczech.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

- historia zaczerpnięta z: www.korytnica.pl/upload/Zeszyty%20korytnickie.pdf