Charbielin (województwo opolskie)

Charbielin (niem. Ludwigsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy.

Wydzieloną częścią wsi jest Osiedle Pionierów.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego. Charbielin (313–320 m n.p.m.) leży częściowo na Płaskowyżu Głubczyckim, będącym częścią Niziny Śląskiej.

Wieś ma charakter rolniczo-mieszkaniowy i turystyczno-wypoczynkowy. Część wsi położona jest w granicach otuliny Parku Krajobrazowego "Góry Opawskie". Przez wieś przepływa potok Prudnik, który ma swoje źródła w Konradowie. We wsi funkcjonują: warsztat samochodowy, budowlany, stolarskie, rzeźnia i piekarnia, dwa sklepy spożywcze, bar i pizzeria. Działają Ludowy Zespół Sportowy, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Charbielin.

Historia

Charbielin - (niem. Ludwigsdof) od 1945 do 1947 r. Ludwików. Typowa wieś typu -ulicowego. Po raz pierwszy wzmiankowana była w dokumencie z roku 1263 jako villa Ludvigi, a potem w 1268 r. jako Ludwigsdorff (wieś Ludwika).

Należy przypuszczać, że założona została w czasie kolonizacji tych terenów przez biskupa wrocławskiego Tomasza II, być może w miejscu dawnej przesieki sudeckiej. Nie jest jednak wykluczone, że wieś mogli założyć Morawianie, do których należały wówczas tereny dzisiejszego Prudnika.

Charbielin bardzo długo, bo aż do XIX wieku dzielił się na trzy części: rycerską, królewską i biskupią. Do roku 1506, wieś należała do parafii Nowy Las, co podobno miało być konsekwencją zniszczenia tutejszego kościoła przez Husytów w roku 1428. Wieś wielokrotnie była grabiona i niszczona również podczas kolejnych wojen, w tym głównie wojny trzydziestoletniej i pierwszej wojny śląskiej w latach 1741-1742. Z zachowanych dokumentów wiemy, że w Charbielinie zimą roku 1683-84 kwaterowała część oddziałów księcia Lubomirskiego, które właśnie tędy powracały po odsieczy wiedeńskiej.

Szkoła powszechna istniała we wsi już w roku 1709. Przed II wojna światową w Charbielinie były: 3 gospody, kasa oszczędnościowa i cegielnia.

W styczniu 1945 r. przez wieś przebiegał szlak tzw. marszu śmierci, czyli pieszej ewakuacji więźniów KL Auschwitz. Wielu więźniów straciło tutaj życie i jest pochowanych w zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Wiosną 1945 r. rejon Charbielina stał się miejscem zaciętych walk. W celu wzmocnienia broniących się tam wojsk niemieckich, do walk na północ od podnóża Sudetów aż poza linię Białej Głuchołaskiej, wprowadzono oddział zaporowy. Zgromadzonymi dodatkowo siłami obsadzono rubież wzdłuż drogi: Nysa - Hajduki Nyskie - Stary Las- Charbielin-Czapka (wzgórze na wschód od Głuchołaz). W trakcie późniejszych walk udało im się m.in. między Charbielinem a Wierzbcem rozbić 12 rosyjskich czołgów. Oddziały Armii Czerwonej zajęły Charbielin w trzeciej dekadzie marca 1945 r. i ukształtowana wówczas linia frontu, między Charbielinem a Głuchołazami, przebiegała do początku maja (końca wojny).

Przybyli tutaj w maju i czerwcu pierwsi polscy repatrianci, bardzo często ulegali wypadkom na skutek wybuchu niewypałów. Rejon Charbielina był bowiem częścią szerokiego pasa pól minowych, które broniły od południa twierdzę Nysa.

W latach 70. XX wieku wybudowano w Charbielinie nowe osiedle mieszkaniowe, przeznaczone głównie dla pracowników tamtejszego PGR-u.

Zabytki

Kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela. Wzmiankowany w 1302 r. Przebudowany na przełomie XV/XVI w., z tej świątyni zachowały się być może fragmenty murów przyziemia. Obecny wzniesiony w 1780 r., spalony w czasie działań wojennych w 1945 r. odbudowany w 1958 r., barokowo-klasycystyczny o zatartych cechach stylowych na zewnątrz. W 2000 r. przystąpiono do remontu 10-metrowej wieży kościelnej, której przyziemie pochodzi z przełomu XV/XVI w. Na środku przykościelnego cmentarza znajduje się pomnik wybudowany po I Wojnie Światowej z nazwiskami mieszkańców wsi poległych podczas tej wojny

Zobacz też

• Charbielin