Chmielowice (województwo opolskie)

Chmielowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Chmiellowitz, 1936-45 Hopfental) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Komprachcice. Miejscowość leży nad Potokiem Prószkowskim.

Od 1950 miejscowość należy administracyjnie do województwa opolskiego.

Historia

We wsi znajduje się dwór, który w latach 1861-1929 należał do rodziny von Donat. Herbem rodziny jest skaczący koziorożec na czerwonym pagórku. Właściciel – Richard von Donat (1836-1901) był deputowanym Rejencji opolskiej. Był żonaty z Adelą z domu Strachwitz (1847-1933). Strachwitzowie należeli do znamienitych rodów na Śląsku, posiadali liczne kopalnie. Richard von Donat miał czwórkę dzieci – trzy córki – Johannę (1876-1889), Luisę (1877-1894), które przedwcześnie zmarły na gruźlicę oraz Adelę (1879-1947) oraz syna Franza-Xaverego (1880-1953), który po śmierci ojca w 1901 roku zarządzał majątkiem chmielowickim. Zarówno groby dwóch sióstr jak i Adeli i Richarda znajdują się na miejscowym cmentarzu. Ciekawostką jest fakt, że na grobach sióstr na tylnej stronie kamiennych krzyży znajdują się inskrypcje biblijne (List do Hebrajczyków oraz fragment Listu do Jeremiasza).

Z inicjatywy Xaverego-Richarda powstała we wsi szkoła powszechna i remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. Donatowie mieszkali w Chmielowicach do 1929 r., kiedy to Xavier sprzedał dwór i przeniósł się do Wiadrowa w powiecie jaworskim na Dolnym Śląsku i mieszkali tam do czerwca 1946 roku.

Po parcelacji majątku we wsi powstały liczne działki budowlane, na których powstały domu dla wysokich urzędników Rejencji Opolskiej a także kolejarzy kolei niemieckich Deutsche Reichsbahn – zwłaszcza na ulicach Korfantego i Dworcowej gdzie mieści się jeden z najstarszych domów w Chmielowicach z 1896 r. Początkowo linię do Nysy traktowano jako linię towarową. W 1892 roku powstał dworzec w Chmielowicach. W latach 30. znaczenie kolei sukcesywnie wzrastało – z Opola do Nysy odjeżdżało dziennie 12 pociągów osobowych, w tym dwa pospieszne. Z biegiem lat znaczenie kolei malało – tym samym zabytkowy budynek dworca został wyburzony pod koniec lat 80. XX w.

Po II wojnie światowej opustoszały dwór został zamieniony w I oddział szkoły podstawowej. Klasy były bardzo liczne – po ok. 50 dzieci. Dwór został częściowo przebudowany w latach 70. XX w. Przebudowa ta niestety pozbawiła go elementów zabytkowych. 31 sierpnia 1963 roku na mocy uchwały Prezydium Rady Narodowej w Opolu i Wydziału Oświaty tegoż urzędu w tym miejscu powstał Państwowy Dom Dziecka. W 2008 r. liczył on sobie ok. 30 wychowanków. W 2005 r. dwór przeszedł kolejny remont, zmienił się kolor elewacji zewnętrznej, dokonano remontu dachu i postawiono nowe ogrodzenie. W 2009 r. usunięto stare drzewa i posadzono nowy drzewostan.

W 1980 r. w Chmielowicach wraz z Dziekaństwem i Żerkowicami utworzono samodzielną parafię macierzystą, podlegającą wcześniej pod parafię św. Krzyża w Opolu. W pobliskim kościele pw. św. Anny Samotrzeciej, wybudowanym w latach 1985-1990 znajduje się figura św. Anny wraz z Maryją i Jezusem po prawej stronie. Jest to wierna kopia figurki, której oryginał znajduje się w klasztorze św. Anny na Górze Świętej Anny (na trasie Opole-Strzelce Opolskie). Architektem kościoła był Wilhelm Kik. Proboszczem parafii jest od 1980 r. ks. Alfred Michalik. W 2003 roku proboszcz otrzymał z rąk arcybiskupa opolskiego Alfonsa Nossola tytuł Dziekana Honorowego. W czerwcu 2006 roku w miejscowości miały miejsce pierwsze prymicje kapłańskie - wyświęcenie pierwszego kapłana z Chmielowic. Został nim Mateusz Potoczny.

W maju 2010 w Chmielowicach pojawiły się dwujęzyczne tablice z nazwą wsi - niektóre z nich już po kilku godzinach padły ofiarą wandalizmu (zamalowano niemiecką nazwę). Nazwa niemiecka na tablicach została napisana błędnie - Chmielowitz zamiast poprawnego Chmiellowitz.

Symbole samorządowe

Obecnie wieś używa herbu gminy Komprachcice, jednak w przeszłości posługiwała się pieczęcią gminną z własnym herbem. Przedstawiał on snop zboża na tle skrzyżowanych narzędzi - kosy oraz grabi. Miał on symbolizować rolniczy charakter tej podopolskiej miejscowości.

Organizacje i stowarzyszenia

W połowie 2005 roku powołano Towarzystwo Przyjaciół Chmielowic, które stawia sobie za cel promowanie miejscowości, pomoc ludziom najuboższym, współpracuje z Domem Dziecka i szkołą, organizuje także liczne imprezy – m.in. „Najpiękniejszy ogród”, „Mamo, tato – baw się razem z nami”. Towarzystwu przewodniczył Jerzy Pobóg-Lenartowicz, po wyborach na nowego przewodniczącego zastąpił go Bogusław Rączka. Obecnie zgromadzenie liczy ok. 50 członków. Pod koniec roku 2005 członkiem honorowym została Veronika-Maria von Donat, wdowa po wnuku dawnego właściciela majątku chmielowickiego.

We wsi działa także Ochotnicza Straż Pożarna. Powstała ona w 1928 roku. Na przestrzeni blisko 80 lat uczestniczyła w życiu społecznym, współpracując ściśle z Radą Sołecką oraz z innymi organizacjami społeczno-politycznymi. Jednostka brała udział w wielu pracach społecznych na rzecz mieszkańców Chmielowic, była inicjatorem wielu czynów społecznych na rzecz środowiska. W organizowanych zawodach sportowo-pożarniczych jednostka zajęła czołowe miejsca w województwie opolskim, w 1971 roku zdobyła tytuł mistrza województwa, a sekcja młodzieżowa powtórzyła ten sukces w 1973 r. We współzawodnictwie jednostek OSP na terenie gminy Komprachcice zajmuje od lat czołowe miejsce, co świadczy o szczególnej dbałości o sprzęt pożarniczy, umundurowanie i samochód bojowy - STAR. Sekcja bierze także udział w akcjach ratowniczych na terenie województwa. W ważniejszych akcjach jednostka uczestniczyła w gaszeniu pożaru lasu w Kuźni Raciborskiej w 1992 roku oraz przy usuwaniu skutków powodzi w lipcu 1997 roku. Jednostka liczy obecnie 35 czynnych członków. Oprócz działalności ratowniczej członkowie OSP organizują imprezy kulturalno-oświatowe dla mieszkańców Chmielowic, tj. pikniki strażackie, „wodzenie niedźwiedzia” oraz organizowanie kuligów saneczkowych dla najmłodszych. W dniu 15 sierpnia 2008 na boisku odsłonięto pamiątkowy obelisk upamiętniający 80-lecie istnienia chmielowickiej OSP.

Od roku 1999 na terenie miejscowości działa Ludowy Klub Sportowy, który posiada sekcję piłki nożnej, a w niej drużyny seniorów i juniorów w dwóch klasach rozgrywkowych.

Komunikacja

Miejscowość jest skomunikowana z Opolem: dojazd autobusami miejskimi linii nr 8 i PKS. Ponadto jest tu także przystanek PKP na trasie Opole – Nysa.

Zobacz też

• Chmielowice
• Chmielowice (przystanek kolejowy)