Menu
Home» »

Województwo Podkarpackie:

Liczba miast na prawach powiatu: 4

Liczba powiatow: 21

Liczba kodów pocztowych: 477

Powierzchnia: 17 845,66 km²

Urbanizacja: 40,6%

Populacja: 2 097 338

Gęstość zaludnienia: 118 os./km²

Tablice rejestracyjne: R

TERYT: 18

Kod ISO: PL-PK


Urząd Wojewódzki:

Adres: ul. Grunwaldzka 15, 35-959 Rzeszów

Oficjalna strona urzędu wojewódzkiego

Urząd Marszałkowski:

Adres: Rzeszów, al. Łukasza Cieplińskiego 4

Oficjalna strona województwa Podkarpackiego

Herb województwa
Podkarpackiego:

Herb województwa Podkarpackiego

Flaga województwa
Podkarpackiego:

Flaga województwa Podkarpackiego

Województwo podkarpackie

Województwo podkarpackie – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw utworzonych w 1999 roku. Powstało poprzez scalenie ziem dawnego województwa rzeszowskiego sprzed 1975 roku (z wyjątkiem powiatu gorlickiego), tj. województw przemyskiego i rzeszowskiego, oraz części krośnieńskiego, tarnobrzeskiego i tarnowskiego. Województwo zajmuje powierzchnię 17 846 km² i zajmuje 11 miejsce w kraju. Pod względem liczby mieszkańców (2 103 505 osób) województwo znajduje się na 9 miejscu w Polsce.

Geografia

Położenie administracyjne

Region położony jest w południowo-wschodniej części kraju, graniczy od wschodu z obwodem lwowskim i obwodem zakarpackim Ukrainy, od południa ze krajem preszowskim Słowacji oraz z województwami: od północnego wschodu z lubelskim, od północnego zachodu z świętokrzyskim i od zachodu z małopolskim. Stolicą województwa podkarpackiego jest Rzeszów.

Położenie geograficzne

Obszar woj. podkarpackiego obejmuje:

  • środkową część Podkarpacia, w jego obrębie wschodnią część Podkarpacia Północnego (wschodnią część Kotliny Sandomierskiej),
  • zachodnią część Zewnętrznych Karpat Zachodnich, a w ich obrębie wschodnią część Pogórza Środkowobeskidzkiego (w części lub w całości: Pogórze Ciężkowickie, Pogórze Strzyżowskie, Pogórze Dynowskie, Pogórze Przemyskie, Obniżenie Gorlickie, Kotlina Jasielsko-Krośnieńska, Pogórze Jasielskie i Pogórze Bukowskie) i wschodnią część Beskidów Środkowych (Beskid Niski),
  • zachodni skrawek Zewnętrznych Karpat Wschodnich, a w ich obrębie zachodnią część Beskidów Wschodnich (Góry Sanocko-Turczańskie i Bieszczady Zachodnie),
  • niewielki fragment Roztocza.

Pod względem historycznym woj. podkarpackie obejmuje południowo-wschodnią część Małopolski.

Wody

Trzy największe rzeki w województwie to prawe dopływy Wisły: San i Wisłoka oraz dopływ Sanu: Wisłok. Rzeki Strwiąż oraz Mszanka uchodzą do Dniestru i należą do zlewni Morza Czarnego. Wszystkie pozostałe należą do zlewni Morza Bałtyckiego. Rzeki regionu są uważane za jedne z najczystszych w kraju.

Podział administracyjny

Podział na powiaty – dane wg GUS z 1 stycznia 2011

Herb Nazwa Rodzaj
powiatu
Siedziba Powierzchnia
(km²)
Ludność Gęstość zaludnienia
(osób/km²)
bieszczadzki ziemski Ustrzyki Dolne 1139,07 21990 19,31
brzozowski ziemski Brzozów 539,34 65274 121,03
dębicki ziemski Dębica 777,48 133517 171,73
jarosławski ziemski Jarosław 1028,66 121433 118,05
jasielski ziemski Jasło 830,87 114628 137,96
kolbuszowski ziemski Kolbuszowa 773,17 61594 79,66
krośnieński ziemski Krosno 925,88 111194 120,1
leski ziemski Lesko 834,94 26658 31,93
leżajski ziemski Leżajsk 583,71 68985 118,18
lubaczowski ziemski Lubaczów 1308,36 56681 43,32
łańcucki ziemski Łańcut 451,84 78656 174,08
mielecki ziemski Mielec 880,50 134045 152,24
niżański ziemski Nisko 785,64 66909 85,16
przemyski ziemski Przemyśl 1211,21 71244 58,82
przeworski ziemski Przeworsk 698,02 78655 112,68
ropczycko-sędziszowski ziemski Ropczyce 548,31 72008 131,33
rzeszowski ziemski Rzeszów 1157,38 161104 139,2
sanocki ziemski Sanok 1223,66 94905 77,56
stalowowolski ziemski Stalowa Wola 831,74 107470 129,21
strzyżowski ziemski Strzyżów 503,47 61897 122,94
tarnobrzeski ziemski Tarnobrzeg 521,07 53517 102,71
Krosno miasto na prawach powiatu - 43,50 47471 1091,29
Przemyśl miasto na prawach powiatu - 46,18 66229 1434,15
Rzeszów miasto na prawach powiatu - 116,36 178227 1531,69
Tarnobrzeg miasto na prawach powiatu - 85,40 49214 576,28

Demografia

Obszar województwa zamieszkuje 2 103 505 osób (dane z 1 stycznia 2011 r. opublikowane przez GUS) w 46 miastach, 2164 miejscowościach wiejskich tworzących 1530 sołectw, 160 gmin (stan na 1 stycznia 2011) , 21 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu.

Dane GUS z 1 stycznia 2011

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 2 103 505 100 1 074 891 51,1 1 028 614 48,9
powierzchnia 17 845,66 km²
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
117,8 60,2 57,6

Według ostatnich danych GUS-u średnia życia w województwie jest najwyższą w Polsce i wynosi odpowiednio: mężczyźni 73 lata (Polska 71), kobiety 81 lat (Polska 80). Na długowieczność mieszkańców regionu decydujący wpływ mają: czyste środowisko, zdrowy styl życia oraz niski poziom stresu.

Miasta

W województwie podkarpackim jest 50 miast, w tym 4 miasta na prawach powiatów. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców (faktycznego miejsca zamieszkania), na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1 stycznia 2011

Herb Nazwa Powiat Ludność Powierzchnia
(km²)
Gęstość zaludnienia
(osób/km²)
Siedziba
powiatu
Rzeszów miasto na prawach powiatu 178 227 116,36 1532 grodzkiego,ziemskiego
Przemyśl miasto na prawach powiatu 66 229 46,18 1434 grodzkiego,ziemskiego
Stalowa Wola stalowowolski 63 371 82,52 768 ziemskiego
Mielec mielecki 60 743 46,89 1295 ziemskiego
Tarnobrzeg miasto na prawach powiatu 49 214 85,40 576 grodzkiego,ziemskiego
Krosno miasto na prawach powiatu 47 471 43,50 1091 grodzkiego,ziemskiego
Dębica dębicki 47 234 33,98 1374 ziemskiego
Jarosław jarosławski 39 702 34,61 1147 ziemskiego
Sanok sanocki 39 106 38,08 1027 ziemskiego
Jasło jasielski 36 932 36,52 1011 ziemskiego
Łańcut łańcucki 18 057 19,42 930 ziemskiego
Przeworsk przeworski 15 733 22,13 711 ziemskiego
Nisko niżański 15 535 60,96 255 ziemskiego
Ropczyce ropczycko-sędziszowski 15 369 47,10 326 ziemskiego
Leżajsk leżajski 14 126 20,58 686 ziemskiego
Lubaczów lubaczowski 12 374 25,73 481 ziemskiego
Nowa Dęba tarnobrzeski 11 237 16,70 673
Kolbuszowa kolbuszowski 9 156 7,94 1153 ziemskiego
Ustrzyki Dolne bieszczadzki 9 349 16,79 557 ziemskiego
Strzyżów strzyżowski 8 773 13,89 632 ziemskiego
Brzozów brzozowski 7 579 11,46 661 ziemskiego
Sędziszów Małopolski ropczycko-sędziszowski 7 149 9,96 718
Rudnik nad Sanem niżański 6 753 36,60 185
Dynów rzeszowski 6 105 24,55 249
Nowa Sarzyna leżajski 6 103 9,15 667
Boguchwała rzeszowski 5 943 9,11 652
Lesko leski 5 700 15,33 372 ziemskiego
Jedlicze krośnieński 5 608 10,60 529
Głogów Małopolski rzeszowski 5 568 13,73 406
Radymno jarosławski 5 440 13,62 399
Zagórz sanocki 5 007 22,30 225
Pilzno dębicki 4 622 16,04 288
Sokołów Małopolski rzeszowski 3 968 15,54 255
Rymanów krośnieński 3 571 12,39 288
Pruchnik jarosławski 3 678 19,91 185
Tyczyn rzeszowski 3 474 9,67 359
Kańczuga przeworski 3 178 7,60 418
Radomyśl Wielki mielecki 3 045 8,79 346
Oleszyce lubaczowski 3 036 5,08 589
Brzostek dębicki 2 640 8,82 301
Sieniawa przeworski 2 133 6,74 316
Dukla krośnieński 2 128 5,48 388
Błażowa rzeszowski 2 119 4,23 501
Narol lubaczowski 2 069 12,42 167
Cieszanów lubaczowski 1 943 15,06 129
Iwonicz-Zdrój krośnieński 1 763 5,89 299
Przecław mielecki 1 621 16,02 101
Ulanów niżański 1 526 8,20 186
Kołaczyce jasielski 1 453 7,15 203
Baranów Sandomierski tarnobrzeski 1 423 9,15 156

Administracja i polityka

Samorząd

Organem stanowiącym jest Sejmik Województwa Podkarpackiego, składający się z 33 radnych. Siedzibą sejmiku województwa jest Rzeszów. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem.

Podział klubów w Sejmiku Województwa Podkarpackiego (stan na grudzień 2010 r.):

  • Prawo i Sprawiedliwość – 15 radnych
  • Platforma Obywatelska – 7 radnych
  • Polskie Stronnictwo Ludowe – 7 radnych
  • Sojusz Lewicy Demokratycznej – 4 radnych

Marszałkowie województwa:

  • od 1999 do 2002 Bogdan Rzońca (AWS)
  • od 2002 do 2006 Leszek Deptuła (PSL)
  • od 2006 do 2010 Zygmunt Cholewiński (PIS)
  • od 2010 Mirosław Karapyta (PSL)

Administracja rządowa

Organem administracji rządowej jest Wojewoda Podkarpacki, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Rzeszów. Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie znajduje się przy ulicy Grunwaldzkiej 15. W ramach urzędu działają także 3 delegatury: w Krośnie, Przemyślu i Tarnobrzegu.

Delegatury urzędu wojewódzkiego obejmują swoim zasięgiem działania:

  • delegatura w Krośnie powiaty: bieszczadzki, brzozowski, jasielski, krośnieński, leski, sanocki i miasto Krosno;
  • delegatura w Przemyślu powiaty: jarosławski, lubaczowski, przemyski, przeworski i miasto Przemyśl;
  • delegatura w Tarnobrzegu powiaty: mielecki, niżański, stalowowolski, tarnobrzeski i miasto Tarnobrzeg.

Wojewodowie

  • od 1 stycznia 1999 do 20 października 2001 Zbigniew Sieczkoś (AWS)
  • od 20 października 2001 do 3 marca 2003 Zdzisław Siewierski (SLD)
  • od 3 marca 2003 do 30 listopada 2005 Jan Kurp (SLD)
  • od 30 listopada 2005 do 29 listopada 2007 Ewa Draus (PIS)
  • od 29 listopada 2007 do 30 listopada 2010 Mirosław Karapyta (PSL)
  • od 2 grudnia 2010 do 25 października 2011 Małgorzata Chomycz-Śmigielska (PO)
  • od 12 grudnia 2011 Małgorzata Chomycz-Śmigielska (PO)

Wicewojewodowie

  • od 19 stycznia 2011 do 14 lutego 2012 Andrzej Reguła (PSL)
  • od 14 lutego 2012 Alicja Wosik (PSL)

Okręgi wyborcze

Okręg wyborczy nr 22 do Sejmu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Prawo i Sprawiedliwość - Marek Kuchciński, Bogdan Rzońca, Stanisław Piotrowicz, Piotr Babinetz
  • Platforma Obywatelska - Małgorzata Chomycz, Piotr Tomański, Marek Rząsa
  • Klub Parlamentarny Solidarna Polska - Mieczysław Golba, Kazimierz Ziobro
  • Polskie Stronnictwo Ludowe - Mieczysław Kasprzak
  • Ruch Palikota - Małgorzata Marcinkiewicz

Okręg wyborczy nr 23 do Sejmu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Prawo i Sprawiedliwość - Józefa Hrynkiewicz, Stanisław Ożóg, Kazimierz Moskal, Andrzej Szlachta, Krzysztof Popiołek, Kazimierz Gołojuch, Zbigniew Chmielowiec, Jan Warzecha
  • Platforma Obywatelska - Zbigniew Rynasiewicz, Krystyna Skowrońska, Renata Butryn, Mirosław Pluta
  • Polskie Stronnictwo Ludowe - Jan Bury
  • Ruch Palikota - Dariusz Dziadzio
  • Sojusz Lewicy Demokratycznej - Tomasz Kamiński

Okręg wyborczy nr 54 do Senatu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Janina Sagatowska (PIS)

Okręg wyborczy nr 55 do Senatu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Władysław Zenon Ortyl (PIS)

Okręg wyborczy nr 56 do Senatu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Kazimierz Jaworski (SP)

Okręg wyborczy nr 57 do Senatu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Alicja Maria Zając (PIS)

Okręg wyborczy nr 58 do Senatu RP (stan na 14 grudzień 2011)

  • Andrzej Antoni Matusiewicz (PIS)

Okręg wyborczy nr 9 do Parlamentu Europejskiego w Polsce (stan na 2009)

  • Tomasz Poręba (PIS)
  • Elżbieta Łukacijewska (PO)

Zamki i pałace Podkarpacia

  • Zamek Kamieniec - Odrzykoń,
  • Zamek w Baranowie Sandomierskim,
  • Renesansowy zamek Krasickich i Sapiehów - Krasiczyn,
  • Zamek Kazimierzowski w Przemyślu,
  • Dwór w Wolicy - Dębica,
  • Barokowy zamek - Dukla,
  • Zamek w Łańcucie,
  • Zamek w Rzeszowie,
  • Letni Pałac Lubomirskich w Rzeszowie,
  • Pałac w Sieniawie,
  • Pałac Tarnowskich w Tarnobrzegu,
  • Dwór Mycielskich w Wiśniowej,
  • dwór Lubomirskich w Boguchwale,
  • Zamek Królewski w Sanoku,
  • Dwór w Bolestraszycach,
  • Dworek w Boratynie,
  • Pałac w Iwoniczu Zdroju,
  • Pałac Stawiarskich w Jedlicze,
  • Zamek w Lesku,
  • Pałac Miera w Leżajsku,
  • Pałacyk Oborskich w Mielcu,
  • Zamek Lubomirskich w Stalowej Woli,
  • Pałac obecnie Dom Dziecka w Strzyżowie,
  • Zespół Pałacowo-Parkowy w Przeworsku,
  • Pałac w Birczy,
  • Zamek w Przecławiu,
  • Pałac Sroczyńskich - Jasło - Gorajowice
  • Zamek Szaszkiewiczów w Rzemieniu,
  • Zespół pałacowo - dworski w Czudcu,
  • Pałac Lubomirskich w Przemyślu,
  • Kamienica - Dębica Wiluszówka,
  • Pałac Ponińskich w Horyńcu Zdroju,
  • Pałac w Pełkiniach,
  • Pałac Wodzickich w Tyczynie,
  • Pałacyk Bobrowskich w Długie,
  • Pałac w Julinie,
  • Pałac w Weryni,
  • Pałac w Zarzeczu,
  • Dworek - Dębica,
  • Pałac biskupów przemyskich w Krośnie,
  • Dwór Starościński w Leżajsku,
  • Dwór w Targowiskach..

Gospodarka

W 2008 r. produkt krajowy brutto woj. podkarpackiego wynosił 48,5 mld zł, co stanowiło 3,8% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 69,0% średniej krajowej, co plasowało podkarpackie na ostatnim miejscu względem innych województw.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. podkarpackiego w 1. kwartale 2011 r. wynosiło 2962,52 zł, co lokowało je na 15. miejscu względem wszystkich województw.

W końcu czerwca 2011 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 135,7 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 15,0% do aktywnych zawodowo.

Podkarpackie gospodarstwa rolne są jednak bardzo rozdrobnione, co bardzo negatywnie wpływa na ich rentowność i rzadko kiedy jest jedynym źródłem utrzymania rodziny.

W regionie, szczególnie na południu rozwija się infrastruktura turystyczna. Powstaje coraz więcej hoteli, pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych. Dzięki utworzeniu w roku 2005 międzynarodowego portu lotniczego w Rzeszowie, Podkarpacie odwiedza coraz więcej turystów zagranicznych.

Szczególnie charakterystyczny dla Rzeszowszczyzny jest przemysł lotniczy. Branża ta powoli wychodzi z fatalnej kondycji, w jakiej znalazła się po rozpadzie Układu Warszawskiego. Ponadto w województwie silnie rozwinięty jest przemysł farmaceutyczny, informatyczny i spożywczy. W Mieleckiej i Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej powstają kolejne zakłady przemysłowe (łącznie powstało już ponad 20 tys. miejsc pracy), kluczowe dla rozwoju regionu jest też powstanie Podkarpackiego Parku Naukowo-Technologicznego w Rzeszowie.

Surowcami kopalnymi są siarka, ropa naftowa oraz gaz ziemny. Surowce mineralne są wydobywane głównie w górzystej, południowej części województwa: piaskowce, wapienie, gipsy (w tym gips alabastrowy), glinki ceramiczne, piaski (w tym piaski szklarskie) i żwiry, a także torf, wody mineralne i geotermalne.

Specjalne strefy ekonomiczne

  • Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC
  • Specjalna Strefa Ekonomiczna Wisłosan Tarnobrzeg

Parki przemysłowe i technologiczne

  • Mielecki Park Przemysłowy
  • Park Przemysłowy "Stare-Miasto Park"
  • Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny

Nauka i oświata

  • Rzeszów
    • Uniwersytet Rzeszowski (z 11 wydziałami, w tym Wydziałem Medycznym będącym podwalinami do utworzenia Wyższej Szkoły Medycznej w Rzeszowie)
    • Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza (największa uczelnia techniczna południowo-wschodniej Polski, z jedynym w kraju ośrodkiem kształcenia pilotów lotnictwa cywilnego)
    • Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie
    • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie (największa niepubliczna uczelnia wyższa na Podkarpaciu)
    • Wyższa Szkoła Zarządzania w Rzeszowie
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Rzeszowie
    • Szkoła Języków Obcych i Zarządzania PROMAR w Rzeszowie
    • Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Rzeszowie-Tyczynie
    • Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Rzeszowie
    • Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, Wydział Administracyjno-Prawny w Rzeszowie
    • Wyższa Szkoła Inżynieryjno-Ekonomiczna, Wydział Przedsiębiorczości w Rzeszowie
  • Przemyśl
    • Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Przemyślu
    • Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu
    • Wyższa Szkoła Gospodarcza w Przemyślu
    • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Przemyślu
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Przemyślu
    • Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu
  • Tarnobrzeg
    • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnobrzegu im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu
    • Zespół Kolegiów Nauczycielskich w Tarnobrzegu
    • Wyższa Szkoła Handlowa w Kielcach Wydział Zamiejscowy w Tarnobrzegu
    • Profesjonalna Szkoła Biznesu
    • Małopolska Szkoła Handlowa
    • Szkoła Zarządzania
  • Krosno
    • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie – (14 kierunków kształcenia) z jednostkami: Instytut Politechniczny, Instytut Kultury Fizycznej, Instytut Humanistyczny, Instytut Gospodarki i Polityki Społecznej, Studium Języków Obcych i Nauk Społecznych, Studium Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Studium Wychowania Fizycznego i Sportu.
    • Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy w Krośnie
    • Niepubliczna Szkoła Biznesu w Krośnie
    • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Oddział w Krośnie
    • Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie – oddział w Krośnie
  • Dębica
    • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie – Zamiejscowy Wydział Rozwoju Regionalnego w Dębicy
    • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie – Centrum Edukacyjne w Dębicy
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Dębicy
  • Jarosław
    • Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu
  • Jasło
    • Podkarpacka Szkoła Wyższa w Jaśle im. bł. księdza Władysława Findysza
  • Leżajsk
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Leżajsku
  • Mielec
    • Wyższa Szkoła Gospodarki i Zarządzania w Mielcu
    • Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie – ośrodek zamiejscowy
    • Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie – ośrodek zamiejscowy
    • Niepubliczna Szkoła Biznesu w Mielcu
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Mielcu
    • Policealne Studium Medyczne
    • British School w Mielcu
  • Przeworsk
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Przeworsku
  • Nisko
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Nisku (Język angielski)
    • Politechnika Radomska – Wydział Transportu Politechniki Radomskiej im. Kazimierza Pułaskiego
  • Ropczyce
    • Wyższa Szkoła Inżynieryjno-Ekonomiczna w Ropczycach
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Ropczycach
  • Sanok
    • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku
    • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Sanoku
  • Stalowa Wola
    • Katolicki Uniwersytet Lubelski
      • Wydział Zamiejscowy Nauk o Społeczeństwie
      • Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Gospodarce
    • Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Stalowej Woli
    • "Olympus” Szkoła Wyższa im. Romualda Kudlińskiego w Warszawie – Wydział Zamiejscowy w Stalowej Woli
    • Politechnika Rzeszowska – Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Sport

Piłka nożna

Najbardziej utytułowanym klubem piłkarskim w województwie jest Stal Mielec, dwukrotny mistrz Polski w sezonach 1972/73 i 1975/76, wicemistrz 1974/75, finalista Pucharu Polski 1975/76 oraz jeden z dwóch polskich ćwierćfinalistów Pucharu UEFA w historii (edycja 1975/76). W czasach świetności klubu, które przypadły na lata 70. XX wieku, grało w nim wielu reprezentantów Polski i innych czołowych piłkarzy. Na początku lat 90. główny sponsor klubu, PZL Mielec, popadł w poważne tarapaty finansowe, a wraz z nim klub. W sezonie 2010/2011 drużyna seniorów gra w nowej III lidze, jednak trofea zdobywają młodzi piłkarze (Mistrzostwo Polski U-17 w 2007, wicemistrzostwo U-19 w 2007).

Stal Mielec nie jest jedynym klubem województwa, który osiągał sukcesy. W rozgrywkach najwyższej ligi w Polsce brały udział również Stal Rzeszów, Stal Stalowa Wola, Siarka Tarnobrzeg, oraz Igloopol Dębica. Stal Rzeszów w 1975 roku zdobyła Puchar Polski.

W sezonie 2010/2011 województwo nie ma żadnego reprezentanta ani w Ekstraklasie, ani w I lidze. Resovia Rzeszów, Stal Rzeszów oraz Stal Stalowa Wola grają w II lidze.

Siatkówka

Szczególnie zasłużonym klubem jest Resovia Rzeszów, który święcił największe triumfy w latach 70. i 80. Resovia jest czterokrotnym Mistrzem Polski, czterokrotnym zdobywcą Pucharu Polski oraz Klubowym Wicemistrzem Świata z 1974 roku. Obecnie drużyna powraca do świetności – w 2004 roku, po dwunastoletniej przerwie, wywalczyła awans do Polskiej Ligi Siatkówki, a w latach 2009, 2010 i 2011 stawała na podium Mistrzostw Polski.

Również siatkarze Stali Mielec odnosili sukcesy – mężczyźni w 1976 roku zdobyli Puchar Polski, kobiety zaś w 2000 roku wicemistrzostwo Polski i ćwierćfinał Pucharu Konfederacji CEV w 2003 roku.

W sezonie 2011/2012 województwo w PlusLidze reprezentują siatkarze Resovii Rzeszów, w PlusLidze Kobiet zaś siatkarki Stali Mielec.

Żużel

Stal Rzeszów od lat reprezentuje województwo w najważniejszych rozgrywkach, klub ten wielokrotnie zdobywał medale wszystkich kolorów w Mistrzostwach Polski. W drugiej lidze startuje zespół KSM Krosno.

Koszykówka

W obecnej chwili Siarka Tarnobrzeg, Stal Stalowa Wola i Znicz Jarosław występują w Polskiej Lidze Koszykówki. W I lidze mężczyzn grają Sokół Łańcut, MOSiR Krosno. Oprócz tego MOSiR Przeworsk występuje w 3 lidze. W sezonie 1975 największym osiągnięciem w koszykówce było zdobycie przez Resovię Rzeszów tytuł mistrza Polski.

Piłka ręczna

W ZPRP zrzeszonych jest 39 klubów z województwa podkarpackiego, z czego zdecydowaną większość stanowią kluby uczniowskie i szkolne. Stal Mielec zdobyła tytuł Wicemistrza Polski w 1975 roku i Puchar Polski w 1971 roku. Od sezonu 2010/2011 gra w PGNiG Superlidze Mężczyzn, zakończyła tenże sezon na czwartym miejscu. Czuwaj Przemyśl od sezonu 2009/2010 startuje w rozgrywkach I ligi grupy B. Juvenia Rzeszów występuje na parkietach II ligi, z której po sezonie 2010/2011 spadł Orzeł Przeworsk.

Tenis stołowy

Forbet-OWG Tarnobrzeg jest najlepszym zespołem Ekstraklasy Kobiet; 19-krotny Drużynowy Mistrz Polski (sezony 1990/91 do 2004/05 oraz od 2006/07 do 2009/2010); 2. miejsce w Pucharze Europy: 1998/99; 2. miejsce w Pucharze ETTU: 2007/2008 i 2009/2010; 1. miejsce w Pucharze ETTU: 2008/2009

Hokej na lodzie

Jedynym podkarpackim zespołem występującym w ekstralidze hokeja na lodzie jest Ciarko PBS Bank Sanok, którego największymi triumfami jest zdobycie Pucharu Polski w latach 2011, 2012. W sezonie 2011/2012 zespół ten zwyciężył w rundzie zasadniczej PLH.

  • Oficjalna strona internetowa drużyny Ciarko PBS Bank KH Sanok

Regiony partnerskie

  • Regiony, z którymi województwo ma nawiązane oficjalnych stosunki międzynarodowe:
    • Samorządny Kraj Preszowski (Republika Słowacka)
    • Kraj koszycki (Republika Słowacka)
    • Kraj zliński (Republika Czeska)
    • Obwód Wołyński (Ukraina)
    • Obwód iwanofrankiwski (Ukraina)
    • Obwód Odeski (Ukraina)
    • Obwód tarnopolski (Ukraina)
    • Komitat Vas (Republika Węgierska)
    • Kraj Związkowy Saary (Republika Federalna Niemiec)
    • Obwód saratowski (Federacja Rosyjska)
    • Autonomiczny Region Friuli Venezia Gulia (Włochy)
    • Region Molise (Włochy)
    • Region Centrum (Portugalia)
    • Styria (Austria)
  • Regiony, z którymi wojewodztwo realizuje wspólne projekty oraz inicjatywy:
    • Zadarska županija (Chorwacja)
    • Okręg Suczawa (Rumunia)
    • Kraj Związkowy Saksonia (Republika Federalna Niemiec)

Religia

Większość mieszkańców województwa podkarpackiego należy do Kościoła rzymskokatolickiego. Na terenie województwa znajdują się części: metropolia lubelska, metropolia krakowska oraz metropolia przemyska w której skład wchodzi: archidiecezja przemyska w całości oraz dwie diecezje w częściach: diecezja rzeszowska, diecezja zamojsko-lubaczowska.

Komunikacja

Transport drogowy

  • Gęstość dróg krajowych w regionie wynosi 4,2 km/100 km²,
  • Gęstość dróg wojewódzkich w regionie wynosi 8,8 km/100 km²,
  • Gęstość dróg powiatowych w regionie wynosi 36,0 km/100 km²,
  • Gęstość dróg gminnych w regionie wynosi 30,6 km/100 km².

Autostrady:

  • A4E40 Autostrada A4 (w budowie)

Drogi ekspresowe:

  • S19 Droga ekspresowa S19 (planowana)
  • S74 Droga ekspresowa S74 (planowana)

Drogi krajowe

  • 4E40 Droga krajowa nr 4
  • 9E371 Droga krajowa nr 9
  • 19 Droga krajowa nr 19
  • 28 Droga krajowa nr 28
  • 73 Droga krajowa nr 73
  • 77 Droga krajowa nr 77
  • 84 Droga krajowa nr 84

Transport lotniczy

  • Port lotniczy Rzeszów-Jasionka (międzynarodowy)
  • Lotnisko Krosno-Polanka
  • Lotnisko Mielec
  • Lotnisko Stalowa Wola-Turbia
  • Lotnisko Stara Wieś
  • Lądowisko Sanok

Transport kolejowy

  • 25 - linia kolejowa Łódź Kaliska - Dębica
  • 66 – linia kolejowa Zwierzyniec Towarowy - Stalowa Wola Południe
  • 68 – linia kolejowa LublinPrzeworsk
  • 70 – linia kolejowa Włoszczowice - Chmielów koło Tarnobrzega
  • 71 – linia kolejowa Ocice – Rzeszów
  • 74 – linia kolejowa Sobów – Stalowa Wola Rozwadów
  • 78 – linia kolejowa Sandomierz - Grębów
  • 91 – linia kolejowa KrakówMedyka
  • 101 – linia kolejowa Munina – Hrebenne
  • 102 – linia kolejowa Przemyśl Główny - Malhowice
  • 106 – linia kolejowa RzeszówJasło
  • 107 – linia kolejowa Nowy Zagórz – Łupków
  • 108 – linia kolejowa Stróże – Krościenko

koleje wąskotorowe

  • Bieszczadzka Kolejka Leśna
  • Przeworska Kolej Dojazdowa

Bezpieczeństwo

Policja

Podkarpacka policja posiada 17 jednostek powiatowych i 4 miejskie. Komenda Wojewódzka Policji znajduje się w Rzeszowie.

Straż pożarna

Główną siedzibą straży pożarnej jest Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Rzeszowie. Na terenie województwa działa 2 ratownictwa chemiczno - ekologiczne (Nowa Sarzyna, Rzeszów), 3 ratownictwa wodno - nurkowe (Tarnobrzeg, Przemyśl), 1 ratownictwo wysokościowe (Rzeszów).

Wojsko

Podkarpackie jako 1 z 9 województw należy do Śląskiego Okręgu Wojskowego. Szefem Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Rzeszowie jest płk dypl. Witold Przybyła. Skład jednostek Okręgu w województwie podkarpackim:

  • 14 Brygada Obrony Terytorialnej w Przemyślu,
  • 3 Batalion Ratownictwa Inżynieryjnego im. płk. Rudolfa Matuszka w Nisku,
  • 12 Ośrodek Przechowywania Sprzętu w Nisku,
  • 4 Okręgowe Warsztaty Techniczne w Żurawicy,
  • 21 Rejonowe Warsztaty Techniczne im. Hetmana Wielkiego Koronnego Mikołaja Kamienieckiego w Rzeszowie
  • Wojewódzki Sztab Wojskowy w Rzeszowie,
  • Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych im. płk. Jana Szypowskiego "Leśnika" w Nowej Dębie.

Ochrona środowiska

Parki Narodowe

  • Bieszczadzki Park Narodowy
  • część Magurskiego Parku Narodowego

Parki krajobrazowe

  • Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy
  • Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy
  • Jaśliski Park Krajobrazowy
  • Park Krajobrazowy Doliny Sanu
  • Park Krajobrazowy Gór Słonnych
  • Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego
  • Południoworoztoczański Park Krajobrazowy
  • część Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie
  • część Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki
  • część Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej

Rezerwaty przyrody

Według stanu na dzień 1 stycznia 2005 roku w województwie jest 94 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 10733,10 ha, czyli 0,6% powierzchni województwa.

Podział rezerwatów wg typu:

  • 40 leśnych
  • 25 florystycznych
  • 6 torfowiskowych
  • 3 faunistycznych
  • 13 krajobrazowych
  • 6 geologicznych
  • 1 faunistyczny, wodny
Zobacz listę rezerwatów przyrody województwa podkarpackiego.

Zobacz też

  • Bieszczady
  • Kresowiacy, Pogórzanie, Rzeszowiacy

Kody pocztowe, województwo Podkarpackie (wyświetlono 50 z 477)

Herb województwa Podkarpackiego
Ocena internautów województwa Podkarpackie
Średnia ocena: 4.2
liczba ocen: 15

Wtyczki społecznościowe

Lubisz Województwo Podkarpackie, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o województwie Podkarpackie

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 14:01:38

Szybka zmiana regionu Polski



Polska - Województwo Podkarpackie
Polska - Miasta na prawach powiatu Polska - Powiaty Herb województwa Podkarpackiego Herb województwa Podkarpackiego