Bierawa

Bierawa (dodatkowa nazwa w j. niem. Birawa, w latach 1936-1945 Reigersfeld) – wieś gminna w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Bierawa (której jest siedzibą).

Historia

Pierwsze wzmianki o majątku Bierawa pochodzą z 1308, kiedy to książę Kazimierz bytomski przeniósł osadę na prawo niemieckie. Bierawa wchodziła w skład księstwa kozielsko-bytomskiego.

19 lutego 1327 książę Władysław bytomski złożył w Opawie hołd lenny królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu. W ten sposób tutejsze ziemie przeszły we władanie Czech.

W 1526 zmarł król Czech i Węgier Ludwik II Jagiellończyk, ostatni władca tych krajów z dynastii Jagiellonów. Jego następcą na tronie Czech i Węgier został arcyksiążę austriacki Ferdynand I Habsburg. Tym samym Bierawa przeszła pod zwierzchnictwo austriackich Habsburgów.

W 1614 wybudowano murowany kościół protestancki.

W 1774 hrabina Amalia von Hoym kupiła Bierawę i włączyła do rodzinnych ziem skupionych wokół majątku w Sławięcicach. Kolejnymi właścicielami wsi Bierawa byli: Pruszkowscy, von Resewitz i von Hohenlohe.

Podczas III powstania śląskiego w maju 1921 doszło do ciężkiej Bitwy o Kędzierzyn. 6 maja 1921 Naczelna Komenda Wojsk Powstańczych rozkazała dwóm pułkom rozpocząć natarcie z zadaniem zajęcia Kędzierzyna. Z Sośnicowic wyruszył 2 pułk piechoty wojsk powstańczych im. T.Kościuszki dowodzony przez kpt. Pawła Cymsa. Rozpoczął on ciężkie walki usiłująć przedrzeć się do Kędzierzyna od strony Bierawy, Starego Koźla i Pogorzelca. Ciężkie walki trwały do 9 maja 1921. W walkach użyto artylerię i pociąg pancerny.

W lipcu 1922 powiat kozielski z Bierawą został ponownie oficjalnie przekazany administracji niemieckiej i włączony do Niemiec.

Podczas II wojny światowej w 1940 rozpoczęto w pobliżu Bierawy budowę zakładu chemicznego (produkcja izooktanu) koncernu Interessen-Gemeinschaft Farbenindustrie AG - w skrócie IG Farben. Tutejsze zakłady miały produkować benzynę syntetyczną na drodze uwodornienia węgla. Produkcję uruchomiono pod koniec 1943 r.

Alianckie lotnictwo (startowało z Włoch) przeprowadziło pierwsze loty rozpoznawcze w rejonie Bierawy i Kędzierzyna w marcu 1944. Zmasowane naloty bombowe rozpoczęły się w lipcu 1944. W wyniku masowych bombardowań tutejsze zakłady chemiczne zostały zniszczone. Na skutek dużego rozrzutu zrzucanych bomb znacznie ucierpiała również zabudowa wsi.

W styczniu 1945 Bierawa została zajęta przez Armię Czerwoną i następnie przekazana pod administrację polską.

Źródło: Dane z Gminy Bierawa.

Gospodarka

Bierawa jest wsią przemysłowo-rolniczą. Większość mieszkańców jest zatrudnionych w pobliskim mieście Kędzierzyn-Koźle i pobliskich Zakładach Azotowych Kędzierzyn S.A..

Statystyka ogólna

Liczba ludności: 1.370

Gęstość zaludnienia: 108 osób/km²

Powierzchnia: 12,72 km²

• Lasy i grunty leśne: 346 ha

Komunikacja

Układ drogowy

Przez Bierawę przechodzą dwie drogi wojewódzkie: 408 425.

PKS

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej S.A. posiada w Bierawie 3 przystanki.

Kolej

Bierawa leży przy ważnej linii o znaczeniu krajowym i międzynarodowym z Kędzierzyna-Koźla do Bogumina.

Przy wsi znajduje się stacja kolejowa Bierawa.

Kultura

Organizacją życia kulturalnego w Bierawie kieruje i nadzoruje Gminne Centrum Kultury i Rekreacji w Bierawie, ul. Kościelna 2, 47-240 Bierawa. W domu kultury działa biblioteka i kawiarenka internetowa.

Edukacja

• Publiczne Gimnazjum nr 1, ul. Kościelna 1, 47–240 Bierawa

Zabytki

• renesansowy kościół pw. św. Trójcy pochodzący z drugiej połowy XVI wieku. Około 1614 powiększony o wieżę pokryta dekoracja sgraffitową. W XVIII wieku dobudowano kaplicę przy północnej części kościoła. Wewnątrz zachowały się:
  • poźnorenesansowa (1 połowa XVII wieku) ambona;
  • ołtarze barokowe z 1 połowy XVI wieku;
  • barokowa chrzcielnica z przełomu XVII i XVIII wieku.

Klęski żywiołowe

Powódź 1997

W nocy z 8 na 9 lipca 1997 doszło do największej powodzi w historii Bierawy. Zatopionych zostało 67 budynków. Zniszczonych zostało prawie 100% upraw oraz wiele dróg.

Gminy partnerskie

• Ostfildern - od 1992.

Literatura związana ze wsią

• "Gmina Bierawa. Zarys monograficzny"