Masów

Masów (dodatkowa nazwa w j. niem. Massow) — wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Łubniany, 12 km w kierunku północno-wschodnim od Opola. Miejscowość zajmuje 230 hm² (ha), w tym 10 hm² (ha), ok. 4%, to lasy i mieszkają w niej 324 osoby (stan na 2002 r.). Większość zabudowy miejscowości jest skupiona wzdłuż ulicy Opolskiej, będącej główną drogą Masowa.

W miejscowości znajdują się m.in.: świetlica wiejska, boisko, leśnictwo, sklepy spożywczy i spożywczo-przemysłowy, bar, stadnina koni oraz wyróżniające się drzewo (lipa).

Miejscowość jest położona na Równinie Opolskiej, na Obszarze Chronionego Krajobrazu Lasy Stobrawsko-Turawskie, w pobliżu Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Borów Kupskich i Jeziora Turawskiego. Najbliższe (pozamiejskie) duże zakłady przemysłowe to: PGE Elektrownia Opole SA w Brzeziu. Najbliższe miasta to: Kluczbork, Olesno, Dobrodzień, Kolonowskie, Ozimek, Opole i Wołczyn. Zgodnie z uchwalonym w 1999 r. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Łubniany Masów został objęty strefą K konserwatorskiej ochrony krajobrazu kulturowego.

Administracja

Masów należy administracyjnie do gminy Łubniany, w powiecie opolskim, w województwie opolskim. Miejscowość stanowi samodzielne sołectwo; w wyborach do Rady gminy tworzy razem z Łubnianami wspólny okręg wyborczy (nr 8), posiadający 3 mandaty. Masów składa się z 1 części: Kąt.

W swojej historii miejscowość prawie zawsze była związana administracyjnie z Opolem: od 1815 r. do zakończenia II wojny światowej należała do powiatu opolskiego (niem. Landkreis Oppeln) w rejencji opolskiej (niem. Regierungsbezirk Oppeln), a od 1950 r., niezależnie od zmian podziału administracyjnego, należy do województwa opolskiego. W latach 1946–1950 miejscowość należała do województwa śląskiego.

Infrastruktura

Najbliższe ośrodek zdrowia i apteka znajdują się w Łubnianach; są to SPZOZ Gminny Ośrodek Zdrowia i Apteka „Pod Lipami”. Zgodnie z kontraktem NFZ-u, przypisaną do Masowa placówką świadczącą usługi w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej jest EMC Instytut Medyczny SA Szpital Świętego Rocha w Ozimku. Najbliższe jednostki państwowego ratownictwa medycznego znajdują się w Dobrzeniu Wielkim (specjalistyczny zespół ratownictwa medycznego) i Opolu (podstawowy i specjalistyczny zespół ratownictwa medycznego oraz szpitalny oddział ratunkowy). Najbliższa jednostka straży pożarnej to OSP Łubniany; jest to także najbliższa jednostka włączona do KSRG. W ramach struktury PSP Masów podlega pod KM PSP Opole. Masów należy do rejonu służbowego nr 39, sektoru nr 20, komisariatu policji w Dobrzeniu Wielkim. W ramach podziału policji na komendy szczebla wojewódzkiego Masów podlega pod Komendę Miejską Policji w Opolu. Najbliższy Urząd pocztowy Poczty Polskiej SA znajduje się w Łubnianach.

Uczniowie z Masowa odbywają naukę w zakresie podstawowym w Publicznej Szkole Podstawowej w Łubnianach, a następnie w Publicznym Gimnazjum Gminnym w Biadaczu. Najbliższe placówki szkolnictwa ponadpodstawowego znajdują się w Opolu.

Masów jest zelektryfikowany, stelefonizowany i zwodociągowany. Operatorem sieci dystrybucji energii elektrycznej jest należąca do grupy Tauron EnergiaPro SA (oddział w Opolu, rejon Opole). Operatorem sieci telekomunikacyjnej jest Telekomunikacja Polska SA. W miejscowości znajduje się też publiczny automat telefoniczny. Masów jest przyłączony do administrowanego przez Urząd Gminy w Łubnianach tzw. wodociągu grupowego „Północ”, dla którego punktem zasilania jest ujęcie wody pitnej w Niwie.

Przez Masów przechodzą 2 drogi powiatowe nr nr 1703 (ulica Opolska, prowadząca od Opola, przez Kępę, Luboszyce, Biadacz i Łubniany, do drogi wojewódzkiej nr 461) i 1725 (ulica Leśna, prowadząca przez Świerkle, Brzezie i Dobrzeń Wielki do Chróścic, do drogi powiatowej nr 1723) oraz 2 drogi gminne (ulice Kolanowska i Osowska). Poprzez drogi leśne możliwy jest też dojazd do miejscowości od strony Kolanowic, Osowca i Surowiny. Najbliższe drogi rangi krajowej i wojewódzkiej to: 45 (ok. 7 km — Opole, Kolanowice, ok. 9 km — Jełowa) oraz 454 (ok. 8 km — Czarnowąsy, ok. 10 km — Opole) i 461 (ok. 3 km — Łubniany).

Najbliższe stacje i przystanki kolejowe to: Jełowa (ok. 7 km), Czarnowąsy (ok. 9 km), Borki Opolskie (ok. 10 km), Osowiec Przystanek (ok. 10 km), Osowiec Śląski (ok. 11 km) i Kotórz Mały (ok. 11 km), znajdujące się przy liniach kolejowych nr nr 277 (Opole — Wrocław przez Jelcz-Laskowice) i 301 (Opole — Namysłów), po których kursują pociągi Przewozów Regionalnych Sp. z o.o., relacji Opole — Jelcz-Laskowice (Czarnowąsy i Borki Opolskie) oraz Opole — Namysłów, Nysa — Kluczbork i Opole — Kluczbork (Kotórz Mały, Osowiec Przystanek, Osowiec Śląski i Jełowa). Najbliższe węzły kolejowe to: Jełowa (linie kolejowe nr nr: 293 i 301) i Opole Główne (ok. 13 km; linie kolejowe nr nr: 132, 136, 144, 277, 287 i 301).

W Masowie znajdują się 3 przystanki autobusowe („Masów”, „Masów,centr.” i „Masów,skrz.”), przy których zatrzymują się autobusy Opolskiego PKS-u SA, kursujące na trasie Opole — Dąbrówka Łubniańska.

Przez Masów przechodzi Rowerowy Szlak Drewnianych Kościołów, na odcinku między Dobrzeniem Wielkim a Kolanowicami.

Historia

Masów został założony 20 maja 1773 r., dekretem króla Fryderyka II. Wielkiego (kolonizacja fryderycjańska), a jego nazwa została nadana na cześć generała pruskiego, Hansa von Massowa. Miejscowość została zasiedlona Czechami. Od 1796 r. w miejscowości znajdował się drewniany budynek szkoły. Także w 1861 r. odnotowuje się istnienie w miejscowości 1-klasowej szkoły. 1 kwietnia 1939 r. Masów został włączony do Łubnian. W okresie PRL-u w miejscowości funkcjonowała 3-klasowa szkoła podstawowa (edukcja w zakresie klas 4–8 odbywała się w placówce w Biadaczu).

(Źródła: .)

Zabytki

• murowana, neogotycka kapliczka; w środku 2 rzeźby: barokowo-ludowa, wzorowana na gotyckiej rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem Tronującej i ludowa rzeźba Jana Nepomucena z XIX w.

Źródła

• Informator Gmina Łubniany — Dożynki '94
• Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian, Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom VII: Województwo opolskie, zeszyt 11: Miasto Opole i powiat opolski; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk — Pracownia Inwentaryzacji Zabytków, Warszawa 1968
• Madeja Józef, Powiat opolski — szkice monograficzne; Instytut Śląski w Opolu, Opole 1969
• Rospond Stanisław, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, tom I: A — B; Instytut Śląski w Opolu, Państwowe Wydawictwo Naukowe, Warszawa, 1970
• Leksykon Polactwa w Niemczech; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Wrocław 1973