Humniska

Humniska – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Brzozów. Od zachodu graniczy z Brzozowem, od południa z Grabownicą.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. Przez wieś przepływa rzeka Stobnica. Od 1903 działa tu ochotnicza straż pożarna

Historia

Wieś wspomniana na początku XV wieku jako własność rycerzy Balów i Humnickich. W roku 1361 z nadania króla Kazimierza Wielkiego osiadają tu rycerze herbu Gozdawa, od których pochodzą, Humniccy. W roku 1409 Piotr de Lobetanz wystawił dokument erygujący parafię w Humniskach. Parafia powstała w 1409, dzięki Benkowi Merbocie z Żabokruk, staroście przemyskiemu, sanockiemu i halickiemu. Dużą rolę odegrali w tej miejscowości Humniccy, którzy nazwisko przyjęli od nazwy rodowej wsi Humniska - rodzina szlachecka herbu Gozdawa (wywodząca swój ród od Jerzego Matiaszowicza z rodu Balów) Gozdawita, pan na Humniskach, Birczy i Boiskach, protoplasta rodu Humnickich i Bireckich. Ten to w 1447, kupił m. Lipę koło Birczy.

W 1615 r. odbyło się w Humniskach wesele Zygmunta Kazanowskiego (marszałka królewskiego Stefana Batorego, starosty krośnieńskiego), który poślubił Elżbietę Humnicką i miał z nią kilkoro dzieci: Helenę, Katarzynę, Aleksandra, Stanisława (?–1648), Adama (1599–1649).

We wsi znajduje się kościół parafialny pw. św.Stanisława Biskupa wzniesiony w XV wieku, wielokrotnie remontowany. Przebudowany w latach 1898-1900 (m.in. przedłużenie nawy, dobudowa kaplicy pn. i krucht, przebudowa dachów z częściowym zachowaniem pierwotnej storczykowej więźby). Jest przykładem jednego z najstarszych zachowanych drewnianych kościołów Polsce, reprezentując wyjątkowo rzadki przykład rozplanowania – korpus nawowy o szerokości równej prezbiterium, z zachowanymi reliktami płytkich aneksów transeptowych.

W Humniskach urodził się (31 maja 1887 r.) rzeźbiarz ludowy regionu brzozowskiego - Antoni Lasek. Pasji tworzenia całkowicie poświęcili się jego dwaj bracia: Józef i Franciszek. Pierwszy z nich zajmował się sztuką sakralną. Jego prace zdobią kościoły w Jabłonce, Humniskach, Pakoszówce i Grabownicy Starzeńskiej.

Z tą miejscowością jest związany:

• Michał Humnicki z Humnisk h. Gozdawa (ok. 1680 - ok. 1730) ożeniony z Barbarą Trzcińską (ok. 1660 - ok. 1710), lustrator Krosna.
• Leopold Suchodolski h. Janina (1845 r.- 1921 r.) - powstaniec styczniowy, zesłaniec na Sybir i sekretarz gminy w Humniskach.
• Józef Lasek - rzeźbiarz

Złoża naturalne

W miejscowości Humniska znajdują się złoża ropy naftowej. W wyniku intensywnej eksploatacji złóż przez ostatnie stulecie zasoby ropy naftowej są już na wyczerpaniu. W przeszłości, w czasach powstawania kopalni w Humniskach w północno-wschodniej części miejscowości znajdowały się małe jeziora utworzone z ropy, które zanikły w późniejszych latach w wyniku intensywnego wydobycia ropy naftowej.