Pruchnik

Pruchnik – miasto w południowo-wschodniej Polsce, położone w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Pruchnik.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Pruchnik.

Leży na południowych krańcach powiatu jarosławskiego, na drodze z Rzeszowa do Przemyśla. Miejscowość zabytkowa – charakterystyczne drewniane domy z podcieniami – mająca niegdyś status miejski.

Okolica – tereny typowo rolnicze, krajobraz pagórkowaty, słabo zalesiony, od południa widoczne trochę wyższe, zalesione wzniesienia Pogórza Dynowskiego. Miasto leży nad rzeką Mleczką.

Miejscowość dość spokojna, leżąca z dala od głównych szlaków komunikacyjnych, zachowała sporo z charakteru XIX-wiecznych miasteczek galicyjskich, zarówno w wyglądzie domów, nazewnictwie ulic, jak i mentalności mieszkańców. Układ ulic z dużym rynkiem oraz nieformalny podział na Miasto, Pruchnik Dolny i Pruchnik Górny (te dwa ostatnie określane jako Pruchnik Wieś). Niegdyś miasteczko było ważnym dla okolicy ośrodkiem handlu i rzemiosła. Do dziś w czwartki odbywa się tu targ.

Historia

Prawa miejskie ok. 1370, prywatna miejscowość kolejnych rodów szlacheckich bądź rycerskich, w XVII w. ok. 600 mieszkańców i kilka cechów rzemieślniczych. W późniejszych latach stopniowy spadek znaczenia ekonomicznego i w 1934 utrata praw miejskich.

Miasteczko zostało zdobyte przez wojska radzieckie 27 lipca 1944.

Po 77 latach 1 stycznia 2011 r. Pruchnik odzyskał prawa miejskie.

Architektura

Centrum dawnego miasteczka zachowało oryginalny układ przestrzenny ukształtowany zapewne jeszcze w czasach lokacji miasta, z rynkiem i wybiegającymi zeń kilkoma uliczkami. Z mocno przetrzebionej, typowej drewnianej małomiasteczkowej zabudowy zachowało się jeszcze ok. 40 budynków, w większości z charakterystycznymi podcieniami – budynków będących niegdyś jednocześnie miejscem zamieszkiwania, warsztatem rzemieślniczym oraz punktem handlu. Część z nich jest odnowiona. Najstarsze pochodzą z XVIII wieku.

Osoby związane ze Pruchnikiem

Urodzeni w Pruchniku

• Bronisław Markiewicz – założyciel Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła.
• Marek Papała – polski oficer policji, komendant główny policji.
• Antoni Niemczak – maratończyk

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Pruchniku
• Cerkiew Zaśnięcia NMP w Pruchniku
• Parafia św. Mikołaja Biskupa w Pruchniku
• Próchenki