Równia (województwo podkarpackie)

Równia – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne.

Historia

W 1541 r. Równie lokował w dobrach sobieńskich starosta przemyski Piotr Kmita Sobieński.

W 1672 r. – podczas ostatniego najazdu czambułów tatarskich Nuradyn-Soltana na Ustrzyki, ordyńcy ograbili i spalili wieś, a mieszkańców uprowadzili na wschód do niewoli.

29 września 1939 Równia została zajęta przez Armię Czerwoną, a 29 czerwca 1941 r. przez oddziały słowackie Rýchla Skupina.

Po 29 czerwca 1941 r. wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. W czasie wojny działały tu oddziały partyzantki AK OP-23 "KN-23".

We wrześniu 1944 roku, po walkach z Niemcami, wkroczyły tu oddziały sowieckie, aresztujące polskich partyzantów, oraz przeprowadzające wywózki na Syberię. Po II wojnie światowej, miejscowość znalazła się w ZSRR, i w tedy rozebrano zabytkowy dwór z XVII w.

W czerwcu 1946 roku wysiedlano Polaków, a następnie wywieziono pociągiem towarowym do Polski. Od lipca 1944 do 15 lutego 1951 wieś pozostawała w składzie Ukraińskiej SRR. W ramach "korekty granic" została przekazana Polsce w zamian za obfitujący w złoża węgla rejon Sokala.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Zabytki

We wsi znajduje się zabytkowa drewniana cerkiew, orientowana umiejscowiona na wzniesieniu, w zakolu potoku Równia. Przy cerkwi cmentarz, na którym kilka zachowanych nagrobków. Cerkiew drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, trójkopułowa, z opasaniem opartym na uskokowych rysiach. Ponad babińcem empora konstrukcji słupowej. Sanktuarium, nawa i babiniec kwadratowe w planie. Nawa najobszerniejsza. Na zrębie ścian nawy i babińca tambury (nad nawą ośmioboczny, nad sanktuarium czworoboczny). Dachy nad każdą z przestrzeni w formie kopuł o sferycznym profilu, z okapem ( nad nawą ośmiopołaciowy, nad sanktuarium i babińcem czteropołaciowe). Masyw nawowy najwyższy. U podstawy tamburów dachy koszowe, powyżej zwielokrotnione okapowe. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Ponad nawą zrębowe sklepienie ośmiopolowe, w sanktuarium zwierciadlane. Portal w zachodniej elewacji i otwory okienne ościeżowe. Świątynia w Równi należy do nielicznych zachowanych, na terenie południowo-wschodniej Polski, trójdzielnych cerkwi kopułowych.

Zobacz też

Równia, Równianki