Ocena internautów miejscowości Jarosław
Średnia ocena: 3.1
liczba ocen: 19
Ilość ulic: 260
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 50.018608
Współrzedne geograficzne E: 22.679720
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 16
Liczba ludności: 40500
Gęstość ludności: 1131 os./km²
Powierzchnia: 34.5 km²
Wysokośc npm: 224
Rodzaj gminy: miejska
TERC: 3182504011
Tablice rejestracyjne: RJA
Dzielnica: Blich
Dzielnica: Brodowicze
Dzielnica: Dolnoleżajskie
Dzielnica: Garbarze
Dzielnica: Górnoleżajskie
Dzielnica: Głęboka
Dzielnica: Kolaniki
Dzielnica: Kolonia Oficerska
Dzielnica: Krakowska
Dzielnica: Krakowskie Przedmieście
Dzielnica: Kruhel Pawłosiowski
Dzielnica: Kruhel Pełkiński
Dzielnica: Krzyżowe Drogi
Dzielnica: Lachmanówka
Dzielnica: Misztale
Dzielnica: Munina Mała
Dzielnica: Stawki
Dzielnica: Ulanówka
Dzielnica: Widna Góra
Dzielnica: Łazy
Dzielnica: Łazy Kostowskie
Dzielnica: Łazy Szwarcmanowskie
Jarosław – miasto i gmina w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, położone nad Sanem, na pograniczu dwóch krain geograficznych: Doliny Dolnego Sanu i Podgórza Rzeszowskiego. W średniowieczu miasto styku trzech wyznań i trzech kultur: polskiej, ruskiej i żydowskiej. Miasto o bogatej tradycji i licznych zabytkach, ważny węzeł szlaków komunikacyjnych i centrum handlowe. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa przemyskiego.
Według danych z roku 2002 Jarosław ma obszar 34,61 km², w tym:
Miasto stanowi 3,35% powierzchni powiatu.
Dane z 31 grudnia 2010:
Wyszczególnienie | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Populacja | 39146 | 100 | 20885 | 53,35 | 18261 | 46,65 |
Gęstość zaludnienia (mieszk./km2) | 1131 | 620 | 539 |
Źródło: http://www.jaroslaw.pl/aktualnosci-wydarzenia/id2348,Mamy-wiecej-kobiet.html
Najstarsze ślady pobytu człowieka w regionie jarosławskim sięgają neolitu. Już w tych odległych czasach rejon Podgórza oraz dolina Sanu były pokryte siecią osad. Świadczą o tym liczne ślady w postaci odnalezionych cmentarzysk, ceramiki, narzędzi, broni. W czasach przedpiastowskich ziemie te zamieszkiwało plemię Lędzian. Po ziemie Lędzian sięgali na przemian władcy Czech, Polski i Rusi. Pierwsze datowane wydarzenia polityczne to zajęcie tych ziem w 981 r. przez Włodzimierza I Wielkiego, księcia ruskiego, następnie w roku 1018 przez Bolesława I Chrobrego, a w roku 1031 przez księcia kijowskiego Jarosława I Mądrego. Według dawnej tradycji już wtedy książę Jarosław założył tu gród, jednak najstarsze źródła pisane znajdujemy dopiero w roku 1152. Zapiski w kronice ruskiej określają miasto jako gród warowny, należący do księcia halicko-włodzimierskiego. O pierwszym nadaniu praw miejskich mówi się w roku 1323, jeszcze za czasów ruskich lub w połowie XIV w., po przejęciu tych ziem przez Kazimierza III Wielkiego. W pełni udokumentowana lokacja miasta na prawie magdeburskim przez Władysława Opolczyka to rok 1375.
W 1387 królowa Jadwiga podarowała Jarosław Janowi z Tarnowa herbu Leliwa. W rękach Tarnowskich pozostawał Jarosław prawie do końca XIV w.Jan z Tarnowa właściciel: Tarnowa, Jarosławia, Przeworska i Wielowsi oraz przyległych kluczy, podzielił swój majątek pomiędzy dwóch synów Jana i Spytka. Spytek I przyjmując nazwisko Jarosławski herbu "Leliwa", otrzymuje Jarosław oraz Bełżec, a jego syn Rafał przejmuje Przeworsk. Najbardziej znaną, postacią w XV związaną z tym grodem był Rafał Jarosławski z Przeworska (XIV wiek - 1441) polski szlachcic herbu Leliwa, syn Spytka I Jarosławskiego i Sandochny ze Zgłobienia, który był właścicielem Jarosławia i Przeworska oraz kasztelanem wojnickim i starostą lwowskim przed 1440 r. Spytek III Jarosławski Zarządca Jarosławia przed 1481 r. był w związku z Jadwigą z Warzyszyna, z którą miał dwie córki: Annę Jarosławską i Magdalenę. Potem nastąpił syn Anny Jarosławskiej-Tarnowskiej herbu Leliwa i Jana Odrowąża, późniejszego wojewody ruskiego Stanisław Odrowąż, co sprawiło, że Jarosław przejęli Odrowążowie. W końcu XVI w. jedyną właścicielką była Zofia ze Sprowy Odrowąż Kostkowa - córka Stanisława Odrowąża (prawnuczka Spytka III), wdowa po Janie Krzysztofie Tarnowskim. Jej drugi mąż, Jan Kostka po poślubieniu właściciel Jarosławia prowadził poważną działalność budowlaną, m.in. rozbudował zamek w Jarosławiu i postawił murowany pałac w Pełkiniach (1575-1580?). Ich córka księżna Anna Ostrogska z Kostków (1575-1635) herbu Dąbrowa sprowadziła do Jarosławia benedyktynki. Była także fundatorką bursy przy kolegium. Gdy w wieku 19 lat wyszła za mąż za Aleksandra Ostrogskiego, zamieszkała z mężem na zamku w Jarosławiu. W 1606 wykupiła od swojej siostry Katarzyny Sieniawskiej drugą część Jarosławia. 24 maja 1636 po śmierci Anny Ostrogskiej dobra jarosławskie przypadły jej córkom Katarzynie Zamoyskiej oraz Annie Alojzie Chodkiewicz, a także wnukom Aleksandrowi Michałowi i Konstantemu Lubomirskim (synom Zofii Ostrogskiej, najstarszej córki Anny, która zmarła w 1622 r.). Faktyczną opiekę nad miastem sprawowała hetmanowa Chodkiewiczowa.
Potem kolejno właścicielami miasta byli Sieniawscy, Zamojscy, Koniecpolscy, Sobiescy, Sanguszkowie i Czartoryscy. Właścicielem Jarosławia był też m.in. August Aleksander Czartoryski Z rąk Czartoryskich miasto wykupiło się w drugiej połowie XIX w.
Jarosław, położony na skrzyżowaniu szlaków handlowych ze Śląska na Ruś i z Gdańska na Węgry a także nad dogodną drogą wodną, jaką był San, miał korzystne warunki rozwoju. Przyczynił się do tego także status miasta prywatnego, którego właściciele zabiegali o prawa i przywileje kupieckie. Znaczącym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym był już na początku XV w. W roku 1501 otrzymał prawo składu, co zmuszało przejeżdżających kupców do zatrzymania się i wystawienia swoich towarów. Największy rozkwit miasta przypada na XVI i XVII wiek. Odbywające się tu jarmarki należały do największych w kraju a nawet w Europie (podobno w XVI w. najbliższy większy jarmark odbywał się we Frankfurcie n. Menem). W czasie jarmarków odbywały się sesje Sejmu Czterech Ziem, który był przedstawicielstwem Żydów z Korony.
W roku 1632 Szymon Starowolski w dziele Polonia: zanotował "Następnie idzie Łańcut (...) i Rzeszów (...) ; mleka tu i płócien lnianych wielka jest zwykle obfitość, ponieważ wioski na całym tym obszarze zamieszkują potomkowie niemieckiego plemienia, wzięci na jakiejś wojnie przez Kazimierza Wielkiego, króla Polski, lub sprowadzeni z Saksonii, z dziećmi i żonami, aż w te okolice. Ci przeto o bydło i uprawę lnu troszczą się wielce i w porze jarmarków tak do innych okolicznych miast wymieniane towary zwożą na sprzedaż, jak przede wszystkim do Rzeszowa i Jarosławia (zob. Głuchoniemcy).
O rozmiarze jarmarku jarosławskiego świadczy liczba przybywających w mieście osób. Liczba ta wynosiła 30 tysięcy, przy liczbie stałych mieszkańców 3 tysiące. Nieliczni z nich zmieścili się w samym mieście, większość nocowała w podmiejskich domostwach lub w namiotach i wozach. Cena za wynajęcie jednej izby w mieście na okres jarmarku (ok. 1 miesiąc) wynosiła 100 – 160 zł. W tym czasie roczny czynsz z trzypiętrowej kamienicy we Lwowie przy Rynku wynosił 330 zł, a w bocznej ulicy 150 zł. Wynajem lokali był dla kamieniczników źródłem znaczących zysków. Okres jarmarku był dobrym czasem również dla jarosławskich rzemieślników: piekarzy, rzeźników, piwowarów, krawców, szewców, kowali, stelmachów i innych, a także dla biedoty miejskiej. Jarmarki odbywały się trzy razy w roku. Ten największy odbywał się w święto Wniebowzięcia, pozostałe w Popielec i na św. Andrzeja. Tradycje kupieckie przetrwały w Jarosławiu do dziś (co roku w czerwcu odbywa się "Jarmark Staroci").
Bitwa pod Jarosławiem – stoczona 17 sierpnia 1245 nad Sanem, koło Jarosławia, pomiędzy wojskami księcia halicko-wołyńskiego Daniela I Romanowicza, Konrada I mazowieckiego i Mendoga a wojskami wielkiego księcia kijowskiego Rościsława I Mścisławowicza, wspomaganymi przez wojska polskie Bolesława V Wstydliwego i posiłki węgierskie króla Beli IV. Wojska Rościsława i Bolesława Wstydliwego zostały pokonane.
Książę Aleksander Ostrogski (1571-1603) herbu Ostrogski, wojewoda wołyński (1593) wyswobodził Jarosław z rąk Tatarów atakując na Sośnice. Po naleganiu księżnej Anny uwolnił tatarskich jeńców i przyznał im ziemię. Potomność nadała mu przydomek Wspaniałomyślny książę;11 – 15 marca 1656 - Bitwa pod Jarosławiem (1656), podczas drugiej wojny północnej. Armia szwedzka w czasie potopu 11 marca 1656 dotarła pod Jarosław i rozpędziła broniące przepraw chorągwie Jerzego Lubomirskiego, i zajęła miasto. Nagle przybyła spod Lwowa dywizja regimentarza Stefana Czarnieckiego. Czarniecki dopadł pod Jarosławiem i zniszczył podjazd szwedzki, złożony z kilkuset rajtarów. Następnie uderzył na Douglasa, który szedł na pomoc oddziałom pułkownika Petera Hammerskjölda, bezskutecznie usiłującym zdobyć Przemyśl. Douglas jednak w porę dowiedział się o zbliżającym się Czarnieckim i wycofał się do Jarosławia. Żołnierze Douglasa uciekali w takim pośpiechu, że podczas przeprawy przez zamarznięty San spowodowali załamanie się lodu i zginęło kilkudziesięciu żołnierzy szwedzkich.
15 sierpnia 1704 r. - obrona Jarosława przed wojskami Karola XII.Po napaści na Jarosław i dokonanym przez szwedzkie wojska rabunków, gwałtów i podpaleń, Karol XII wysłał do Lwowian rozkaz, aby dla wojska szwedzkiego dostarczali piwa i mąki przez całych 10 tygodni. Jednak Lwowianie odmówili i mimo obrony 6 września 1704 r. zostali pokonani.
17 maja 1915 r. - bitwa pod JarosławiemGen. Tadeusz Rozwadowski powstrzymał kontrnatarcie Rosjan. Podczas bitwy, podobnie jak w Bitwie pod Gorlicami, zastosował innowacyjną Ruchomą zasłonę ogniową. Taktyka ta polega na ostrzale artylerii postępującym tuż przed atakującą piechotą. Metoda ta bardzo szybko weszła na trwałe do niemieckiego regulaminu walki, jako tzw. Feuerwalze, a do francuskiego jako barrage roulant i zastąpiła stosowane wcześniej wielogodzinne ostrzeliwanie pozycji wroga, po których następował pochłaniający liczne ofiary szturm wojsk.
10–11 września 1939 r. - obrona Jarosławia przed wojskami niemieckimi.27 lipca 1944 r. - wkroczenie Armii Czerwonej.Do miasta wkroczyły oddziały 1 Armii Pancernej Gwardii i 13 Armii 1 Frontu Ukraińskiego.
Okres po 1945 r. to czas rozwoju i uprzemysławiania miasta, które administracyjnie zyskało miano powiatu. Rozbudowano stare zakłady przemysłowe (Zakłady Mięsne, Zakłady Przemysłu Cukierniczego), powstały też nowe, w tym Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego "Jarlan" ( w upadłości) oraz Owens-Illinois Polska/o. w Jarosławiu (Huta Szkła Jarosław). Miasto obejmuje powierzchnię 3446 ha i liczy blisko 40 tysięcy mieszkańców. Na jego terenie działa ponad 4000 podmiotów gospodarczych, zatrudniających łącznie ponad 16 000 osób. Jarosław jest prężnym ośrodkiem kulturalnym. Rokrocznie w mieście odbywa się szereg ciekawych imprez.
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
| Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik Listopad
Grudzień
|
23 marca 2009 decyzją rady miasta został utworzony park kulturowy obejmujący swoim zasięgiem stare miasto, Opactwo Sióstr Benedyktynek wraz z fortyfikacjami oraz zespół kościelno-klasztorny oo. Dominikanów . Następnym działanie władz miasta będzie uznanie chronionego obszaru za pomnik historii.
Kamienice
| Kościoły
Cerkwie
Synagogi
Cmentarze
|
Miasto leży na trasie jednego z etapów Międzynarodowego Wyścigu Kolarskiego "Solidarności" i Olimpijczyków
Uczelnie wyższe
Szkoły ponadgimnazjalne
Gimnazja
| Szkoły podstawowe
Szkoły artystyczne
Szkoły specjalne
|
W roku 2008 w Jarosławiu powstało lokalne radio Twoje Radio Jarosław nadające na częstotliwości 1062 MW. "Twoje Radio Jarosław" nadaje informacje z Jarosławia. Radio nadaje z PWSTE w Jarosławiu (Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu) i ma nadajnik na kominie Zakładów Mięsnych w Jarosławiu.
Uczniowie I LO im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu prowadzą młodzieżowy portal www.YouthVoice.pl poświęcony miastu Jarosław.
W Jarosławiu działało przez ponad 10 lat Radio Fara nadające początkowo z Kościoła NMP Królowej Polski a później przeniesione do Opatcwa Benedyktynek.Radio w chwili obecnej ma siedzibę w Przemyślu i nadaje na częstotliwości 98,2 FM(w Jarosławiu jest słabo słyszalne). W Jarosławiu działa tylko studio Radia Fara mieszczące się w Opatcwie Benedyktynek.
W Jarosławiu działa Telewizja Azart która także nadaje informacje z Jarosławia.
Od lat 90 XX wieku w Jarosławiu działa Gazeta Jarosławska. To tygodnik zawierający informacje z Jarosławia i powiatu jarosławskiego.
Urząd Miasta Jarosławia wydaje bezpłatny Biuletyn.Jest to gazeta z informacjami z Jarosławia.
Niektóre kościoły w Jarosławiu wydają gazetki parafialne. Kościół NMP Królowej Polski wydaje także miesięcznik Ave Maria.
Niektóre szkoły w Jarosławiu wydają gazetki szkolne.
Na terenie miasta znajdują się tereny Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK MIELEC.
Przez miasto przechodzi międzynarodowa trasa: 4E40 relacji wschód-zachód. Od południowej strony miasta trwa budowa autostrady A4E40 . 22 marca 2010 rozpoczęto budowę obwodnicy, która poprowadzi ruch samochodowy pónocną i wschodnią stroną miasta.
Główną instytucją w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w Jarosławiu jest Komenda Powiatowa Policji.
Działalność merytoryczną prowadzi w oparciu o Ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, podejmując działania ukierunkowane między innymi na: prewencję społeczną o szerokim zasięgu edukacji, patologie społeczne: alkoholizm, niedostosowanie społeczne i demoralizację dzieci i młodzieży, przemoc domową, bezpieczeństwo na drogach i w innych miejscach publicznych.
Jarosław posiada również Straż Miejską, której podstawowym zadaniem jest ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych na terenie miasta.
W garnizonie jarosławskim stacjonuje 14 Dywizjon Artylerii Samobieżnej im. gen. bryg. Wacława Wieczorkiewicza i 21 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej.
Mieści się tu również Wojskowa Komenda Uzupełnień w Jarosławiu.
Miasto jest siedzibą Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej i podlega obszarowi działania Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej w Jarosławiu, wchodzącej w skład Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Jarosławiu sprawuje bieżący i zapobiegawczy nadzór sanitarny, prowadząc działalność zapobiegawczą i przeciwepidemiczną w zakresie chorób zakaźnych i innych powodowanych warunkami środowiska.
Kościół rzymskokatolicki
Kościoły greckokatolickie
Kościoły protestanckie
Inne
To nagroda przyznawana nieprzerwanie od 1994 r. z inicjatywy Jerzego Matusza w różnych dziedzinach i wręczana zawsze 7 grudnia, w rocznicę nadania Jarosławiu praw miejskich przez Władysława Opolczyka w 1375 r.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 20:27:37