Paczków

Paczków (niem. Patschkau) – miasto w woj. opolskim, w powiecie nyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Paczków. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. opolskiego.

Miasto leży na Śląsku Opolskim (historycznie na Dolnym Śląsku), na Przedgórzu Sudeckim, na Obniżeniu Otmuchowskim na południowo-zachodnim krańcu województwa opolskiego nad Nysą Kłodzką położony między sztucznymi zbiornikami wodnymi Jeziorem Otmuchowskim i nowymi zbiornikami zwanymi Topola i Kozielno razem tworzącymi Jezioro Paczkowskie.

Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 8081 mieszkańców.

Jak pisze Henryk Borek "Paczków założono w pobliżu już istniejącej, starszej osady, od której nowe miasto i dawna warownia na granicy państwa biskupiego wzięły nazwy". Uważa się, że wzmiankowana osada w pobliżu której założono Paczków to obecna wieś Stary Paczków.

Historia miasta

Paczków założono w 1254 r., a jego lokacji dokonano na prawie flamandzkim. Inicjatorem jego powstania był biskup wrocławski Tomasz I, w założeniach którego gród ten miał chronić południowo-zachodniej granicy księstwa biskupiego. Ze względu na charakter miasta, prawdopodobnie już na samym początku jego istnienia zostało ufortyfikowane i to podwójnymi murami. Zbudowano również wówczas w Paczkowie kościół katolicki. W końcu XIII wieku miasta chronił również zamek, który jednak nie przetrwał do dziś i został zniszczony na początku XV w. 17 marca 1428 r. Paczków został zajęty przez wojska husyckie, które dały się we znaki mieszkańcom i spowodowały wiele zniszczeń.

XV wiek przyniósł miastu szybki rozwój gospodarczy, do czego znacznie przyczynili się biskupi za sprawą przywilejów nadawanych miastu. Od 1483 r. funkcjonował tu też targ solny.

Wybrane zabytki i atrakcje

• Bardzo dobrze zachowane mury obronne z 19 basztami oraz 3 wieżami bramnymi (Wieżą Bramy Kłodzkiej, Wieżą Bramy Wrocławskiej i Wieżą Bramy Ząbkowickiej) - tzw. śląskie Carcassonne.
• Kościół św. Jana Ewangelisty. Inkastelowany gotycki kościół z drugiej połowy XIV wieku i rozbudowywany w dwóch następnych stuleciach. Wewnątrz studnia zwana tatarską. Kościół jest siedzibą parafii.
• Rynek z późnoklasycystycznym ratuszem z XIX w. i renesansową wieżą z XVI w.
• Dom kata miejskiego położony poza obrębem murów miejskich - obecnie siedziba Towarzystwa Przyjaciół Paczkowa.
• Krzyże pokutne w Kamienicy i Unikowicach.
• Muzeum Gazownictwa.

Największymi zakładami przemysłowymi Paczkowa są cegielnia (Jopek) i manufaktura opakowań kartonowych (Jarpak).

Ciekawostki

Paczkowski Las

Miasto Paczków posiadało las, nadany w 1420 r. przez wrocławskiego biskupa Konrada na północno-wschodnim stoku Borówkowej. Po wojnach śląskich las został oddzielony granicą – Paczków wcielono do terytorium Prus, a las pozostał we władaniu Habsburgów. Nie przeszkadzało to miastu na gospodarcze wykorzystywanie lasu. Było tak również w okresie międzywojennym (dochód z lasu stanowił 25% miejskich dochodów).

Po objęciu administracji przez władze polskie w 1947 r. przypomniano sobie o miejskim lesie (w Paczkowie znajdowały się zakłady wymagające drewna jako surowca). Jego obszar wynosił 1979,75 ha drzewostanu iglastego. W 1945 r. Czechosłowacja znacjonalizowała las jako własność poniemiecką, jednak jego administracja została wyłączona z ogólnej administracji leśnej. Podczas rozmów o korektach granicznych między Polską i Czechosłowacją strona polska naciskała na prawo Paczkowa do eksploatacji lasu (w zamian za to obiecywała spełnić roszczenia Czechów w rejonie Kudowy-Zdroju, gdzie miasto Nachod posiadało ok. 50 ha terenu.

Ostatecznie w 1949 r. zarówno pretensje polskie jak i czechosłowackie wygasły. Polskie Ministerstwo Leśnictwa stwierdziło m.in. że korzystanie z lasu paczkowskiego byłoby bezcelowe z powodu utrudnień granicznych, międzynarodowych umów o obrocie drewnem, a także stan taki byłby sprzeczny z zasadami naszej struktury lasów.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

•  Czechy Citov
•  Czechy Javorník
•  Niemcy Einbeck
•  Francja Uzes

Ludzie związani z Paczkowem

• Paweł Kukiz, piosenkarz, aktor
• Bożena Stachura, aktorka
• Jacek Socha, polityk, minister skarbu państwa w rządzie Marka Belki

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Paczkowie