Województwo opolskie

Województwo opolskie – jedno z 16 województw w południowej Polsce. Obejmując obszar o powierzchni 9412 km² jest obecnie najmniejszym województwem w Polsce. Według danych z 30 czerwca 2010 r. miało 1 029 894 mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Opole.

Opolskie zostało utworzone w 1950 r., w 1975 odłączone od niego zostały powiat raciborski i powiat oleski; ten ostatni powrócił w granice województwa w wyniku reformy administracyjnej w 1999 r..

Geografia

Położenie

Województwo położone jest na południu Polski pomiędzy województwem dolnośląskim a woj. śląskim, sąsiaduje też z Republiką Czeską oraz z województwami łódzkim i wielkopolskim. Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia województwa wynosi 9 411,87 km².

Większość obszarów województwa (około 75 procent) stanowi zachodnią część Górnego Śląska, natomiast cały region jest często określany Śląskiem Opolskim, nie do końca poprawnie, gdyż północno-wschodnie skrawki województwa (gmina Praszka i gmina Rudniki)) nie leżą na historycznym Śląsku, lecz w Wielkopolsce (ziemia wieluńska). Zachodnia część obecnego województwa (ponad 20 procent powierzchni) obejmuje dwa powiaty historycznego Dolnego Śląska: Brzeg oraz Namysłów. Również takie miasta jaka Nysa, Otmuchów i Głuchołazy położone są na terenach historycznego księstwa dolnośląskiego (dawne Księstwo nyskie).

Graniczy z:

• Republiką Czeską (z krajami ołomunieckim i morawsko-śląskim)
  oraz województwami
• dolnośląskim
• łódzkim
• śląskim
• wielkopolskim

Podział administracyjny

powiaty grodzkie:

• Opole

powiaty ziemskie:

• brzeski
• głubczycki
• kędzierzyńsko-kozielski
• kluczborski
• krapkowicki
• namysłowski
• nyski
• oleski
• opolski
• prudnicki
• strzelecki

Topografia

Większą cześć woj. opolskiego zajmuje Nizina Śląska. Najwyżej położona jest część południowo-zachodnia z najwyższym szczytem Biskupią Kopą o wys. 892m. Poza tym terenem wyżej wyniesiony jest Garb Chełmski na wschodzie województwa z najwyższym szczytem Górą Świętej Anny.

Stosunki wodne

Główną rzeką województwa jest Odra. Pozostałe większe rzeki województwa to Mała Panew oraz Nysa Kłodzka. Największymi jeziorami są zbiorniki sztuczne tj. Jeziora Nyskie, Otmuchowskie i Turawskie.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2007 r.:

Województwo zamieszkuje duża grupa etnograficzna Opolan, dzieląca się także na mniejsze.

Struktura wyznaniowa

Gospodarka

Województwo opolskie jest regionem rolniczo-przemysłowym, gdzie rozwojowi rolnictwa sprzyjają korzystne warunki klimatyczne i glebowe.

W 2008 r. produkt krajowy brutto woj. opolskiego wynosił 29,4 mld zł, co stanowiło 2,3% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 84,8% średniej krajowej, co plasowało opolskie na 11. miejscu względem innych województw.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. opolskiego w 1. kwartale 2011 r. wynosiło 3198,61 zł, co lokowało je na 7. miejscu względem wszystkich województw.

W końcu czerwca 2011 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 45,1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 12,2% do aktywnych zawodowo.

Ochrona przyrody

Na terenie województwa opolskiego znajduje się 34 rezerwatów przyrody. Pełna lista rezerwatów woj. opolskiego.

Miasta województwa opolskiego

W województwie opolskim jest 35 miast, w tym 1 na prawach powiatu.

Zestawienie na podstawie publikacji GUS z 1 stycznia 2009.

Podkreślone zostały siedziby powiatów ziemskich a wytłuszczone siedziby powiatów grodzkich.

Największym terytorialnie miastem jest Kędzierzyn-Koźle, a najludniejszym Opole.

Lp.	Herb	Miasto	Ludność	Powierzchnia (km²)	Gęstość zaludnienia (os./km²)
1.		Opole	126203	96,55	1307
2.		Kędzierzyn-Koźle	64960	123,71	525
3.		Nysa	46592	27,51	1694
4.		Brzeg	37625	14,61	2575
5.		Kluczbork	25355	12,85	2053
6.		Prudnik	22787	20,50	1112
7.		Strzelce Opolskie	19758	29,97	659
8.		Krapkowice	17750	21,01	845
9.		Namysłów	16280	22,61	720
10.		Głuchołazy	14849	6,83	2174
11.		Głubczyce	13269	12,54	1058
12.		Zdzieszowice	13025	12,35	1055
13.		Olesno	9997	15,08	663
14.		Ozimek	9783	3,25	3010
15.		Grodków	8704	9,88	881
16.		Praszka	8182	9,35	875
17.		Zawadzkie	8016	16,46	487
18.		Paczków	8005	6,60	1213
19.		Niemodlin	6858	13,11	523
20.		Kietrz	6306	18,74	336
21.		Wołczyn	6094	7,47	816
22.		Gogolin	6047	20,35	297
23.		Lewin Brzeski	5850	11,64	503
24.		Głogówek	5810	22,06	263
25.		Otmuchów	5174	27,82	186
26.		Dobrodzień	4006	19,63	205
27.		Byczyna	3672	5,79	634
28.		Kolonowskie	3367	55,70	60
29.		Baborów	3117	11,86	263
30.		Leśnica	2848	14,50	196
31.		Prószków	2643	16,22	163
32.		Gorzów Śląski	2595	18,54	140
33.		Biała	2564	14,72	174
34.		Korfantów	1851	10,23	181
35.		Ujazd	1655	14,76	112

Historia województwa

Województwo opolskie utworzono w 1950 roku na mocy ustawy o zmianach podziału administracyjnego z dnia 28 czerwca 1950 roku (DzU 1950, nr 28, poz. 255), w wyniku podziału województwa śląsko-dąbrowskiego na województwo katowickie i opolskie. Do województwa opolskiego dołączono powiat brzeski i powiat namysłowski z województwa wrocławskiego. Nowe województwo, liczące 9506 km², było najmniejszym w ówczesnej Polsce. Według danych z 1950 ponad 50% ówczesnych mieszkańców stanowili autochtoni, około 25% mieszkańców województwa stanowili Kresowianie. W 1975 roku, w wyniku reformy administracyjnej (ustawa z 28 maja 1975 roku o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych; DzU 1975, nr 16, poz. 91) powiat raciborski przyłączono do województwa katowickiego, a niemal cały powiat oleski do nowo utworzonego województwa częstochowskiego (2 z 8 jednostek pozostały w województwie opolskim). Od 1999 roku, wobec likwidacji województwa częstochowskiego, powiat oleski jest ponownie częścią woj. opolskiego.

Honorowi Obywatele Województwa Opolskiego

• Karol Jonca (2002)
• Ks. prof. Zdzisław Jastrzębiec – Peszkowski (2002)
• Dennis Robert Radojcich (2002)
• Kurt Beck (2002)
• Christoph Grimm (2002)
• Prof. dr hab. Robert Rauziński (2003)
• Haus-Josef Vogel (2004)
• Zbyszko Bednorz (2004)
• Abp Alfons Nossol (2004)
• Adam Hanuszkiewicz (2005)
• Prof. dr hab. n. med. Marian Zembala (2005)
• Wojciech Kilar (2006)
• Prof. Anna Nawrocka (2006)
• Waldemar Dąbrowski (2006)
• Bogdan Hussakowski (2006)
• Prof. Dorota Simonides (2008)
• Joachim Mertes (2009)

Województwo w latach 1975 – 1998

Urzędy Rejonowe

• Urząd Rejonowy w Brzegu dla gmin: Brzeg, Grodków, Lewin Brzeski, Lubsza i Olszanka oraz miasta Brzeg
• Urząd Rejonowy w Głubczycach dla gmin: Baborów, Branice, Głubczyce i Kietrz
• Urząd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu dla gmin: Bierawa, Cisek, Głogówek, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Reńska Wieś, Walce i Zdzieszowice oraz miasta Kędzierzyn-Koźle
• Urząd Rejonowy w Nysie dla gmin: Głuchołazy, Kamiennik, Korfantów, Lubrza, Łambinowice, Nysa, Otmuchów, Paczków, Pakosławice, Prudnik i Skoroszyce
• Urząd Rejonowy w Opolu dla gmin: Biała, Chrząstowice, Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Gogolin, Komprachcice, Krapkowice, Łubniany, Murów, Niemodlin, Ozimek, Pokój, Popielów, Prószków, Strzeleczki, Tarnów Opolski, Tułowice, Turawa i Zębowice oraz miasta Opole
• Urząd Rejonowy w Strzelcach Opolskich dla gmin: Izbicko, Jemielnica, Kolonowskie, Leśnica, Strzelce Opolskie, Ujazd i Zawadzkie

Miasta województwa w 1998 r.

• Opole
• Kędzierzyn-Koźle
• Nysa
• Brzeg
• Kluczbork
• Prudnik
• Strzelce Opolskie
• Krapkowice
• Namysłów
• Głuchołazy
• Głubczyce
• Zdzieszowice
• Ozimek
• Grodków
• Paczków
• Zawadzkie
• Niemodlin
• Kietrz
• Wołczyn
• Gogolin
• Lewin Brzeski
• Głogówek
• Otmuchów
• Byczyna
• Prószków
• Biała
• Korfantów

Ludność w latach

• 1975 – 971 300
• 1980 – 975 000
• 1985 – 1 013 700
• 1990 – 1 018 600
• 1995 – 1 025 200
• 1998 – 1 022 100
• 2008 – 1 068 300

Tabor kolejowy

Województwo opolskie jest obecnie właścicielem 11 szynobusów, kupionych przez Urząd Marszałkowski.

Zobacz też

• polskie tablice rejestracyjne (wikisource)
• podział administracyjny Polski 1975-1998