Tończa (powiat węgrowski)

Tończa – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Liw. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.

Wieś istniała już w połowie XVII w. Nazwa Tończa uważana jest za przezwiskową. Znana w 1827 również jako Tonycza.

Tończa to wioska niedaleko wsi Starawieś, w której znajduje się neogotycki pałac. Niedaleko płynie także rzeka Liwiec. Blisko jest także do lasów i Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.

Historia

20.05.1669 Tończę wraz z kilkoma innymi, okolicznymi wsiami oraz dobra węgrowskie od Bogusława Radziwiłła zakupił hr. Jan Kazimierz Krasiński h. Ślepowron.

W 1726 r. Tończa nadal należy do parafii starowiejskiej.

Ze źródeł kościelnych z 24.10.1795 r. wynika, że podczas III rozbioru Polski, dekanat węgrowski wchodził do zaboru austriackiego zwanego Galicją Zachodnią lub Nową, która tymczasowo zostaje podzielona na dystrykty. Już 18.07.1796 r. Komisja Urządzająca Galicję Zachodnią dzieli ją na 18 cyrkułów. Węgrów i okolice razem ze Starą Wsią (a także Tończą) wchodzą do cyrkułu siedleckiego.

W 1815 r. pod Tończą znajdowało się pole za Olszyną, a naprzeciw Tończy pole Otoki.

Źródła kościelne datowane na 27.06.1818 r. opisują, że do parafii starowiejskiej nadal należy Tończa, którą ówcześnie zamieszkuje 171 mężczyzn i 201 kobiet, a funkcję sołtysa pełnił Mateusz Ozarek.

1827 r. Tończa (Tonycza) liczyła 47 domostw i 373 mieszkańców.

Według źródeł parafialnych Starejwsi w 23.12.1918 r. na terenie tejże parafii znajdowało się 11 szkół gminnych, w tym jedna w Tończy.

Bibliografia

• Zb. Rostkowski "Kalendarium parafii i kościoła w Starej Wsi"

Zobacz też: Tończa