Przywory (województwo opolskie)

Przywory (dodatkowa nazwa w j. niem. Przywor) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Tarnów Opolski.

W latach 1973-1974 miejscowość była siedzibą gminy Przywory. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie opolskim.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi, należącej do szóstego beneficjum fundacji katolickiej, pochodzi z 1531 r., w 1687 r. wieś przyłączono do parafii prószkowskiej.

W 1627 żołnierze obozujący pod Opolem splądrowali młyn Mistritz (należący do Przywór) zabierając jego właścicielowi Michałowi Piechocie, posiadane przez niego pisemne przywileje. W 1630 r. cesarz Ferdynand II wznowił młynarzowi prawa sprzedając dodatkowo 1 łan roli.

Rozwój wsi

W latach 1723-1725 wieś należała do hrabiego Tanczina. Zamieszkiwali w niej sołtys, 9 kmieci, ogrodnik i 9 chałupników. Młynarz posiadał również karczmę. W 1783 r. było we wsi 10 domów i szkoła (w 1845 r. do tej szkoły uczęszczały również dzieci z Kątów i Miedzianej); dwadzieścia lat później do katolickiej szkoły uczęszczało 108 dzieci. We wsi stały już browar, gorzelnia i kuźnia. W 1863 r. było tam 9 gospodarstw, 16 chałupników zagonowych, sklep, młyn.
Było też 2 dróżników kolejowych, gdyż linię kolejową z Opola do Kędzierzyna położono w 1845 r. W 1925 r. Przyworach było 86 domów mieszkalnych.

Liczba mieszkańców w latach 1829-1939: 1829 r. – 185 1900 r. – 458 1939 r. – 847

Zabytki

We wsi istnieje mały zabytkowy kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Anielskiej. Kościół wybudowano na placu podarowanym przez państwa Czajów. Mieszkańcy wsi bardzo spieszyli się z jego budową, ponieważ nie mieli na nią pozwolenia. W 1922 roku poświęcony został kamień pod budowę kościoła, a już w 1923 oddano go do użytku wiernych. W księgach metrykalnych z 1966 roku zapisano: „Kościół wybudowali mieszkańcy Przywór w 1923 roku”.

Wzór ołtarza wzięto z kościoła w Altheide Bad (dzisiejszej Polanicy). Fundatorką obrazu Matki Boskiej Anielskiej była Maria Grabowska, żona właściciela tartaku w Przyworach, której życzeniem było mieć w ołtarzu swoją patronkę. Z krzyża misyjnego, przykręconego do frontowej ściany kościoła dowiadujemy się, że pierwsze misje w tym kościele odbyły się w 1937 roku, a następne kolejno co dziesięć lat z jednym wyjątkiem.
W 1981 r. utworzono parafię, wydzielając ją z parafii Kąty Opolskie i przyłączając Miedzianą z parafii Kamień Śląski. Pierwszym proboszczem parafii Przywory został i jest nim do dziś ks. Józef Kaczmarczyk.

Najstarszym zabytkiem jest rzeźba św. Jana Nepomucena z 1741 r. ufundowana przez Jana z Trenczyna (Czechy); starsza na Opolszczyźnie jest tylko rzeźba Nepomuka w Łące Prudnickiej.

Źródła

• Strona gminy Tarnów Opolski
• Strona diecezji opolskiej

Zobacz też

Przywory Duże, Przywory Małe