Namysłów

Namysłów (niem. Namslau) – miasto w woj. opolskim, w powiecie namysłowskim, położone nad Widawą. Miasto jest położone w granicach Dolnego Śląska. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Namysłów. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. opolskiego. Prawa miejskie uzyskano ok. 1249 roku.

Według danych z 30 czerwca 2008 miasto miało 16 297 mieszkańców.

W mieście bardzo silnie rozwinął się przemysł spożywczy (zakłady ziemniaczane, wytwórnia lodów Nestle), ale także przemysł piwowarski (Browar Namysłów) oraz przemysł elektrotechniczny, metalowy i obuwniczy.

W mieście znajduje się stacja kolejowa, z której odjeżdżają pociągi w kierunku Oleśnicy (i dalej Wrocławia) oraz Kluczborka (linia do Lublińca).

Historia

• 1041 - Pierwsze wzmianki o Namysłowie jako osadzie
• XIII wiek - Założenie miasta
• około 1249 - Prawa miejskie
• 1313-1323 - istnienie samodzielnego księstwa namysłowskiego pod panowaniem Konrada I
• 1348 - Pokój namysłowski między Kazimierzem Wielkim a cesarzem Karolem Luksemburskim, który stanowił o przyznaniu Śląska Czechom
• 1350 - Budowa murów obronnych i czterech bram
• 1360 - Początek budowy murowanego zamku
• 1377 - Pożar
• 1439 - Ugoda między kandydatami do tronu czeskiego księciem polskim Kaziemierzem i Albrechtem Habsburgiem
• 1453 - Namysłów i Wrocław odmawiają złożenia hołdu Władysławowi Pogrobowcowi
• 1466 - Duży pożar, który niszczy połowę zabudowań
• 1469 - Namysłów uznaje za swego władcę Macieja Korwina
• 1483 - Kolejny duży pożar niszczy miasto
• 1479 - Miasto pod panowaniem Władysława Jagiellończyka
• XV wiek: Ożywienie handlu
• 1526 - Miasto należy do dynastii Habsburgów
• XVI wiek - W czasie wojny trzydziestoletniej zdobyte przez Szwedów
• 1703 - Zamek sprzedany zakonowi krzyżackiemu
• 1741 - Miasto przechodzi we władanie Prus
• 1756-1763 - W czasie wojny siedmioletniej zajmowane przez Austriaków i Rosjan
• 1806-1807 - Okupowane przez Francuzów
• 1862 - Połączenie telegraficzne z Wrocławiem
• 1868 - Uruchomienie linii kolejowej Wrocław-Kluczbork
• 1899 - Druga linia do Opola
• 1939-1945: W czasie wojny znajduje się tu podobóz obozu koncentracyjnego w Groß-Rosen.
• 21 stycznia 1945 - Namysłów zajęty przez Armię Czerwoną
• 30 kwietnia 1945 - Namysłów przejęty przez polską administrację
• 17 listopada 1947 - zebranie założycielskie Towarzystwa Burs i Stypendiów w Namysłowie, na prezesa wybrano Aleksandra Pankiewicza - przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej. W 1949 r. TBS liczył już 129 członków.
• 1959 - Powstało Koło Miłośników Ziemi Namysłowskiej, w tym czasie było to pierwsze tego typu stowarzyszenie na Opolszczyźnie. Staraniem działaczy koła powołano muzeum, które zlokalizowano w trzech salach namysłowskiego ratusza.
• 23 lutego 1973 - otwarto nowy lokal Muzeum Ziemi Namysłowskiej.
• 24 lipca 1980 - Zakład Elektroniki Motoryzacyjnej przyłączył się do strajku solidarnościowego strajkujących zakładów Wrocławia.Strajk w Namysłowie był najprawdopodobniej pierwszym strajkiem na Opolszczyźnie w 1980 r.
• 31 października - 1 listopada 1983 - odbyło się zebranie TKK "Solidarność" - podziemnego kierownictwa całego ruchu w składzie: Zbigniew Bujak, Tadeusz Jedynak, Bogdan Lis, Eugeniusz Szumiejko, Marek Muszyński (używający pseud. Witold), Jerzy Zdrada oraz Jan Krzysztof Bielecki.

Demografia

Osiedla mieszkaniowe

Na terenie Namysłowa istnieje 6 osiedli mieszkaniowych:

Oświata

Namysłów stanowi regionalny ośrodek oświatowy, ściągający uczniów z całego powiatu, a także z pobliskich terenów województwa wielkopolskiego (Rychtal), dolnośląskiego (Bierutów) czy powiatu kluczborskiego (Wołczyn).

W mieście funkcjonują:

Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa nr 3
• Szkoła Podstawowa nr 4 z oddziałami integracyjnymi
• Szkoła Podstawowa nr 5

Gimnazja:

• Gimnazjum nr 1
• Gimnazjum nr 2

Szkoły ponadgimnazjalne:

• I Liceum Ogólnokształcące
• Zespół Szkół Mechanicznych:
  • I Liceum Profilowane
  • Technikum nr 1
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1
  • Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące po ZSZ
• Zespół Szkół Rolniczych:
  • II Liceum Ogólnokształcące
  • II Liceum Profilowane
  • Technikum nr 2
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 2
• Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego

Zespół Szkół Specjalnych:

• Szkoła Podstawowa Specjalna
• Gimnazjum Specjalne
• Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna

Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia

Kultura

• Namysłowski Ośrodek Kultury
  • Zespół Teatralny "Bez Atu"
  • Biblioteka Publiczna w Namysłowie

Namysłowska prasa wydawana po 1945

Namysłów posiada bogata tradycję wydawania prasy lokalnej i samorządowej, przy czym liczba wszystkich tytułów, ukazujących się tu od 1945 roku, jest dziś trudna do ustalenia. W okresie PRL wydawane były: „Trybuna Namysłowska” – miesięcznik Powiatowego Komitetu Frontu Narodowego w Namysłowie oraz „Rocznik Statystyczny Powiatu Namysłów”. Po przełomie 1989 roku nastąpił prawdziwy wysyp różnych periodyków ukazujących się najczęściej dość nieregularnie:

• „Gazeta Namysłowska. Magazyn Samorządowy”
• „Gazeta Ziemi Namysłowskiej”
• „GraVers. Niezależne Czasopismo Literackie”
• „Informator Wędkarski. Magazyn Namysłowskich Wędkarzy”
• „Kurier Namysłowski. Prywatny Miesięcznik Lokalny”
• „Namysłowianin. Bezpłatna Gazeta Lokalna”
• „Namysłowski Magazyn. Namysłowski Powiatowy Magazyn Samorządowy”
• „Nowiny Namysłowskie”
• „Obserwator Namysłowski” (najprawdopodobniej jedyne czasopismo, które wychodziło w drugim obiegu a następnie jawnie od 1989 roku)
• „Wieści Namysłowskie”
• „Z Prawej Strony. Miesięcznik ziemi namysłowskiej”

Własne organa prasowe posiadają miejscowe parafie katolickie:

• „Apostolskie Ścieżki. Namysłowskie Pismo Religijno – Duszpasterskie” – Parafia Św. Apostołów Piotra i Pawła.
• „Pokój i Dobro. Gazeta parafii św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary”

Na koniec warto wspomnieć, że własne pismo wydają także Niemcy – dawni mieszkańcy Namysłowa, „Namslauer Heimatfreunde” drukowany jest w Boon.

Zabytki

• Brama Krakowska (II poł. XIV w.)
• Fragmenty murów miejskich z przepustami (pojedynczym i podwójnym) i basztami (II poł. XIV w.)
• Gotycki kościół Franciszkanów (I poł. XIV w.)
• Kaplica cmentarna (1708-1709)
• Późnogotycki kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła (1405-1441)
• Ratusz z 57-metrową wieżą (XIV-XV w.)
• Renesansowa fontanna
• Zamek książęcy (ok. 1360)
• Studnia na dziedzińcu zamkowym (ok. 1600)
• Synagoga w Namysłowie
• Szkoła ewangelicka (1789)

Wspólnoty religijne

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, ul. Kościelna 3
  • Parafia pw. Św. Franciszka z Asyżu i Św. Piotra z Alkantary, Skwer Kard. Wyszyńskiego 2
• Kościół Zielonoświątkowy
  • Zbór Kanaan, ul. Kraszewskiego 4
• Świadkowie Jehowy, Sala Królestwa i zbór w Namysłowie

Miasta partnerskie

• Nebelschütz
• Linz nad Renem
• Hluczyn
• Jaremcze
• Kisköre

Namysłowianie (tu urodzeni lub zamieszkali)

• Duchowni
  • ks. dr Martin Gritz (1916-2002) – działacz antyfaszystowski, wykładowca teologii oraz duszpasterz Bundeswehry, swoją bibliotekę przekazał w darze Uniwersytetowi Śląskiemu w Katowicach.
  • Jan Licinius (? – po 1633) – autor dzieł kościelnych.
  • Konrad Negius (1546-1617)- autor kazań w j.polskim.
  • Bartłomiej Bencke (Benckius) (1561-1611), znany pastor i poeta niemiecki, autor poematu o bitwie pod Byczyną.
  • Zacharias Herrmann (1643-1716), duchowny ewangelicki przy kościele Krzyża w Lesznie, Generalny Senior Kościołów Wyznania Augsburskiego w Wielkopolsce, twórca około 300 pieśni kościelnych
• Naukowcy
  • Alfred Bielschowsky (1871-1940) – niemiecki oftalmolog (badacz chorób oczu) poch. żydowskiego, profesor uniwersytetów w Niemczech i USA,
  • Leszek Kuberski (1956-2006) – historyk, badacz dziejów Łużyc i Galicji, profesor Uniwersytetu Opolskiego.
• Przedsiębiorcy
  • Augustyn Haselbach – właściciel browaru
• Aktorzy
  • Tadeusz Szymków
  • Kamila Calińska
  • Ewa Lorska-Tęciorowska
• Sportowcy
  • Krystian Brzozowski
  • Krzysztof Jankowiak
  • Janusz Trzepizur urodzony 21 maja 1959 w Namysłowie
  • Marta Chrust-Rożej
  • Michał Markowski - urodzony w Namysłowie piłkarz, obrońca Zawiszy Bydgoszcz (od 2011). Były zawodnik Startu Namysłów (2006-07), GKP Gorzów Wielkopolski (2011) i Zagłębia Lubin (2007-11).
• Poeci, twórcy kultury
  • Tadeusz Harjasz - prezes Namysłowskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego, historyk regionalista - autor prac o Namysłowie.
  • Kazimierz Kuliński - prezes Namysłowskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego, historyk regionalista - autor prac o Namysłowie.
  • Kordian Michalak
  • Ewa Kaca
  • Jan Płaskoń - poeta, dziennikarz
• Politycy, parlamentarzyści i samorządowcy
  • Andrzej Misiołek – senator VII kadencji
  • Ryszard Wilczyński – wojewoda opolski
  • Teresa Ceglecka-Zielonka – posłanka V kadencji
  • Adam Cichocki - ur. 1 II 1956 w Namysłowie, działacz opozycyjny, wojewoda lubelski.
  • Andrzej Markowiak - poseł, prezydent Raciborza, wiceminister.
• Wynalazcy i budowniczowie
  • August Fuhrmann (1844-1924) - urodzony w Namysłowie twórca pierwszego fotoplastikonu zwanego Cesarską Panoramą we Wrocławiu.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Namysłowie