Bieździadka

Bieździadka (dawn. Bieździatka) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Kołaczyce.

W latach 1975-1998 wieś administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Od wschodu sąsiaduje z Lublicą, od zachodu z Bieździedzą, od północy z Sowiną. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa Kołaczyce - Lubla.

We wschodniej części wsi znajduje się cmentarz żołnierzy niemieckich i rosyjskich, którzy polegli w 7 i 8 maja 1915 r.

Geneza nazwy

Zapis Jana Długosza w "Liber beneficiorum": "Wieś oddal. na półn. wsch. od Jasła 6 km. Dawna nazwa Besdziadka. W XV w. dziedzicem B. Helvigus z Bieździedzy, h. Grzymała".

Historia

Wieś znana jest z fabryki gobelinów "szpalerów". Właściciel wsi Aleksander Romer po dłuższym pobycie w Warszawie powrócił wraz z instruktorem-tkaczem Pawłem i założył tu warsztat tkacki, który w opracowaniach jest określany jako fabryka szpalerów. Wymienione szpalery opsywali historycy sztuki, m.in. Stanisław Tomkowicz oraz Julian Pagaczewski i Tadeusz Mańkowski. Nie wiadomo jak długo zakład działał. Wiadomo jednak, że produkował ornaty jeszcze w latach 1760-1780. Odnotowano ich istnienie (siedem sztuk) w parafiach w Bieździedzy, Jaśle, Krośnie u Kapucynów, Jarosławiu u Dominikanów i w Muzeum Narodowym w Krakowie. We wsi Aleksander Romer wybudował także drewniany dwór. We wsi znajduje się historyczny cmentarz z okresu I wojny światowej (Cmentarz wojenny nr 41 w Bieździadce).

Zabytki

Podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w różnym okresie zidentyfikowano szereg "starożytności", które zostały spisane i przekazane do przechowania w muzeach.

• Wykopaliska z grodziska zwanego "Basztą": kafle średniowieczne polewane i terakotowe z figurkami ludzkimi, świętymi, żwierzetami, herbami; ostrogi i wędzidła żelazne; garnki i trawnice
• Pamiątki i osobliwości - Mandragora. Miniaturowe portreciki z XVIII w., srebra, sztambuchy, dokumenty i listy z XVII i XVIII w. rodziny Romerów i Marasse, inwentarz dóbr Bieździadka z 1741 roku, ornat gobelinowy z kościoła w Bieździedzy przechowywany na dworze
• Inne - ogród dworski z pieknymi drzewami i aleją grabową; obelisk z piaskowca (wys. ok. 2,30 m) z napisami w czterech rzędach: I-tu cnota dobroć-jest uwińczona-przez wdzięczne-serca-niech będzie-czczona; II-dn. 22 czerwca-roku 1815-Cyprian-Romer-tu-uwieńczony-przez zonę-i dzieci swe-wielbiony-błogosław-Boże-świetne kroki-jego-a na wieczne wieki-złóż sławę-na niego; III-ten kolos jest-dla Ciebie-o mężu-kochany-ręką miłości-na wieczność-zdziałany; IV-1893 R. P. - december

Z miejscowością wiąże się także pewna miejscowa historia-przypowiastka, która głosi, że kiedy po przysłowiową babcię przyszła śmierć, babcia zaczęła wołać: -Bież dziadka bież dziadka.. i tak powstała Bieździadka.

Bibliografia

• Julian Pagaczewski, Gobeliny polskie. Kraków 1929.
• Elżbieta Pohorska, Badania wałów ziemych w Bieździadce. Materiały i sprawzdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za lata 1973-1975. Rzeszów 1979.
• Stanisław Tomkowicz, Fabryka gobelinów w Bieździadce. Kraków 1891.

Zobacz też

• Bieździadka (potok)