Wiechowice

Wiechowice (cz. Vehovice) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Branice.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wiechowice: Powstanie osady i jej nazwa

Początki osady, wioski pod obecną nazwą Wiechowice (czes. Vehovice, niem. Wehowitz, od 1936 r. Wehen) sięgają średniowiecza. Początkowo było tu zaledwie kilka domów w dolinie rzeki Opawy. Ludność trudniła się rybołówstwem i ogrodnictwem, gdyż ziemia w dolinie rzeki była urodzajna.

Nazwa Wiechowice pochodzi od wiechy i wskazuje, że na terenie obecnej wioski na gruntach stała wiecha, jako znak terytorialny względnie polityczny. Z dokumentów ogłoszonych w publikacjach historycznych przedwojennych wynika, że w roku 1613 cesarz oddał już tę wioskę księciu Karolowi Liechtensteinowi. W roku 1742 Wiechowice przeszły na własność księcia Lielmowskiego. W roku 1791 gmina kupiła cały folwark za 30 000 guldenów, ale książę zastrzegł sobie czynsz od pola i młyna, a także prawo do polowania i rybołówstwa. W roku 1804 prawa te przeszły na laudota głubczyckiego Gellkworna i wygasły po śmierci jego syna w roku 1872.

Wiechowice pod względem kościelnym

Przed przyłączeniem do Prus Wiechowice i Dzierżkowice należały najpierw do parafii Neplachowice, a potem do parafii Jaktar. Na cmentarzach w Neplachowicach i Jaktar spoczywają dawni mieszkańcy tych wiosek.

Taki stan rzeczy przetrwał do roku 1780, po czym obie wioski przeszły w przynależność parafii Pilszcz. Ponieważ do Pilszcza było daleko (5-6 km), mieszkańcy Wiechowic postanowili zbudować kościół na miejscu. Złożyli na ten cel 1482 guldeny. Za te pieniądze rozpoczęto budowę kościoła. Kościół został wzniesiony w roku 1793. Był on niewielki, murowany, w stylu barokowym. Kościół oddano do użytku w roku 1794. Ksiądz z Pilszcza dojeżdżał do Wiechowic w każdą niedzielę i dni świąteczne. Za to dostawał rocznie od parafian 40 guldenów i furmankę (tam i z powrotem). W roku 1816 wybudowano wieżę kościelną. Na mszę św. przychodzili ludzie nie tylko z Wiechowic, lecz także z Dzierżkowic, Uciechowic, a nawet z Wawrowic, które należały do Austrii. W związku z taką frekwencją kościół w Wiechowicach był za mały, aby swobodnie pomieścić wiernych. Chciano go powiększyć, ale pozostało to tylko pobożnym życzeniem. W roku 1903 po długich staraniach ustanowiono w Wiechowicach parafię. Na utrzymanie kościoła utworzono fundusz, na który złożyli się parafianie. Wartość funduszu wynosiła w roku 1898 – 54 000 marek. Na utrzymanie proboszcza w miejscu przy parafii kupiono za 34 000 marek gospodarstwo wiejskie oddalone od kościoła o 300 m o powierzchni 21,25 ha wraz z zabudowaniem. Stary dom mieszkalny rozebrano i na tym miejscu wybudowano w roku 1910 okazałą plebanię. Koszty budowy plebanii wynosiły około 15 000 marek. Proboszcz z Pilszcza nie robił w związku z budową i tym stanem rzeczy żadnych trudności.

Pierwszym proboszczem stałym w Wiechowicach został w roku 1903 ówczesny wikary z Pilszcza, ks. Sylwester Seeman. Do parafii Wiechowice przyłączono Dzierżkowice, które w związku z tym złożyły na kościół 3000 marek, a na plebanię 941 marek. W roku 1910 poszerzono plac kościelny i powiększono cmentarz, który znajdował się przy kościele. Patronką kościoła w Wiechowicach jest święta Anna.

Księża proboszczowie Wiechowic

Ksiądz Sylwester Seeman urodzony 30 XII 1867 w Baborówie ukończył studia gimnazjalne w 1887 jako wychowanek Małego Seminarium w Kromieczycu. Studia teologiczne odbył we Wrocławiu gdzie go wyświęcił ks. kardynał Kopp w roku 1892. Ks. Seeman był wikarym w Pilszczu od 1892 do 1902. Dnia 25 I 1902 przybył do Wiechowic na stanowisko wikariusza. Dnia 11 XI 1903 został ustanowiony proboszczem w Wiechowicach. Dnia 1 X 1927 opuścił Wiechowice i przeniósł się do rodzinnego Baborówa, gdzie zmarł 10 V 1929 i tam jest pochowany.

Następcą księdza Seemana był ksiądz Jan Szczuka urodzony 29 IV 1885 w Hluczynie. Uczęszczał do gimnazjum w Głubczycach. Teologię studiował we Wrocławiu. Wyświęcony przez kardynała Koppa w roku 1911. Był proboszczem w Wiechowicach od 1 X 1927 do 24 X 1931, po czym wrócił do Branic. Umarł jako proboszcz branicki 4 X 1958.

Po księdzu Szczuce przybył do Wiechowic na proboszcza ksiądz Józef Bortlik. Pochodził on z powiatu hulczyńskiego. Urodził się 23 XI 1885 roku. Szkołę średnią ukończył w Kromierzycu, teologię studiował w Ołomuńcu. W 1910 roku pracował jako wikary i administrator w parafiach Kaufelautsek (Studena Loucka), Littan, Maeriek, Oltstadt, Baborów, Nasiedle, Jakubowice, Wódka, Ladgenowice, Dzielów. Do Wiechowic przybył 30 X 1931 roku i tu został proboszczem, umarł nagle 4 XII 1933 na stacji kolejowej w Uwalnie, ale zwłoki przywieziono 7 XII i pochowano go w Ludgenowicach 7 XII 1933 roku.

Po śmierci księdza Bortlika Wiechowice proboszczem został ksiądz Józef Kotzdy z Ludgenowic. Urodzony 7 VI 1889. Ukończył on gimnazjum w Raciborzu. Teologię we Wrocławiu. 18 VI 1914 jako kapłan był dwa razy wikarym w Nasiedlu i raz w W. Horzycach. Był administratorem parafii Turkowo i w Wódce. Z Wódki został przeniesiony do Wiechowic 1 VI 1934 roku.

Ksiądz Kotzdy w roku 1939 został wicedziekanem branickim. Po śmierci księdza Plusekkego został dziekanem w roku 1940. Po drugiej wojnie światowej został dalej w Wiechowicach. Jednak został zmuszony przez władze polskie do wyjazdu. Wyjechał do Niemiec 6 VII 1946 roku, gdzie zmarł 4 III 1956 roku w Buderiek of Duesseldorf.

Z powodu braku kapłanów po wojnie parafia Wiechowice nie miała na miejscu duszpasterza przez 15 lat. Kościół w Wiechowicach obsługiwali sąsiedni księża ex cureudo. Pierwszym takim substytutem został ksiądz Ruolf Glados, proboszcz w Turczowie, mianowany przez księdza Kominka – administratora Apostolskiego dnia 2 IX 1946. Ksiądz Glados jednak nie chciał tu zostać i wyjechał do Niemiec w roku 1947.

Po nim dojeżdżał do Wiechowic z Turkowa ksiądz Henryk Wencel, który przybył do dekanatu branickiego w sierpniu 1947 roku. Po aresztowaniu księdza Wencla (skarżył go Grochalski Filip za rzekomą śmierć dziecka spowodowaną uderzeniem na lekcji katechizmem) zaczął dojeżdżać z Pilszcza od 11 VII 1948 ksiądz Edward Bolek, proboszcz. Spełniał on duszpasterstwo prawie przez 10 lat tj. do końca życia. Kapłan ten zasłużył się dla Wiechowic głównie przez to, że po wyjeździe księży narodowości niemieckiej zabezpieczył plebanię i uratował inwentarz kościelny. Prowadził chór kościelny w Pilszczu, którego część stanowili młodzi parafianie z Wiechowic. Urządzał z młodzieżą religijne przedstawienia, a dochody przeznaczał na cele kościoła zniszczonego w Pilszczu. Za jego czasów odbyły się w Wiechowicach prymicje księdza Ludwika Lewandowskiego, który jako repatriant przybył z rodzicami do Wiechowic. Uczęszczał do gimnazjum w Kietrzu, a święcenia otrzymał w Nysie. Kazanie prymicyjne wygłosił ksiądz Aleksander Kozieł, dziekan z Kietrza. Ksiądz Bolek umarł w Katowicach 29 XII 1957. Pochowany jest na cmentarzu w Pilszczu.

Z powodu choroby księdza Bolka kuria ustanowiła substytutem w Pilszczu dnia 15 VI 1957 ks. Franciszka Holisza. Ksiądz Holisz dojeżdżał do Wiechowic przez 3 lata. Kuria biskupia przysłała księdza Adolfa Sowę, wikarego z Gliwic z kościoła Chrystusa Króla. Ksiądz Adolf Sowa przybył do Wiechowic i zamieszkał na plebanii na piętrze, a dół bowiem był zamieszkany przez wspomnianego "Kościuszkowca", dnia 22 XII 1960. Ksiądz Sowa urodził się w Skarżysku-Kamiennej 10 czerwca 1931. Szkołę średnią odbywał w Nysie w "Caroliuum" i Seminarium Wyższym w Nysie i Opolu. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk księdza biskupa Golińskiego, biskupa diecezji częstochowskiej, ponieważ Kuria Biskupia w Opolu nie miała swego pasterza z sakrą biskupią, dnia 17 VI 1956. Ksiądz Adolf Sowa był najpierw wikarym w Krzanowicach, Wojnowicach Raciborskich, Gliwicach i dopiero został administratorem Wiechowic dekretem z dnia 30 XII 1960 roku.

Rok 1961

Założono nową księgę "Kronika" niniejszą, gdyż takiej w parafii Wiechowice nie znaleziono, ani w dekanacie. W założeniu jej, zbieraniu materiałów historycznych dopomógł miejscowemu księdzu proboszczowi, ksiądz dziekan Bronisław Gałoński z Branic.

Kościół w Wiechowicach otrzymał nową polichromię w roku 1959, którą wykonał ludowy malarz z okolic Cieszyna, niejaki J. Kawulok. Prezbiterium otaczają święci śląscy i polscy. Na kościele, nawie głównej są momenty z życia św. Anny. Wykończenie nie jest najlepszej jakości bo nie był odpowiednio przygotowany podkład i umycie ścian – stąd odpryski. Wiosną 1961 roku przystąpiono do remontu plebanii. Uruchomiono wodociąg, hydrofor i przeprowadzono wodę do góry na piętro, gdzie z jednego pokoju urządzono kuchnię, bo parter nadal zajmowała rodzina Jońców. Oszklono również dwa pokoje, w których nie było szyb jeszcze od wojny. Z budynków gospodarczych pozostała tylko stajnia usytuowana po lewej stronie podwórka. Duża stodoła, wozówka i chlewy znajdowały się już prawie w gruzach, tak, że nie było już mowy o ich remoncie. Zabezpieczono dachy na plebanii i stajni. Z sadu korzystano do spółki. Ksiądz proboszcz i mieszkający gospodarz.