Chróścina (powiat opolski)

Chróścina (niem. Chrosczinna, od 1934 Reisern) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Dąbrowa.

Od 1950 miejscowość należy administracyjnie do województwa opolskiego. W latach 1952-1954 i 1973-1975 miejscowość była siedzibą gminy Chróścina.

Z Opola dojazd autobusami miejskimi linii nr 16.

Historia

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1223 (Chrostina) i dotyczy dziesięciny, jaką miała płacić wieś kościołowi w Skorogoszczy. W 1274 książę opolski Władysław nadaje wsi przywilej lokacyjny na prawie niemieckim (być może jest to związane z prawdopodobnym zniszczeniem Chróściny podczas najazdu tatarskiego). W owym czasie właścicielem wsi był Henryk, jeden z rycerzy księcia Władysława. Prawdopodobnie w XIV wieku w Chróścinie powstał pierwszy kościół - może o tym świadczyć dokument wystawiony przez biskupstwo wrocławskie dla proboszcza z Chróściny (datowany na 1371).

W 1532 podczas spisu dóbr pozostawionych po bezpotomnej śmierci ostatniego opolskiego Piasta Jana II Dobrego w Chróścinie mieszkało 21 chłopów, a w miejscowości były 22 łany ziemi. Właścicielami wsi był ród Beess. W połowie XVI wieku w Chróścinie znajdowało się siedemnaście gospodarstw oraz karczma należąca do sołtysa. W 1601 roku Chróścina znalazła się w dobrach zakonu norbertanek z Czarnowąsów - kupiona od władz cesarskich - i pozostawała ich własnością do kasaty zakonu w 1810. Podczas wojny trzydziestoletniej wieś została splądrowana przez wojska szwedzkie, a miejscowy kościół został sprofanowany - zniszczono jego trzy ołtarze. Po wojnach śląskich Chróścina wraz z większością Górnego Śląska została włączona w skład państwa pruskiego. W 1784 we wsi mieszkało 127 osób, a we wsi istniał kościół, szkoła i folwark.

W 1843 otwarto linię kolejową Opole - Wrocław, której nitka biegła przez wieś. Liczbę mieszkańców przetrzebiła zaraza ziemniaczana w połowie XIX wieku, której ofiarą padło 50 tys. osób w rejencji opolskiej. Pod koniec XIX wieku we wsi znajdował się kościół parafialny, szkoła katolicka, gorzelnia, browar, kopalnia torfu, kamieniołom oraz folwark. W 1890 mieszkało w niej 885 osób.

W okresie rządów hitlerowskich dotychczasową nazwę Chrosczinna zmieniono w 1934 na Reisern (nazwa w historii zmieniała się dość często - patrz: Zmiana nazwy wsi na przestrzeni lat). W 1933 wieś liczyła 1097, a w 1939 1216 mieszkańców. W marcu 1945 miejscowość została zajęta przez wojska radzieckie - zgodnie z decyzją aliantów wraz z całym niemieckim Śląskiem znalazła się w granicach Polski.

Zmiany nazwy wsi na przestrzeni lat

• 1223 Crostina
• 1371 Croschczina
• 1410 Smeifsdorf
• 1532 Krosstzyna
• 1845 Chrosczina
• 1934 Reisern
• 1945 Wrzosek
• 1948 Chróścina

Zabytki

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Piotra i Pawła - swój obecny wygląd klasycystyczny zawdzięcza odbudowie po pożarze w latach 1792 - 1793. Prawdopodobnie część murów świątyni jest znacznie starsza. Wyposażenie późnobarokowe z XVIII i XIX wieku.
• dzwonnica kościelna - dolna część pochodzi z XV/XVI wieku, w XX wieku zrekonstruowano górną część oraz hełm.
• kapliczki św. Jana Niepomucena z XVII i XIX wieku.
• klasycystyczna plebania z przełomu XVIII/XIX wieku.
• zabudowania folwarku z połowy XIX wieku - obecnie w złym stanie.
• szkoła z 1862, która powstała na bazie stodoły; na pocz. XX wieku przebudowana na budynek mieszkalny.
• ruiny drewnianego wiatraka z połowy XIX wieku - nieczynnego od zakończenia II wojny światowej.

Link zewnętrzny

http://www.chroscina.rox.pl

http://www.chroscina.eu

Zobacz też

Chróścina